խադ
See also: Խադ
Old Armenian
[edit]Etymology
[edit]Probably a Semitic borrowing: compare Aramaic חַדד (/ḥdd/), Hebrew חַד (ḥad), Arabic حَادّ (ḥādd, “sharp”). The same Semitic root may be attested as Phoenician 𐤇𐤃 (ḥd, “sword”),[1] but other understandings of the passage are possible.[2][3]
Noun
[edit]խադ • (xad)
- a kind of sword
- Synonym: թուր (tʻur)
- 6th century, Dionysius Thrax, The Art of Grammar :[4]
- Փաղանուն է որ ի զանազան անուանս զնոյն ցուցանէ․ որգոն խադ, դալապր, մարտացու, վաղակաւոր, սուսեր, նրան։
- Pʻałanun ē or i zanazan anuans znoyn cʻucʻanē; orgon xad, dalapr, martacʻu, vałakawor, suser, nran.
- Փաղանուն է որ ի զանազան անուանս զնոյն ցուցանէ․ որգոն խադ, դալապր, մարտացու, վաղակաւոր, սուսեր, նրան։
- 6th century, Dawitʻ Anyałtʻ, Meknutʻiwn storogutʻeancʻn Aristoteli [Commentary on Aristotle’s Categories] :[5]
- […] եւ այս դարձեալ՝ կամ ըստ անուան հաղորդին եւ ըստ իրաց զանազանին՝ եւ գոյանան հոմանունքն, եւ կամ ըստ իրաց հաղորդին եւ ըստ անուան զանազանին՝ եւ լինին բազմանունքն՝ որպէս խադ, դալապր, մարտացու, վաղակաւոր, սուսեր, նրան։
- […] ew ays darjeal, kam əst anuan hałordin ew əst iracʻ zanazanin, ew goyanan homanunkʻn, ew kam əst iracʻ hałordin ew əst anuan zanazanin, ew linin bazmanunkʻn, orpēs xad, dalapr, martacʻu, vałakawor, suser, nran.
- […] եւ այս դարձեալ՝ կամ ըստ անուան հաղորդին եւ ըստ իրաց զանազանին՝ եւ գոյանան հոմանունքն, եւ կամ ըստ իրաց հաղորդին եւ ըստ անուան զանազանին՝ եւ լինին բազմանունքն՝ որպէս խադ, դալապր, մարտացու, վաղակաւոր, սուսեր, նրան։
- 6th century, Dawitʻ Anyałtʻ, Meknutʻiwn storogutʻeancʻn Aristoteli [Commentary on Aristotle’s Categories] :[6]
- Եւ ոչ զայնոցիկ, որք զբազմանուանսն փաղանունս կոչեն․ որպէս խադ, դաղապր, մարտացու, վաղակաւոր, սուսեր, նրան։
- Ew očʻ zaynocʻik, orkʻ zbazmanuansn pʻałanuns kočʻen; orpēs xad, dałapr, martacʻu, vałakawor, suser, nran.
- Եւ ոչ զայնոցիկ, որք զբազմանուանսն փաղանունս կոչեն․ որպէս խադ, դաղապր, մարտացու, վաղակաւոր, սուսեր, նրան։
Usage notes
[edit]Attested only in the same row of synonyms denoting various swords.
Derived terms
[edit]- Խադ (Xad)
References
[edit]- ^ van den Branden, Albert (1965) “Les inscriptions phéniciennes de Karatepe”, in Melto[1] (in French), volume 1, page 44
- ^ Bron, François (1979) Recherches sur les inscriptions phéniciennes de Karatepe[2] (in French), page 83
- ^ Hoftijzer, J, Jongeling, K. (1995) Dictionary of the North-West Semitic Inscriptions (Handbuch der Orientalistik. Erste Abteilung, Der Nahe und Mittlere Osten; 21), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill, page 34
- ^ Adoncʻ, Nikoġayos (2008) Erker. hat. G., Hayerenagitakan usumnasirutʻyunner [Works. Volume III, Armenian Language Studies][3] (in Armenian), Yerevan: University Press, page 19
- ^ Manandean, Yakob, editor (1911), Meknutʻiwn Storogutʻeancʻn Aristoteli əncayeal Ēliasi imastasiri [Commentarii in Aristotelis Categorias Eliae Commentatori Adscripti Versio Armenica] (Bibliotheca Armeno-Georgica; 1)[4] (in Old Armenian), Saint Petersburg: Academy Press, page 51
- ^ Manandean, Yakob, editor (1911), Meknutʻiwn Storogutʻeancʻn Aristoteli əncayeal Ēliasi imastasiri [Commentarii in Aristotelis Categorias Eliae Commentatori Adscripti Versio Armenica] (Bibliotheca Armeno-Georgica; 1)[5] (in Old Armenian), Saint Petersburg: Academy Press, pages 54–55
Further reading
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “խադ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, page 310a, noticing the similarity with Hebrew חַד (ḥad) and leaving the origin open
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836) “խադ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 910b, misprinted խառ (xaṙ)
- J̌ahukyan, Geworg (2010) “խադ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 307a, comparing to Sanskrit खड्ग (khaḍga, “sword”)
- Kerestedjian, Bedros (1945) Kerest Haig, editor, Étude philologique et lexicographique de 6000 mots et noms arméniens avec des comparaisons de 100.000 mots de 900 langues et des données historiques et géographiques[6] (in French), London: Bernard Quaritch Ltd., page 172, inter alia comparing to the descendants of Proto-Indo-Iranian *gadaH (“mace”)
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “խադ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 268b