բարք
Appearance
Armenian
[edit]Etymology
[edit]From Old Armenian բարք (barkʻ).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /bɑɾkʰ/, [bɑɾkʰ]
- (Western Armenian) IPA(key): /pɑɾk/, [pʰɑɾkʰ]
Audio (Eastern Armenian): (file)
Noun
[edit]բարք • (barkʻ)
- nature, character, disposition, trait
- habit, practice, custom
- (in the plural) mores
- բարք ու վարք ― barkʻ u varkʻ ― customs, practices; mores, morals and manners
Declension
[edit]singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | բարք (barkʻ) | բարքեր (barkʻer) | ||
dative | բարքի (barkʻi) | բարքերի (barkʻeri) | ||
ablative | բարքից (barkʻicʻ) | բարքերից (barkʻericʻ) | ||
instrumental | բարքով (barkʻov) | բարքերով (barkʻerov) | ||
locative | բարքում (barkʻum) | բարքերում (barkʻerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | բարքը/բարքն (barkʻə/barkʻn) | բարքերը/բարքերն (barkʻerə/barkʻern) | ||
dative | բարքին (barkʻin) | բարքերին (barkʻerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | բարքս (barkʻs) | բարքերս (barkʻers) | ||
dative | բարքիս (barkʻis) | բարքերիս (barkʻeris) | ||
ablative | բարքիցս (barkʻicʻs) | բարքերիցս (barkʻericʻs) | ||
instrumental | բարքովս (barkʻovs) | բարքերովս (barkʻerovs) | ||
locative | բարքումս (barkʻums) | բարքերումս (barkʻerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | բարքդ (barkʻd) | բարքերդ (barkʻerd) | ||
dative | բարքիդ (barkʻid) | բարքերիդ (barkʻerid) | ||
ablative | բարքիցդ (barkʻicʻd) | բարքերիցդ (barkʻericʻd) | ||
instrumental | բարքովդ (barkʻovd) | բարքերովդ (barkʻerovd) | ||
locative | բարքումդ (barkʻumd) | բարքերումդ (barkʻerumd) |
Old Armenian
[edit]Etymology
[edit]Probably ultimately from Proto-Indo-European *bʰer- (“to bear”), with the original meaning being "bearing". Either inherited from the variant *bʰr̥u- or borrowed from a Middle Iranian cognate from the same root: compare Middle Persian [script needed] (blšn' /barišn/, “bearing, behaviour”).
See also բարի (bari), -բար (-bar), իբր (ibr), երբ (erb).
Noun
[edit]բարք • (barkʻ) pl
- manners, morals, custom, disposition, inclination, conduct, manner of acting
- բոյս բարուց ― boys barucʻ ― nature, character, natural disposition, inclination
- բարք քաղցունք ― barkʻ kʻałcʻunkʻ ― good manners, morals
- անբիծ, անարատ բարք ― anbic, anarat barkʻ ― pure morals
- խրոխտ բարք ― xroxt barkʻ ― proud character
- խանգարել, եղծանել զբարս ― xangarel, ełcanel zbars ― to corrupt the morals
- ամոքել զբարս ― amokʻel zbars ― to soften the morals
- յիւրոց բարուցն, ի կամաց բարուցն, կամաւոր բարուք, բարուք յօժարութեան ― yiwrocʻ barucʻn, i kamacʻ barucʻn, kamawor barukʻ, barukʻ yōžarutʻean ― willingly, spontaneously
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).2.15–16:[1]
- Երրորդ բարք առիւծուն․ յորժամ ծնանի մատակ առեւծն զկորիւնն, մեռեալ ծնանի․ եւ նստեալ պահէ զորդի իւր, մինչեւ գայ հայրն յաւուր երրորդի եւ փչէ ի ճակատն նորա եւ յարուցանէ զնա։
- Errord barkʻ aṙiwcun; yoržam cnani matak aṙewcn zkoriwnn, meṙeal cnani; ew nsteal pahē zordi iwr, minčʻew gay hayrn yawur errordi ew pʻčʻē i čakatn nora ew yarucʻanē zna.
- Translation by Gohar Muradyan
- The third custom of the lion: when the lioness gives birth to the whelp, she brings it forth dead. And she sits and guards her child, until on the third day the father comes and blows into its forehead and awakens it.
