ժանտախտ

Armenian

Etymology

From Old Armenian ժանտախտ (žantaxt).

Pronunciation

(Eastern Armenian) IPA^(key): /ʒɑnˈtɑχt/, [ʒɑntɑ́χt]
(Western Armenian) IPA^(key): /ʒɑnˈdɑχd/, [ʒɑndɑ́χt]
Audio (Eastern Armenian): (file)

Noun

ժանտախտ • (žantaxt)

plague
ժանտախտի նման տարածվել ― žantaxti nman taracvel ― to spread very rapidly, to spread like wildfire
(figuratively) dangerous education, ideology, or doctrine
(figuratively) socially harmful situation or habit
(offensively) used as a curse
Դա մարդ չէ, ժանտախտ է: ― Da mard čʻē, žantaxt ē: ― He's not a man, he's a plague.

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	ժանտախտ (žantaxt)	ժանտախտներ (žantaxtner)
dative	ժանտախտի (žantaxti)	ժանտախտների (žantaxtneri)
ablative	ժանտախտից (žantaxticʻ)	ժանտախտներից (žantaxtnericʻ)
instrumental	ժանտախտով (žantaxtov)	ժանտախտներով (žantaxtnerov)
locative	ժանտախտում (žantaxtum)	ժանտախտներում (žantaxtnerum)
	definite forms
nominative	ժանտախտը/ժանտախտն (žantaxtə/žantaxtn)	ժանտախտները/ժանտախտներն (žantaxtnerə/žantaxtnern)
dative	ժանտախտին (žantaxtin)	ժանտախտներին (žantaxtnerin)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	ժանտախտս (žantaxts)	ժանտախտներս (žantaxtners)
dative	ժանտախտիս (žantaxtis)	ժանտախտներիս (žantaxtneris)
ablative	ժանտախտիցս (žantaxticʻs)	ժանտախտներիցս (žantaxtnericʻs)
instrumental	ժանտախտովս (žantaxtovs)	ժանտախտներովս (žantaxtnerovs)
locative	ժանտախտումս (žantaxtums)	ժանտախտներումս (žantaxtnerums)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	ժանտախտդ (žantaxtd)	ժանտախտներդ (žantaxtnerd)
dative	ժանտախտիդ (žantaxtid)	ժանտախտներիդ (žantaxtnerid)
ablative	ժանտախտիցդ (žantaxticʻd)	ժանտախտներիցդ (žantaxtnericʻd)
instrumental	ժանտախտովդ (žantaxtovd)	ժանտախտներովդ (žantaxtnerovd)
locative	ժանտախտումդ (žantaxtumd)	ժանտախտներումդ (žantaxtnerumd)

Old Armenian

Etymology

ժանտ (žant) +‎ ախտ (axt)

Noun

ժանտախտ • (žantaxt)

plague; pestilence, contagion, mortality, disease
հարկանել, վարակել ժանտախտիւ ― harkanel, varakel žantaxtiw ― to plague, to infect with the plague

հարեալ ի ժանտախտէ ― hareal i žantaxtē ― plague-stricken, infected with the plague

ճարակեցաւ ժանտախտ ի զօրուն ― čarakecʻaw žantaxt i zōrun ― the plague broke out in the army

կեղտ ժանտախտի ― kełt žantaxti ― plague-spot

Declension

i-type

	singular	plural
nominative	ժանտախտ (žantaxt)	ժանտախտք (žantaxtkʻ)
genitive	ժանտախտի (žantaxti)	ժանտախտից (žantaxticʻ)
dative	ժանտախտի (žantaxti)	ժանտախտից (žantaxticʻ)
accusative	ժանտախտ (žantaxt)	ժանտախտս (žantaxts)
ablative	ժանտախտէ (žantaxtē)	ժանտախտից (žantaxticʻ)
instrumental	ժանտախտիւ (žantaxtiw)	ժանտախտիւք (žantaxtiwkʻ)
locative	ժանտախտի (žantaxti)	ժանտախտս (žantaxts)

Synonyms

ժանտամահ (žantamah)

Derived terms

ժանտախտական (žantaxtakan)

Descendants

Armenian: ժանտախտ (žantaxt)

References

Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “ժանտախտ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Petrosean, Matatʻeay (1879) “ժանտախտ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy