խեթկեմ
Old Armenian
[edit]Etymology
[edit]Of the same origin as խեթեմ (xetʻem); see there.
Verb
[edit]խեթկեմ • (xetʻkem)
- (transitive) to hit
- (transitive) to push, shove
- (transitive) to butt (with horns)
- խեթկեմ եղջերօք ― xetʻkem ełǰerōkʻ ― to butt; to toss, to gore
Conjugation
[edit]active
| infinitive | խեթկել (xetʻkel) | participle | խեթկեցեալ, խեթկեալ (xetʻkecʻeal, xetʻkeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | խեթկեց- (xetʻkecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | խեթկեմ (xetʻkem) | խեթկես (xetʻkes) | խեթկէ (xetʻkē) | խեթկեմք (xetʻkemkʻ) | խեթկէք (xetʻkēkʻ) | խեթկեն (xetʻken) | |
| imperfect | խեթկէի, խեթկեի* (xetʻkēi, xetʻkei*) | խեթկէիր, խեթկեիր* (xetʻkēir, xetʻkeir*) | խեթկէր (xetʻkēr) | խեթկէաք, խեթկեաք* (xetʻkēakʻ, xetʻkeakʻ*) | խեթկէիք, խեթկեիք* (xetʻkēikʻ, xetʻkeikʻ*) | խեթկէին, խեթկեին* (xetʻkēin, xetʻkein*) | |
| aorist | խեթկեցի (xetʻkecʻi) | խեթկեցեր (xetʻkecʻer) | խեթկեաց (xetʻkeacʻ) | խեթկեցաք (xetʻkecʻakʻ) | խեթկեցէք, խեթկեցիք (xetʻkecʻēkʻ, xetʻkecʻikʻ) | խեթկեցին (xetʻkecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | խեթկիցեմ (xetʻkicʻem) | խեթկիցես (xetʻkicʻes) | խեթկիցէ (xetʻkicʻē) | խեթկիցեմք (xetʻkicʻemkʻ) | խեթկիցէք (xetʻkicʻēkʻ) | խեթկիցեն (xetʻkicʻen) | |
| aorist | խեթկեցից (xetʻkecʻicʻ) | խեթկեսցես (xetʻkescʻes) | խեթկեսցէ (xetʻkescʻē) | խեթկեսցուք (xetʻkescʻukʻ) | խեթկեսջիք (xetʻkesǰikʻ) | խեթկեսցեն (xetʻkescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | խեթկեա՛ (xetʻkeá) | — | — | խեթկեցէ՛ք (xetʻkecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | խեթկեսջի՛ր (xetʻkesǰír) | — | — | խեթկեսջի՛ք (xetʻkesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ խեթկեր (mí xetʻker) | — | — | մի՛ խեթկէք (mí xetʻkēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
mediopassive
| infinitive | խեթկել, խեթկիլ* (xetʻkel, xetʻkil*) | participle | խեթկեցեալ, խեթկեալ (xetʻkecʻeal, xetʻkeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | խեթկեց- (xetʻkecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | խեթկիմ (xetʻkim) | խեթկիս (xetʻkis) | խեթկի (xetʻki) | խեթկիմք (xetʻkimkʻ) | խեթկիք (xetʻkikʻ) | խեթկին (xetʻkin) | |
| imperfect | խեթկէի (xetʻkēi) | խեթկէիր (xetʻkēir) | խեթկէր, խեթկիւր (xetʻkēr, xetʻkiwr) | խեթկէաք (xetʻkēakʻ) | խեթկէիք (xetʻkēikʻ) | խեթկէին (xetʻkēin) | |
| aorist | խեթկեցայ (xetʻkecʻay) | խեթկեցար (xetʻkecʻar) | խեթկեցաւ (xetʻkecʻaw) | խեթկեցաք (xetʻkecʻakʻ) | խեթկեցայք (xetʻkecʻaykʻ) | խեթկեցան (xetʻkecʻan) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | խեթկիցիմ (xetʻkicʻim) | խեթկիցիս (xetʻkicʻis) | խեթկիցի (xetʻkicʻi) | խեթկիցիմք (xetʻkicʻimkʻ) | խեթկիցիք (xetʻkicʻikʻ) | խեթկիցին (xetʻkicʻin) | |
| aorist | խեթկեցայց (xetʻkecʻaycʻ) | խեթկեսցիս (xetʻkescʻis) | խեթկեսցի (xetʻkescʻi) | խեթկեսցուք (xetʻkescʻukʻ) | խեթկեսջիք (xetʻkesǰikʻ) | խեթկեսցին (xetʻkescʻin) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | խեթկեա՛ց (xetʻkeácʻ) | — | — | խեթկեցարո՛ւք (xetʻkecʻarúkʻ) | — | |
| cohortative | — | խեթկեսջի՛ր (xetʻkesǰír) | — | — | խեթկեսջի՛ք (xetʻkesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ խեթկիր (mí xetʻkir) | — | — | մի՛ խեթկիք (mí xetʻkikʻ) | — | |
| *post-classical | |||||||
Descendants
[edit]- Armenian: խեթկել (xetʻkel)
References
[edit]- Petrosean, Matatʻeay (1879) “խեթկեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խեթկեմ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “խեթ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, page 355a
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 325