խաթր

Armenian

Etymology

From Middle Armenian խաթր (xatʻr), from Ottoman Turkish خاطر (hatır), ultimately from Arabic خَاطِر (ḵāṭir).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /χɑtʰəɾ/, [χɑ́tʰəɾ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /χɑtəɾ/, [χɑ́tʰəɾ]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Noun

խաթր • (xatʻr) (dialectal, colloquial)

1. recollection of a person or thing accompanied with love, respect, or veneration; one's sake or love
2. one's feelings, frame of mind, health
3. one's influence, consideration, weight

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	խաթր (xatʻr)	խաթրներ (xatʻrner)
dative	խաթրի (xatʻri)	խաթրների (xatʻrneri)
ablative	խաթրից (xatʻricʻ)	խաթրներից (xatʻrnericʻ)
instrumental	խաթրով (xatʻrov)	խաթրներով (xatʻrnerov)
locative	խաթրում (xatʻrum)	խաթրներում (xatʻrnerum)
	definite forms
nominative	խաթրը/խաթրն (xatʻrə/xatʻrn)	խաթրները/խաթրներն (xatʻrnerə/xatʻrnern)
dative	խաթրին (xatʻrin)	խաթրներին (xatʻrnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	խաթրս (xatʻrs)	խաթրներս (xatʻrners)
dative	խաթրիս (xatʻris)	խաթրներիս (xatʻrneris)
ablative	խաթրիցս (xatʻricʻs)	խաթրներիցս (xatʻrnericʻs)
instrumental	խաթրովս (xatʻrovs)	խաթրներովս (xatʻrnerovs)
locative	խաթրումս (xatʻrums)	խաթրներումս (xatʻrnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	խաթրդ (xatʻrd)	խաթրներդ (xatʻrnerd)
dative	խաթրիդ (xatʻrid)	խաթրներիդ (xatʻrnerid)
ablative	խաթրիցդ (xatʻricʻd)	խաթրներիցդ (xatʻrnericʻd)
instrumental	խաթրովդ (xatʻrovd)	խաթրներովդ (xatʻrnerovd)
locative	խաթրումդ (xatʻrumd)	խաթրներումդ (xatʻrnerumd)

in the dialects, the dative singular can be խաթեր (xatʻer) and խաթրու (xatʻru)

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	խաթր (xatʻr)	խաթրեր (xatʻrer)
dative	խաթրի (xatʻri)	խաթրերի (xatʻreri)
ablative	խաթրից (xatʻricʻ)	խաթրերից (xatʻrericʻ)
instrumental	խաթրով (xatʻrov)	խաթրերով (xatʻrerov)
locative	խաթրում (xatʻrum)	խաթրերում (xatʻrerum)
	definite forms
nominative	խաթրը/խաթրն (xatʻrə/xatʻrn)	խաթրերը/խաթրերն (xatʻrerə/xatʻrern)
dative	խաթրին (xatʻrin)	խաթրերին (xatʻrerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	խաթրս (xatʻrs)	խաթրերս (xatʻrers)
dative	խաթրիս (xatʻris)	խաթրերիս (xatʻreris)
ablative	խաթրիցս (xatʻricʻs)	խաթրերիցս (xatʻrericʻs)
instrumental	խաթրովս (xatʻrovs)	խաթրերովս (xatʻrerovs)
locative	խաթրումս (xatʻrums)	խաթրերումս (xatʻrerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	խաթրդ (xatʻrd)	խաթրերդ (xatʻrerd)
dative	խաթրիդ (xatʻrid)	խաթրերիդ (xatʻrerid)
ablative	խաթրիցդ (xatʻricʻd)	խաթրերիցդ (xatʻrericʻd)
instrumental	խաթրովդ (xatʻrovd)	խաթրերովդ (xatʻrerovd)
locative	խաթրումդ (xatʻrumd)	խաթրերումդ (xatʻrerumd)

in the dialects, the dative singular can be խաթեր (xatʻer) and խաթրու (xatʻru)

Derived terms

• խաթեր (xatʻer)
• խաթրագերի (xatʻrageri)
• խաթրամոլ (xatʻramol)
• խաթրաշահ (xatʻrašah)
• խաթրաշահություն (xatʻrašahutʻyun)
• խաթրապահ (xatʻrapah)
• խաթրապահություն (xatʻrapahutʻyun)
• խաթրով (xatʻrov)
• խաթրու (xatʻru)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1902) “խաթր”, in Tʻurkʻerēni azdecʻutʻiwnə hayerēni vray ew tʻurkʻerēnē pʻoxaṙeal baṙerə Pōlsi hay žoġovrdakan lezuin mēǰ hamematutʻeamb Vani, Ġarabaġi ew Nor-Naxiǰewani barbaṙnerun [The influence of Turkish on Armenian, and the Turkish borrowings in the vernacular Armenian of Constantinople in comparison with the dialects of Van, Karabakh and Nor Nakhichevan] (Ēminean azgagrakan žoġovacu; 3) (in Armenian), Moscow and Vagharshapat: Lazarev Institute of Oriental Languages, page 156
• Malxaseancʻ, Stepʻan (1944) “խաթր”, in Hayerēn bacʻatrakan baṙaran [Armenian Explanatory Dictionary] (in Armenian), volume II, Yerevan: State Publishing House, page 227bc