երախ

Armenian

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian երախ (erax). Doublet of ռեխ (ṙex).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /jeˈɾɑχ/, [jeɾɑ́χ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /jeˈɾɑχ/, [jeɾɑ́χ]

Noun

երախ • (erax)

1. mouth (of an animal), maw, jaws
2. (derogatory) mouth (of a human), piehole, trap, cakehole
3. mouth (of a pipe or pipeline)
4. (figuratively) opening, gap

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	երախ (erax)	երախներ (eraxner)
dative	երախի (eraxi)	երախների (eraxneri)
ablative	երախից (eraxicʻ)	երախներից (eraxnericʻ)
instrumental	երախով (eraxov)	երախներով (eraxnerov)
locative	երախում (eraxum)	երախներում (eraxnerum)
	definite forms
nominative	երախը/երախն (eraxə/eraxn)	երախները/երախներն (eraxnerə/eraxnern)
dative	երախին (eraxin)	երախներին (eraxnerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	երախս (eraxs)	երախներս (eraxners)
dative	երախիս (eraxis)	երախներիս (eraxneris)
ablative	երախիցս (eraxicʻs)	երախներիցս (eraxnericʻs)
instrumental	երախովս (eraxovs)	երախներովս (eraxnerovs)
locative	երախումս (eraxums)	երախներումս (eraxnerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	երախդ (eraxd)	երախներդ (eraxnerd)
dative	երախիդ (eraxid)	երախներիդ (eraxnerid)
ablative	երախիցդ (eraxicʻd)	երախներիցդ (eraxnericʻd)
instrumental	երախովդ (eraxovd)	երախներովդ (eraxnerovd)
locative	երախումդ (eraxumd)	երախներումդ (eraxnerumd)

Related terms

• ռեխ (ṙex)

Further reading

• Aġayan, Ēduard (1976) “երախ”, in Ardi hayereni bacʻatrakan baṙaran (in Armenian), Yerevan: Hayastan

Old Armenian

Etymology

A Middle Iranian borrowing. Compare Sogdian 𐽀𐼲𐼰𐼳 (rɣʾh), Yagnobi рах (rax). Dialectal ռեխ (ṙex) is borrowed from an unidentified New Iranian representative of the same family. Further possibly related to Avestan 𐬯𐬭𐬀𐬑𐬙𐬌 (sraxti, “edge, corner”), Persian رخ (rox, “cheek”), رخ (rax, “chink, notch”).

Noun

երախ • (erax)

1. mouth (of humans); muzzle (of animals)

Declension

i-a-type

	singular		plural
nominative	երախ (erax)		երախք (eraxkʻ)
genitive	երախի (eraxi)		երախաց (eraxacʻ)
dative	երախի (eraxi)		երախաց (eraxacʻ)
accusative	երախ (erax)		երախս (eraxs)
ablative	երախէ (eraxē)		երախաց (eraxacʻ)
instrumental	երախաւ (eraxaw)		երախաւք = երախօք (eraxawkʻ = eraxōkʻ)
locative	երախի (eraxi)		երախս (eraxs)

Synonyms

• բերան (beran)

Derived terms

Derived terms

• բրտերախ (brterax)
• երախակալ (eraxakal)
• երախաձգութիւն (eraxajgutʻiwn)
• երախանք (eraxankʻ)
• երախճան (eraxčan)
• խիստերախ (xisterax)
• խստերախ (xsterax)
• կարծրերախ (karcrerax)
• փափկերախ (pʻapʻkerax)
• փափկերախութիւն (pʻapʻkeraxutʻiwn)
• փրփրերախ (pʻrpʻrerax)

Related terms

• երախան (eraxan) (possibly)

Descendants

• → Armenian: երախ (erax) (learned)

Further reading

• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836) “երախ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 666c
• Ačaṙean, Hračʻeay (1973) “երախ”, in Hayerēn armatakan baṙaran (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume II, Yerevan: University Press, pages 34–35
• Bailey, H. W. (1979) “rahā”, in Dictionary of Khotan Saka, Cambridge, London, New York, Melbourne: Cambridge University press, page 360b
• Filippone, Ela (2013) “Yaghnobi Body Part Terms: Some Introductory Notes”, in Toxtasʹjev S. R., Lurʹje P. B., editors, Commentationes Iranicae. Sbornik statej k 90-letiju Vladimira Aronoviča Livšica‎^[1], Saint Petersburg: Nestor-Istorija, →ISBN, page 642
• J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʻ lezvi patmutʻyun; naxagrayin žamanakašrǰan‎^[2] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 524
• J̌ahukyan, Geworg (2010) “երախ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 219b
• Pokorny, Julius (1959) “1001”, in Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (in German), volume 3, Bern, München: Francke Verlag, page 1001
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “երախ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 159b