- Երրորդ բարք առիւծուն․ յորժամ ծնանի մատակ առեւծն զկորիւնն, մեռեալ ծնանի․ եւ նստեալ պահէ զորդի իւր, մինչեւ գայ հայրն յաւուր երրորդի եւ փչէ ի ճակատն նորա եւ յարուցանէ զնա։
- 5th century, with changes and additions in later centuries, Baroyaxōs [Physiologus] Earliest recension (TR).19.2–4:[2]
- Բարոյախաւսն ասէ զյովազէ, թէ այսպիսի բարս ունի, որ ամենայն անասնոց սիրելի է, բայց միայն աւձի թշնամի է․ ամենախայտ է, իբրեւ զծաղկեայ պատմուճանն Յովսեփու, գեղեցիկ եւ զարդարուն։
- Baroyaxawsn asē zyovazē, tʻē ayspisi bars uni, or amenayn anasnocʻ sireli ē, baycʻ miayn awji tʻšnami ē; amenaxayt ē, ibrew zcałkeay patmučann Yovsepʻu, gełecʻik ew zardarun.
- Translation by Gohar Muradyan
- Physiologus says about the panther, that it has such a custom: it is dear to all animals, but hostile only to the dragon. It is multicolored like Joseph's robe of many colours, it is beautiful and adorned.
- Բարոյախաւսն ասէ զյովազէ, թէ այսպիսի բարս ունի, որ ամենայն անասնոց սիրելի է, բայց միայն աւձի թշնամի է․ ամենախայտ է, իբրեւ զծաղկեայ պատմուճանն Յովսեփու, գեղեցիկ եւ զարդարուն։
Usage notes
[edit]The word has the following combining forms: բար- (bar-), բարք- (barkʻ-), բարե- (bare-), բարոյ- (baroy-), բարու- (baru-).
Declension
[edit]plural (plurale tantum) | |
---|---|
nominative | բարք (barkʻ) |
genitive | բարուց (barucʻ) |
dative | բարուց (barucʻ) |
accusative | բարս (bars) |
ablative | բարուց (barucʻ) |
instrumental | բարուք (barukʻ) |
locative | բարս (bars) |
Derived terms
[edit]- ազատաբարոյ (azatabaroy)
- անասնաբարոյ (anasnabaroy)
- անչարաբարոյական (ančʻarabaroyakan)
- անվիճաբարութիւն (anvičabarutʻiwn)
- առատաբարոյ (aṙatabaroy)
- աւազակաբարոյ (awazakabaroy)
- բազմաբարոյ (bazmabaroy)
- -բար (-bar)
- բարառնութիւն (baraṙnutʻiwn)
- բարացուցական (baracʻucʻakan)
- բարաւորութիւն (baraworutʻiwn)
- բարեբար (barebar)
- բարեբարոյ (barebaroy)
- բարեբարոյագոյն (barebaroyagoyn)
- բարեբարոյութիւն (barebaroyutʻiwn)
- բարեբարու (barebaru)
- բարեբարութիւն (barebarutʻiwn)
- բարեբարւոյ (barebarwoy)
- բարեբարք (barebarkʻ)
- բարեգիտութիւն (baregitutʻiwn)
- բարի (bari)
- բարոյախօս (baroyaxōs)
- բարոյախօսեմ (baroyaxōsem)
- բարոյածին (baroyacin)
- բարոյական (baroyakan)
- բարոյականաբար (baroyakanabar)
- բարոյականագոյն (baroyakanagoyn)
- բարոյականապէս (baroyakanapēs)
- բարոյակից (baroyakicʻ)
- բարոյապէս (baroyapēs)
- բարոյք (baroykʻ)
- բարուախօս (baruaxōs)
- բարուական (baruakan)
- բարուցք (barucʻkʻ)
- բարքախռպոտ (barkʻaxṙpot)
- բնաբարութիւն (bnabarutʻiwn)
- բռնաբարու (bṙnabaru)
- գազանաբարոյ (gazanabaroy)
- գազանաբարոյութիւն (gazanabaroyutʻiwn)
- գազանաբարու (gazanabaru)
- գազանաբարութիւն (gazanabarutʻiwn)
- գազանաբարք (gazanabarkʻ)
- գայլաբարոյ (gaylabaroy)
- գայլաբարու (gaylabaru)
- գեղեցկաբարութիւն (gełecʻkabarutʻiwn)
- գոռոզաբարոյ (goṙozabaroy)
- գոռոզաբարու (goṙozabaru)
- դաժանաբարոյ (dažanabaroy)
- դաժանաբարու (dažanabaru)
- դառնաբարոյ (daṙnabaroy)
- դառնաբարոյութիւն (daṙnabaroyutʻiwn)
- դժնաբարք (džnabarkʻ)
- դժուարաբարոյ (džuarabaroy)
- դիւրաբարութիւն (diwrabarutʻiwn)
- դիւրաբարք (diwrabarkʻ)
- երբ (erb)
- զգօնաբարոյ (zgōnabaroy)
- զուգաբարոյութիւն (zugabaroyutʻiwn)
- ընտանեբարութիւն (əntanebarutʻiwn)
- ժանտաբարոյ (žantabaroy)
- ժանտաբարու (žantabaru)
- իբր (ibr)
- իժաբարոյ (ižabaroy)
