անց

Armenian

Etymology

From Old Armenian անց (ancʻ).

Pronunciation

• (Eastern Armenian) IPA^(key): /ɑnt͡sʰ/, [ɑnt͡sʰ]
• (Western Armenian) IPA^(key): /ɑnt͡s/, [ɑnt͡sʰ]

• Audio (Eastern Armenian):

  (file)

Postposition

անց • (ancʻ)

1. after; past

   հինգ տարի անց ― hing tari ancʻ ― five years later

   ութ անց կես ― utʻ ancʻ kes ― half past eight

Noun

անց • (ancʻ)

1. passage, pass, passageway

Declension

i-type, inanimate (Eastern Armenian)

	singular	plural
nominative	անց (ancʻ)	անցեր (ancʻer)
dative	անցի (ancʻi)	անցերի (ancʻeri)
ablative	անցից (ancʻicʻ)	անցերից (ancʻericʻ)
instrumental	անցով (ancʻov)	անցերով (ancʻerov)
locative	անցում (ancʻum)	անցերում (ancʻerum)
	definite forms
nominative	անցը/անցն (ancʻə/ancʻn)	անցերը/անցերն (ancʻerə/ancʻern)
dative	անցին (ancʻin)	անցերին (ancʻerin)
	1st person possessive forms (my)
nominative	անցս (ancʻs)	անցերս (ancʻers)
dative	անցիս (ancʻis)	անցերիս (ancʻeris)
ablative	անցիցս (ancʻicʻs)	անցերիցս (ancʻericʻs)
instrumental	անցովս (ancʻovs)	անցերովս (ancʻerovs)
locative	անցումս (ancʻums)	անցերումս (ancʻerums)
	2nd person possessive forms (your)
nominative	անցդ (ancʻd)	անցերդ (ancʻerd)
dative	անցիդ (ancʻid)	անցերիդ (ancʻerid)
ablative	անցիցդ (ancʻicʻd)	անցերիցդ (ancʻericʻd)
instrumental	անցովդ (ancʻovd)	անցերովդ (ancʻerovd)
locative	անցումդ (ancʻumd)	անցերումդ (ancʻerumd)

References

• “անց”, in Žamanakakicʻ hayocʻ lezvi bacʻatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1969–1980

Old Armenian

Etymology

Deverbal from անցանեմ (ancʻanem).

Noun

անց • (ancʻ)

1. passing, going, journey

   անցք ժամանակի ― ancʻkʻ žamanaki ― space of time, lapse of time

   անց եւ անց առնել ― ancʻ ew ancʻ aṙnel ― to pass, to go

   անց եւ դարձ առնել ― ancʻ ew darj aṙnel ― to come and go, to traverse

2. passage, pass; defile; street, lane; avenue; channel, canal; hole, opening; gate

   անցք բնակարանաց՝ սենեկաց ― ancʻkʻ bnakaranacʻ, senekacʻ ― gallery, corridor

   անցք՝ բերան անօթից ― ancʻkʻ, beran anōtʻicʻ ― orifice

3. (Judaism) Passover, Pesach
4. abortion
5. accident, event

   պատմէին իրերաց որ ինչ անցք ընդ իւրեանս անցեալ էին ― patmēin ireracʻ or inčʻ ancʻkʻ ənd iwreans ancʻeal ēin ― they told each other every thing that had happened them

6. trouble, vexation, torment

   բազում անցք անցին ընդ իս ― bazum ancʻkʻ ancʻin ənd is ― I have suffered much

Declension

i-type

	singular		plural
nominative	անց (ancʻ)		անցք (ancʻkʻ)
genitive	անցի (ancʻi)		անցից (ancʻicʻ)
dative	անցի (ancʻi)		անցից (ancʻicʻ)
accusative	անց (ancʻ)		անցս (ancʻs)
ablative	անցէ (ancʻē)		անցից (ancʻicʻ)
instrumental	անցիւ (ancʻiw)		անցիւք (ancʻiwkʻ)
locative	անցի (ancʻi)		անցս (ancʻs)

Descendants

• Armenian: անց (ancʻ), անցք (ancʻkʻ)

References

• Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “անց”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ġazarean, Ṙubēn (2000) “անց”, in G. B. Tʻosunean, editor, Grabari baṙaran [Dictionary of Old Armenian] (in Armenian), Yerevan: University Press
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “անց”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Petrosean, Matatʻeay (1879) “անցք”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy