լեռնավարդ
Armenian
[edit]
Etymology
[edit]From լեռն- (leṙn-, “mountain”) + -ա- (-a-) + վարդ (vard, “rose”). A modern scholarly creation, coined by the Mekhitarists of Vienna. The first attestation is in Čamčean 1851, using Պոնտոսի լեռնավարդ (Pontosi leṙnavard) to translate Azalea pontica, syn. of Rhododendron luteum (see the quotation).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /lernɑˈvɑɾtʰ/, [lernɑvɑ́ɾtʰ]
- (Western Armenian) IPA(key): /leɾnɑˈvɑɾt/, [leɾnɑvɑ́ɾtʰ]
Noun
[edit]լեռնավարդ • (leṙnavard)
- azalea
- Synonyms: նազվարդ (nazvard), ազալիա (azalia)
- Near-synonyms: ռոդոդենդրոն (ṙododendron), մրտավարդ (mrtavard)
- 1851 [1848], Փիլիպպոս Ճամճեան [Pʻilippos Čamčean], transl., Մ. Վակնէրի Ճանապարհորդութիւն ի Հայաստան։ Մասն Ա [M. Vaknēri Čanaparhordutʻiwn i Hayastan. Masn A, M. Wagner's Journey to Ararat and the Armenian Highlands: Part I], Vienna: Mekhitarist Press, loose and selective translation of Reise nach dem Ararat und dem Hochland Armenien by Moritz Wagner (in German), page 163, page 253:
- Հայաստանէն մէկ քանի օրուան մէջ դէպ ի Պոնտոս գալով կը տեսնէ ճամբորդն որ նշենիները ծաղիկնին թափեր, անտառաց ծառերը կանաչազգեստ զարդարուեր են․ Սև ծովուն հարաւային եզերաց ամենէն գեղեցիկ ծաղիկները՝ Պոնտոսի լեռնավարդն ու Պոնտական վարդածառն իրենց պերճ բաժակն են բացեր և ջերմաչափին տաքութիւնն է 18–20° Կեղսիոսի։
- Hayastanēn mēk kʻani ōruan mēǰ dēp i Pontos galov kə tesnē čambordn or nšeninerə caġiknin tʻapʻer, antaṙacʻ caṙerə kanačʻazgest zardaruer en; Sew covun harawayin ezeracʻ amenēn geġecʻik caġiknerə, Pontosi leṙnavardn u Pontakan vardacaṙn irencʻ perč bažakn en bacʻer ew ǰermačʻapʻin takʻutʻiwnn ē 18–20° Keġsiosi.
- [original: Der Reisende, welcher im April von Mossul am Tigris stromaufwärts wandert, verläßt dort einen heitern, wolkenfreien Himmel und Ebenen, deren dürftigen Graswuchs die Sonnenhitze bereits zu versengen beginnt, während zu Trapezunt um dieselbe Zeit die Mandelbäume verblüht find, die Laubwälder im schönsten Grün prangen, Azalea pontica und Rhododendron ponticum, diese schönsten Zierblumen der Südküste des schwarzen Meeres, ihre prachtvollen Blumenkronen geöffnet haben und das Thermometer gewöhnlich eine Temperatur von 18 bis 20°C. anzeigt.]
- (please add an English translation of this quotation)
Declension
[edit]| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | լեռնավարդ (leṙnavard) | լեռնավարդեր (leṙnavarder) | ||
| dative | լեռնավարդի (leṙnavardi) | լեռնավարդերի (leṙnavarderi) | ||
| ablative | լեռնավարդից (leṙnavardicʻ) | լեռնավարդերից (leṙnavardericʻ) | ||
| instrumental | լեռնավարդով (leṙnavardov) | լեռնավարդերով (leṙnavarderov) | ||
| locative | լեռնավարդում (leṙnavardum) | լեռնավարդերում (leṙnavarderum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | լեռնավարդը/լեռնավարդն (leṙnavardə/leṙnavardn) | լեռնավարդերը/լեռնավարդերն (leṙnavarderə/leṙnavardern) | ||
| dative | լեռնավարդին (leṙnavardin) | լեռնավարդերին (leṙnavarderin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | լեռնավարդս (leṙnavards) | լեռնավարդերս (leṙnavarders) | ||
| dative | լեռնավարդիս (leṙnavardis) | լեռնավարդերիս (leṙnavarderis) | ||
| ablative | լեռնավարդիցս (leṙnavardicʻs) | լեռնավարդերիցս (leṙnavardericʻs) | ||
| instrumental | լեռնավարդովս (leṙnavardovs) | լեռնավարդերովս (leṙnavarderovs) | ||
| locative | լեռնավարդումս (leṙnavardums) | լեռնավարդերումս (leṙnavarderums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | լեռնավարդդ (leṙnavardd) | լեռնավարդերդ (leṙnavarderd) | ||
| dative | լեռնավարդիդ (leṙnavardid) | լեռնավարդերիդ (leṙnavarderid) | ||
| ablative | լեռնավարդիցդ (leṙnavardicʻd) | լեռնավարդերիցդ (leṙnavardericʻd) | ||
| instrumental | լեռնավարդովդ (leṙnavardovd) | լեռնավարդերովդ (leṙnavarderovd) | ||
| locative | լեռնավարդումդ (leṙnavardumd) | լեռնավարդերումդ (leṙnavarderumd) | ||
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | լեռնավարդ (leṙnavard) | լեռնավարդեր (leṙnavarder) | ||
| dative | լեռնավարդի (leṙnavardi) | լեռնավարդերու (leṙnavarderu) | ||
| ablative | լեռնավարդէ (leṙnavardē) | լեռնավարդերէ (leṙnavarderē) | ||
| instrumental | լեռնավարդով (leṙnavardov) | լեռնավարդերով (leṙnavarderov) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | լեռնավարդը/լեռնավարդն (leṙnavardə/leṙnavardn) | լեռնավարդերը/լեռնավարդերն (leṙnavarderə/leṙnavardern) | ||
| dative | լեռնավարդին (leṙnavardin) | լեռնավարդերուն (leṙnavarderun) | ||
| ablative | լեռնավարդէն (leṙnavardēn) | լեռնավարդերէն (leṙnavarderēn) | ||
| instrumental | լեռնավարդովը/լեռնավարդովն (leṙnavardovə/leṙnavardovn) | լեռնավարդերովը/լեռնավարդերովն (leṙnavarderovə/leṙnavarderovn) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | լեռնավարդս (leṙnavards) | լեռնավարդերս (leṙnavarders) | ||
| dative | լեռնավարդիս (leṙnavardis) | լեռնավարդերուս (leṙnavarderus) | ||
| ablative | լեռնավարդէս (leṙnavardēs) | լեռնավարդերէս (leṙnavarderēs) | ||
| instrumental | լեռնավարդովս (leṙnavardovs) | լեռնավարդերովս (leṙnavarderovs) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | լեռնավարդդ (leṙnavardd) | լեռնավարդերդ (leṙnavarderd) | ||
| dative | լեռնավարդիդ (leṙnavardid) | լեռնավարդերուդ (leṙnavarderud) | ||
| ablative | լեռնավարդէդ (leṙnavardēd) | լեռնավարդերէդ (leṙnavarderēd) | ||
| instrumental | լեռնավարդովդ (leṙnavardovd) | լեռնավարդերովդ (leṙnavarderovd) | ||
References
[edit]- Ġazaryan, Ṙuben (1981) “նազվարդ”, in Busanunneri hayeren-latineren-ṙuseren-angleren-franseren-germaneren baṙaran [Armenian–Latin–Russian–English–French–German Dictionary of Plant Names], Yerevan: University Press, § 874, page 70a
- Koylaw, Awetikʻ (1884–1889) “Azalea”, in Baṙagirkʻ germanerēn-hayerēn [Deutsch-armenisches Wörterbuch][1], Vienna: Mekhitarist Press, page 223a
- Norayr N. Biwzandacʻi (1882–1884) “azalée”, in Baṙagirkʻ i gałłierēn lezuē i hayerēn [Dictionnaire français-arménien], Constantinople: A. H. Boyajian Press, page 118b