Jump to content

խնչել

From Wiktionary, the free dictionary

Armenian

[edit]

Etymology

[edit]

From Middle Armenian խնջել (xnǰel), from Old Armenian խնչեմ (xnčʻem).

Pronunciation

[edit]

Verb

[edit]

խնչել (xnčʻel)

  1. (colloquial) to blow one's nose
    Synonyms: քիթը մաքրել (kʻitʻə makʻrel), քիթը սրբել (kʻitʻə srbel)

Inflection

[edit]
-el conjugation (Eastern Armenian)
infinitive խնչել (xnčʻel) imperfective converb խնչում (xnčʻum)
passive simultaneous converb խնչելիս (xnčʻelis)
causative խնչեցնել, խնչացնել*, խնչցնել* (xnčʻecʻnel, xnčʻacʻnel*, xnčʻcʻnel*) perfective converb խնչել (xnčʻel)
aorist stem խնչ- (xnčʻ-) future converb I խնչելու (xnčʻelu)
resultative participle խնչած (xnčʻac) future converb II խնչելիք (xnčʻelikʻ)
subject participle խնչող (xnčʻoġ) connegative converb խնչի (xnčʻi)
person singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative ես դու նա մենք դուք նրանք
present խնչում եմ (xnčʻum em) խնչում ես (xnčʻum es) խնչում է (xnčʻum ē) խնչում ենք (xnčʻum enkʻ) խնչում եք (xnčʻum ekʻ) խնչում են (xnčʻum en)
past imperfective խնչում էի (xnčʻum ēi) խնչում էիր (xnčʻum ēir) խնչում էր (xnčʻum ēr) խնչում էինք (xnčʻum ēinkʻ) խնչում էիք (xnčʻum ēikʻ) խնչում էին (xnčʻum ēin)
future խնչելու եմ (xnčʻelu em) խնչելու ես (xnčʻelu es) խնչելու է (xnčʻelu ē) խնչելու ենք (xnčʻelu enkʻ) խնչելու եք (xnčʻelu ekʻ) խնչելու են (xnčʻelu en)
past future խնչելու էի (xnčʻelu ēi) խնչելու էիր (xnčʻelu ēir) խնչելու էր (xnčʻelu ēr) խնչելու էինք (xnčʻelu ēinkʻ) խնչելու էիք (xnčʻelu ēikʻ) խնչելու էին (xnčʻelu ēin)
present perfect խնչել եմ (xnčʻel em) խնչել ես (xnčʻel es) խնչել է (xnčʻel ē) խնչել ենք (xnčʻel enkʻ) խնչել եք (xnčʻel ekʻ) խնչել են (xnčʻel en)
pluperfect խնչել էի (xnčʻel ēi) խնչել էիր (xnčʻel ēir) խնչել էր (xnčʻel ēr) խնչել էինք (xnčʻel ēinkʻ) խնչել էիք (xnčʻel ēikʻ) խնչել էին (xnčʻel ēin)
aorist (past perfective) խնչեցի, խնչի* (xnčʻecʻi, xnčʻi*) խնչեցիր, խնչիր* (xnčʻecʻir, xnčʻir*) խնչեց (xnčʻecʻ) խնչեցինք, խնչինք* (xnčʻecʻinkʻ, xnčʻinkʻ*) խնչեցիք, խնչիք* (xnčʻecʻikʻ, xnčʻikʻ*) խնչեցին, խնչին* (xnčʻecʻin, xnčʻin*)
subjunctive ես դու նա մենք դուք նրանք
present խնչեմ (xnčʻem) խնչես (xnčʻes) խնչի (xnčʻi) խնչենք (xnčʻenkʻ) խնչեք (xnčʻekʻ) խնչեն (xnčʻen)
past խնչեի (xnčʻei) խնչեիր (xnčʻeir) խնչեր (xnčʻer) խնչեինք (xnčʻeinkʻ) խնչեիք (xnčʻeikʻ) խնչեին (xnčʻein)
conditional ես դու նա մենք դուք նրանք
future կխնչեմ (kxnčʻem) կխնչես (kxnčʻes) կխնչի (kxnčʻi) կխնչենք (kxnčʻenkʻ) կխնչեք (kxnčʻekʻ) կխնչեն (kxnčʻen)
past կխնչեի (kxnčʻei) կխնչեիր (kxnčʻeir) կխնչեր (kxnčʻer) կխնչեինք (kxnčʻeinkʻ) կխնչեիք (kxnčʻeikʻ) կխնչեին (kxnčʻein)
imperative (դու) (դուք)
խնչի՛ր, խնչի՛* (xnčʻír, xnčʻí*) խնչե՛ք, խնչեցե՛ք** (xnčʻékʻ, xnčʻecʻékʻ**)

*colloquial   **dated

-el negative conjugation (Eastern Armenian)
infinitive չխնչել (čʻxnčʻel)
resultative participle չխնչած (čʻxnčʻac)
subject participle չխնչող (čʻxnčʻoġ)
person singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
indicative ես դու նա մենք դուք նրանք
present չեմ խնչում (čʻem xnčʻum) չես խնչում (čʻes xnčʻum) չի խնչում (čʻi xnčʻum) չենք խնչում (čʻenkʻ xnčʻum) չեք խնչում (čʻekʻ xnčʻum) չեն խնչում (čʻen xnčʻum)
past imperfective չէի խնչում (čʻēi xnčʻum) չէիր խնչում (čʻēir xnčʻum) չէր խնչում (čʻēr xnčʻum) չէինք խնչում (čʻēinkʻ xnčʻum) չէիք խնչում (čʻēikʻ xnčʻum) չէին խնչում (čʻēin xnčʻum)
future չեմ խնչելու (čʻem xnčʻelu) չես խնչելու (čʻes xnčʻelu) չի խնչելու (čʻi xnčʻelu) չենք խնչելու (čʻenkʻ xnčʻelu) չեք խնչելու (čʻekʻ xnčʻelu) չեն խնչելու (čʻen xnčʻelu)
past future չէի խնչելու (čʻēi xnčʻelu) չէիր խնչելու (čʻēir xnčʻelu) չէր խնչելու (čʻēr xnčʻelu) չէինք խնչելու (čʻēinkʻ xnčʻelu) չէիք խնչելու (čʻēikʻ xnčʻelu) չէին խնչելու (čʻēin xnčʻelu)
present perfect չեմ խնչել (čʻem xnčʻel) չես խնչել (čʻes xnčʻel) չի խնչել (čʻi xnčʻel) չենք խնչել (čʻenkʻ xnčʻel) չեք խնչել (čʻekʻ xnčʻel) չեն խնչել (čʻen xnčʻel)
pluperfect չէի խնչել (čʻēi xnčʻel) չէիր խնչել (čʻēir xnčʻel) չէր խնչել (čʻēr xnčʻel) չէինք խնչել (čʻēinkʻ xnčʻel) չէիք խնչել (čʻēikʻ xnčʻel) չէին խնչել (čʻēin xnčʻel)
aorist (past perfective) չխնչեցի, չխնչի* (čʻxnčʻecʻi, čʻxnčʻi*) չխնչեցիր, չխնչիր* (čʻxnčʻecʻir, čʻxnčʻir*) չխնչեց (čʻxnčʻecʻ) չխնչեցինք, չխնչինք* (čʻxnčʻecʻinkʻ, čʻxnčʻinkʻ*) չխնչեցիք, չխնչիք* (čʻxnčʻecʻikʻ, čʻxnčʻikʻ*) չխնչեցին, չխնչին* (čʻxnčʻecʻin, čʻxnčʻin*)
subjunctive ես դու նա մենք դուք նրանք
present չխնչեմ (čʻxnčʻem) չխնչես (čʻxnčʻes) չխնչի (čʻxnčʻi) չխնչենք (čʻxnčʻenkʻ) չխնչեք (čʻxnčʻekʻ) չխնչեն (čʻxnčʻen)
past չխնչեի (čʻxnčʻei) չխնչեիր (čʻxnčʻeir) չխնչեր (čʻxnčʻer) չխնչեինք (čʻxnčʻeinkʻ) չխնչեիք (čʻxnčʻeikʻ) չխնչեին (čʻxnčʻein)
conditional ես դու նա մենք դուք նրանք
future չեմ խնչի (čʻem xnčʻi) չես խնչի (čʻes xnčʻi) չի խնչի (čʻi xnčʻi) չենք խնչի (čʻenkʻ xnčʻi) չեք խնչի (čʻekʻ xnčʻi) չեն խնչի (čʻen xnčʻi)
past չէի խնչի (čʻēi xnčʻi) չէիր խնչի (čʻēir xnčʻi) չէր խնչի (čʻēr xnčʻi) չէինք խնչի (čʻēinkʻ xnčʻi) չէիք խնչի (čʻēikʻ xnčʻi) չէին խնչի (čʻēin xnčʻi)
imperative (դու) (դուք)
մի՛ խնչիր, մի՛ խնչի* (mí xnčʻir, mí xnčʻi*) մի՛ խնչեք, մի՛ խնչեցեք** (mí xnčʻekʻ, mí xnčʻecʻekʻ**)

*colloquial   **dated

declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular (singulare tantum)
nominative խնչել (xnčʻel)
dative խնչելու (xnčʻelu)
ablative խնչելուց (xnčʻelucʻ)
instrumental խնչելով (xnčʻelov)
locative խնչելում (xnčʻelum)
definite forms
nominative խնչելը/խնչելն (xnčʻelə/xnčʻeln)
dative խնչելուն (xnčʻelun)
1st person possessive forms (my)
nominative խնչելս (xnčʻels)
dative խնչելուս (xnčʻelus)
ablative խնչելուցս (xnčʻelucʻs)
instrumental խնչելովս (xnčʻelovs)
locative խնչելումս (xnčʻelums)
2nd person possessive forms (your)
nominative խնչելդ (xnčʻeld)
dative խնչելուդ (xnčʻelud)
ablative խնչելուցդ (xnčʻelucʻd)
instrumental խնչելովդ (xnčʻelovd)
locative խնչելումդ (xnčʻelumd)

References

[edit]
  1. ^ Orengo, Alessandro (2019) “Il ԲԱՌ ԳԻՐԳ ՏԱԼԻԱՆԻ Un dizionario armeno-italiano del XVII secolo”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 227

Further reading

[edit]
  • Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “խնչել”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press