դիտակ

Armenian

Etymology

Learned borrowing from Old Armenian դիտակ (ditak).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /diˈtɑk/, [ditɑ́k]
• (Western Armenian) IPA^(key): /tiˈdɑɡ/, [tʰidɑ́ɡ]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Noun

դիտակ • (ditak)

1. the generic name of various optical instruments used for viewing distant objects
   1. spyglass

      Synonym: դիտափող (ditapʻoġ)

   2. telescope

      Synonym: աստղադիտակ (astġaditak)

   3. binoculars

      Synonym: հեռադիտակ (heṙaditak)

   4. opera glasses, theater binoculars

      Synonym: թատերադիտակ (tʻateraditak)

2. (dated) watcher, observer, guard

   Synonyms: դիտող (ditoġ), դետ (det)

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	դիտակ (ditak)	դիտակներ (ditakner)
dative	դիտակի (ditaki)	դիտակների (ditakneri)
ablative	դիտակից (ditakicʻ)	դիտակներից (ditaknericʻ)
instrumental	դիտակով (ditakov)	դիտակներով (ditaknerov)
locative	դիտակում (ditakum)	դիտակներում (ditaknerum)
	definite forms
nominative	դիտակը/դիտակն (ditakə/ditakn)	դիտակները/դիտակներն (ditaknerə/ditaknern)
dative	դիտակին (ditakin)	դիտակներին (ditaknerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	դիտակս (ditaks)	դիտակներս (ditakners)
dative	դիտակիս (ditakis)	դիտակներիս (ditakneris)
ablative	դիտակիցս (ditakicʻs)	դիտակներիցս (ditaknericʻs)
instrumental	դիտակովս (ditakovs)	դիտակներովս (ditaknerovs)
locative	դիտակումս (ditakums)	դիտակներումս (ditaknerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	դիտակդ (ditakd)	դիտակներդ (ditaknerd)
dative	դիտակիդ (ditakid)	դիտակներիդ (ditaknerid)
ablative	դիտակիցդ (ditakicʻd)	դիտակներիցդ (ditaknericʻd)
instrumental	դիտակովդ (ditakovd)	դիտակներովդ (ditaknerovd)
locative	դիտակումդ (ditakumd)	դիտակներումդ (ditaknerumd)

Derived terms

• մանրադիտակ (manraditak)
• հեռադիտակ (heṙaditak)
• աստղադիտակ (astġaditak)

Further reading

• “դիտակ”, in Žamanakakicʻ hayocʻ lezvi bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1969–1980
• Sukʻiasyan, A. M. (2009) “դիտակ”, in Hayocʻ lezvi homanišneri bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Armenian Synonyms] (Haykakan matenašar Galust Kiwlpēnkean himnarkutʻean) (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press

Old Armenian

Etymology

From դիտեմ (ditem) +‎ -ակ (-ak) or wholly borrowed from Iranian.

Noun

դիտակ • (ditak)

1. something that can be viewed from a distance
   1. tree summit
   2. fruit hanging from a tree
2. lookout (vantage point with a view of the surrounding area)
   1. watchtower
   2. crow's nest (on a ship's mast)
   3. box (at a theatre)
3. aspect, sight, face
4. watcher, observer, guard

Declension

i-a-type

	singular		plural
nominative	դիտակ (ditak)		դիտակք (ditakkʻ)
genitive	դիտակի (ditaki)		դիտակաց (ditakacʻ)
dative	դիտակի (ditaki)		դիտակաց (ditakacʻ)
accusative	դիտակ (ditak)		դիտակս (ditaks)
ablative	դիտակէ (ditakē)		դիտակաց (ditakacʻ)
instrumental	դիտակաւ (ditakaw)		դիտակաւք = դիտակօք (ditakawkʻ = ditakōkʻ)
locative	դիտակի (ditaki)		դիտակս (ditaks)

Descendants

• → Armenian: դիտակ (ditak)

Further reading

• Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “դէտ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “դիտակ”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• J̌axǰaxean, Manuēl (1837) “դիտակ”, in Baṙgirkʻ i barbaṙ hay ew italakan [Armenian–Italian Dictionary], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ġazarean, Ṙubēn (2000) “դիտակ”, in G. B. Tʻosunean, editor, Grabari baṙaran [Dictionary of Old Armenian] (in Armenian), Yerevan: University Press
• Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 877
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “դիտակ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy