խաբ

Old Armenian

Etymology

The origin is uncertain. Probably borrowed from an unknown Aramaic or Classical Syriac cognate of Arabic خَبّ (ḵabb, “deception, fraud; deceiver”), or directly from it, if Arabic borrowings in the 5th century are possible.

Noun

խաբ • (xab)

1. deceit, fraud

   խաբ գործել, տալ ― xab gorcel, tal ― to cheat, to defraud, to dupe, to swindle

   ի խաբս անականել ― i xabs anakanel ― to be deceived, to fall into error

   ի խաբս ինչ լինել ― i xabs inčʻ linel ― to be in fault

   ընդ խաբս գտանել ― ənd xabs gtanel ― to detect in fraud

   ընդ խաբս, ընդ խաբ ― ənd xabs, ənd xab ― fraudulently, deceitfully, knavishly, roguishly; cunningly, astutely

   խաբ շրթանց ― xab šrtʻancʻ ― the spell of eloquence

   գուցէ ընդ խաբս ինչ իցէ ― gucʻē ənd xabs inčʻ icʻē ― perhaps it was done by mistake

   • 5th century, Bible, Genesis 43.12:

     Եւ արծաթ կրկին առէք ի ձեռս ձեր, եւ զարծաթն որ դարձաւ յամանս ձեր՝ տարայք ընդ ձեզ, գուցէ ընդ խաբս ինչ իցէ։

     Ew arcatʻ krkin aṙēkʻ i jeṙs jer, ew zarcatʻn or darjaw yamans jer, taraykʻ ənd jez, gucʻē ənd xabs inčʻ icʻē.

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	խաբ (xab)		խաբք (xabkʻ)
genitive	խաբի (xabi)		խաբից (xabicʻ)
dative	խաբի (xabi)		խաբից (xabicʻ)
accusative	խաբ (xab)		խաբս (xabs)
ablative	խաբէ (xabē)		խաբից (xabicʻ)
instrumental	խաբիւ (xabiw)		խաբիւք (xabiwkʻ)
locative	խաբի (xabi)		խաբս (xabs)

Derived terms

• անխաբ (anxab)
• անխաբեբայ (anxabebay)
• անխաբելի (anxabeli)
• աստուածախաբ (astuacaxab)
• արագախաբիկ (aragaxabik)
• բազմախաբ (bazmaxab)
• դիւախաբ (diwaxab)
• դիւրախաբ (diwraxab)
• դիւրախաբող (diwraxaboł)
• զրախաբ (zraxab)
• խաբանք (xabankʻ)
• խաբարան (xabaran)
• խաբեայ (xabeay)
• խաբեբական (xabebakan)
• խաբեբայ (xabebay)
• խաբեբայութիւն (xabebayutʻiwn)
• խաբեբեայ (xabebeay)
• խաբեկան (xabekan)
• խաբեղայ (xabełay)
• խաբեմ (xabem)
• խաբեպատիր (xabepatir)
• խաբէական (xabēakan)
• խաբէութիւն (xabēutʻiwn)
• խաբէպատիր (xabēpatir)
• խաբիչ (xabičʻ)
• խաբկանք (xabkankʻ)
• խաբկիմ (xabkim)
• խաբողական (xabołakan)
• խաբողիկ (xabołik)
• խաբու (xabu)
• խաբուկ (xabuk)
• խաբուհի (xabuhi)
• խաբումն (xabumn)
• խաբուսիկ (xabusik)
• ճարտարախաբ (čartaraxab)
• մտախաբ (mtaxab)
• մտախաբութիւն (mtaxabutʻiwn)
• նախախաբ (naxaxab)
• որսորդախաբ (orsordaxab)
• վաճառախաբութիւն (vačaṙaxabutʻiwn)

 

Descendants

• Armenian: խաբ (xab), խաբս (xabs)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “խաբ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, pages 309–310
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “խաբ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 267
• J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʻ lezvi patmutʻyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period]‎^[1] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 486
• J̌ahukyan, Geworg (2010) “խաբ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 307a
• Lewy, E. (1924) “Etymologien II”, in Zeitschrift für vergleichende Sprachforschung auf dem Gebiete der Indogermanischen Sprachen‎^[2] (in German), volume 52, number 3/4, page 310
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “խաբ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Schröder, Johann Joachim (1711) Thesaurus linguae Armenicae antiquae et hodiernae, Amsterdam, page 46