- ինքնաբարութիւն (inkʻnabarutʻiwn)
- լաւաբարութիւն (lawabarutʻiwn)
- խակաբարոյ (xakabaroy)
- խեղաբարութիւն (xełabarutʻiwn)
- խեռաբարոյ (xeṙabaroy)
- խեռաբարութիւն (xeṙabarutʻiwn)
- խոզաբարոյ (xozabaroy)
- խոշորաբարք (xošorabarkʻ)
- խորթաբարոյ (xortʻabaroy)
- խստաբարոյութիւն (xstabaroyutʻiwn)
- ծառայաբարոյ (caṙayabaroy)
- կանանցաբարոյ (kanancʻabaroy)
- համաբարոյ (hamabaroy)
- հայրաբարոյ (hayrabaroy)
- հայրաբարու (hayrabaru)
- հանդարտաբարք (handartabarkʻ)
- հեզաբարոյ (hezabaroy)
- հեզաբարու (hezabaru)
- հեթանոսաբարոյ (hetʻanosabaroy)
- հզօրաբարոյ (hzōrabaroy)
- հզօրաբարութիւն (hzōrabarutʻiwn)
- հօրաբարոյ (hōrabaroy)
- ճիւաղաբարոյ (čiwałabaroy)
- ճուաղաբարոյ (čuałabaroy)
- մանկաբարոյ (mankabaroy)
- միաբարոյ (miabaroy)
- մշտնջենաբարոյ (mštnǰenabaroy)
- նենգաբարոյ (nengabaroy)
- նենգաբարու (nengabaru)
- շղուաբարոյ (šłuabaroy)
- շղուրտաբարոյ (šłurtabaroy)
- շնաբարոյ (šnabaroy)
- շուաբարոյ (šuabaroy)
- շուաղաբարոյ (šuałabaroy)
- շուայտաբարոյ (šuaytabaroy)
- ուղղաբարոյ (ułłabaroy)
- չարաբար (čʻarabar)
- չարաբարոյ (čʻarabaroy)
- չարաբարու (čʻarabaru)
- չարաբարութիւն (čʻarabarutʻiwn)
- պարզաբարոյ (parzabaroy)
- պարսկաբարոյ (parskabaroy)
- պարսկաբարոյական (parskabaroyakan)
- պերճաբարոյ (perčabaroy)
- սնոտիաբարուր (snotiabarur)
- վայրենաբարոյ (vayrenabaroy)
- վայրենաբարու (vayrenabaru)
- վատաբարոյ (vatabaroy)
- վատաբարութիւն (vatabarutʻiwn)
- վիսաբարոյ (visabaroy)
- տգիտաբարոյ (tgitabaroy)
- տղայաբարոյ (tłayabaroy)
- տղայաբարու (tłayabaru)
- քաղցրաբարոյ (kʻałcʻrabaroy)
- քաղցրաբարութիւն (kʻałcʻrabarutʻiwn)
- քաջաբարոյապէս (kʻaǰabaroyapēs)
- քաջաբարութիւն (kʻaǰabarutʻiwn)
- օձաբարոյ (ōjabaroy)
- օձաբարու (ōjabaru)
Descendants
[edit]- Armenian: բարք (barkʻ)
References
[edit]- ^ Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6)[1], Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 90, 142
- ^ Muradyan, Gohar (2005) Physiologus: The Greek and Armenian Versions with a Study of Translation Technique (Hebrew University Armenian Studies; 6)[2], Leuven – Paris – Dudley: Peeters, pages 118–120, 152–153
Further reading
[edit]- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “բարք”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “բարք”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʻ lezvi patmutʻyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period][3] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 116
- J̌ahukyan, Geworg (2010) “բարք”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 22b
- Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, pages 215, 870
- Petrosean, Matatʻeay (1879) “բարք”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Categories:
- Armenian terms derived from Old Armenian
- Armenian terms with IPA pronunciation
- Armenian terms with audio pronunciation
- Armenian lemmas
- Armenian nouns
- Armenian terms with usage examples
- Old Armenian terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Armenian terms derived from Proto-Indo-European
- Old Armenian terms borrowed from Middle Iranian languages
- Old Armenian terms derived from Middle Iranian languages
- Old Armenian lemmas
- Old Armenian nouns
- Old Armenian pluralia tantum
- Old Armenian terms with usage examples
- Old Armenian terms with quotations