ամպել
Jump to navigation
Jump to search
Armenian
[edit]Etymology
[edit]From Old Armenian ամպեմ (ampem), from ամպ (amp).
Pronunciation
[edit]- (Eastern Armenian) IPA(key): /ɑmˈpel/, [ɑmpél]
- (Western Armenian) IPA(key): /ɑmˈbel/, [ɑmbél]
Audio (Eastern Armenian): (file)
Verb
[edit]ամպել • (ampel)
- (intransitive) to cloud up, to become cloudy
- ca. 1680–1684, Baṙ girg taliani [An Armenian–Italian Dictionary published in Venice] page 4:[1]
- ամպումէ[sic] [= ամպում է]․ ֆա նօվօլօ
- ampumē[sic] [= ampum ē]; fa nōvōlō
- ամպումէ (ampumē) = fa nuvolo
- ամպումէ[sic] [= ամպում է]․ ֆա նօվօլօ
Inflection
[edit]-el conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | ամպել (ampel) | imperfective converb | ամպում (ampum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | — | simultaneous converb | ամպելիս (ampelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | ամպել (ampel) | ||||
| aorist stem | ամպ- (amp-) | future converb I | ամպելու (ampelu) | ||||
| resultative participle | ամպած (ampac) | future converb II | ամպելիք (ampelikʻ) | ||||
| subject participle | ամպող (ampoġ) | connegative converb | ամպի (ampi) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ամպում եմ (ampum em) | ամպում ես (ampum es) | ամպում է (ampum ē) | ամպում ենք (ampum enkʻ) | ամպում եք (ampum ekʻ) | ամպում են (ampum en) | |
| past imperfective | ամպում էի (ampum ēi) | ամպում էիր (ampum ēir) | ամպում էր (ampum ēr) | ամպում էինք (ampum ēinkʻ) | ամպում էիք (ampum ēikʻ) | ամպում էին (ampum ēin) | |
| future | ամպելու եմ (ampelu em) | ամպելու ես (ampelu es) | ամպելու է (ampelu ē) | ամպելու ենք (ampelu enkʻ) | ամպելու եք (ampelu ekʻ) | ամպելու են (ampelu en) | |
| past future | ամպելու էի (ampelu ēi) | ամպելու էիր (ampelu ēir) | ամպելու էր (ampelu ēr) | ամպելու էինք (ampelu ēinkʻ) | ամպելու էիք (ampelu ēikʻ) | ամպելու էին (ampelu ēin) | |
| present perfect | ամպել եմ (ampel em) | ամպել ես (ampel es) | ամպել է (ampel ē) | ամպել ենք (ampel enkʻ) | ամպել եք (ampel ekʻ) | ամպել են (ampel en) | |
| pluperfect | ամպել էի (ampel ēi) | ամպել էիր (ampel ēir) | ամպել էր (ampel ēr) | ամպել էինք (ampel ēinkʻ) | ամպել էիք (ampel ēikʻ) | ամպել էին (ampel ēin) | |
| aorist (past perfective) | ամպեցի, ամպի* (ampecʻi, ampi*) | ամպեցիր, ամպիր* (ampecʻir, ampir*) | ամպեց (ampecʻ) | ամպեցինք, ամպինք* (ampecʻinkʻ, ampinkʻ*) | ամպեցիք, ամպիք* (ampecʻikʻ, ampikʻ*) | ամպեցին, ամպին* (ampecʻin, ampin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ամպեմ (ampem) | ամպես (ampes) | ամպի (ampi) | ամպենք (ampenkʻ) | ամպեք (ampekʻ) | ամպեն (ampen) | |
| past | ամպեի (ampei) | ամպեիր (ampeir) | ամպեր (amper) | ամպեինք (ampeinkʻ) | ամպեիք (ampeikʻ) | ամպեին (ampein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կամպեմ (kampem) | կամպես (kampes) | կամպի (kampi) | կամպենք (kampenkʻ) | կամպեք (kampekʻ) | կամպեն (kampen) | |
| past | կամպեի (kampei) | կամպեիր (kampeir) | կամպեր (kamper) | կամպեինք (kampeinkʻ) | կամպեիք (kampeikʻ) | կամպեին (kampein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | ամպի՛ր, ամպի՛* (ampír, ampí*) | — | — | ամպե՛ք, ամպեցե՛ք** (ampékʻ, ampecʻékʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
-el negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չամպել (čʻampel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| resultative participle | չամպած (čʻampac) | ||||||
| subject participle | չամպող (čʻampoġ) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ ամպում (čʻem ampum) | չես ամպում (čʻes ampum) | չի ամպում (čʻi ampum) | չենք ամպում (čʻenkʻ ampum) | չեք ամպում (čʻekʻ ampum) | չեն ամպում (čʻen ampum) | |
| past imperfective | չէի ամպում (čʻēi ampum) | չէիր ամպում (čʻēir ampum) | չէր ամպում (čʻēr ampum) | չէինք ամպում (čʻēinkʻ ampum) | չէիք ամպում (čʻēikʻ ampum) | չէին ամպում (čʻēin ampum) | |
| future | չեմ ամպելու (čʻem ampelu) | չես ամպելու (čʻes ampelu) | չի ամպելու (čʻi ampelu) | չենք ամպելու (čʻenkʻ ampelu) | չեք ամպելու (čʻekʻ ampelu) | չեն ամպելու (čʻen ampelu) | |
| past future | չէի ամպելու (čʻēi ampelu) | չէիր ամպելու (čʻēir ampelu) | չէր ամպելու (čʻēr ampelu) | չէինք ամպելու (čʻēinkʻ ampelu) | չէիք ամպելու (čʻēikʻ ampelu) | չէին ամպելու (čʻēin ampelu) | |
| present perfect | չեմ ամպել (čʻem ampel) | չես ամպել (čʻes ampel) | չի ամպել (čʻi ampel) | չենք ամպել (čʻenkʻ ampel) | չեք ամպել (čʻekʻ ampel) | չեն ամպել (čʻen ampel) | |
| pluperfect | չէի ամպել (čʻēi ampel) | չէիր ամպել (čʻēir ampel) | չէր ամպել (čʻēr ampel) | չէինք ամպել (čʻēinkʻ ampel) | չէիք ամպել (čʻēikʻ ampel) | չէին ամպել (čʻēin ampel) | |
| aorist (past perfective) | չամպեցի, չամպի* (čʻampecʻi, čʻampi*) | չամպեցիր, չամպիր* (čʻampecʻir, čʻampir*) | չամպեց (čʻampecʻ) | չամպեցինք, չամպինք* (čʻampecʻinkʻ, čʻampinkʻ*) | չամպեցիք, չամպիք* (čʻampecʻikʻ, čʻampikʻ*) | չամպեցին, չամպին* (čʻampecʻin, čʻampin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չամպեմ (čʻampem) | չամպես (čʻampes) | չամպի (čʻampi) | չամպենք (čʻampenkʻ) | չամպեք (čʻampekʻ) | չամպեն (čʻampen) | |
| past | չամպեի (čʻampei) | չամպեիր (čʻampeir) | չամպեր (čʻamper) | չամպեինք (čʻampeinkʻ) | չամպեիք (čʻampeikʻ) | չամպեին (čʻampein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ ամպի (čʻem ampi) | չես ամպի (čʻes ampi) | չի ամպի (čʻi ampi) | չենք ամպի (čʻenkʻ ampi) | չեք ամպի (čʻekʻ ampi) | չեն ամպի (čʻen ampi) | |
| past | չէի ամպի (čʻēi ampi) | չէիր ամպի (čʻēir ampi) | չէր ամպի (čʻēr ampi) | չէինք ամպի (čʻēinkʻ ampi) | չէիք ամպի (čʻēikʻ ampi) | չէին ամպի (čʻēin ampi) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ ամպիր, մի՛ ամպի* (mí ampir, mí ampi*) | — | — | մի՛ ամպեք, մի՛ ամպեցեք** (mí ampekʻ, mí ampecʻekʻ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
| declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| singular (singulare tantum) | ||||||||
| nominative | ամպել (ampel) | |||||||
| dative | ամպելու (ampelu) | |||||||
| ablative | ամպելուց (ampelucʻ) | |||||||
| instrumental | ամպելով (ampelov) | |||||||
| locative | ամպելում (ampelum) | |||||||
| definite forms | ||||||||
| nominative | ամպելը/ամպելն (ampelə/ampeln) | |||||||
| dative | ամպելուն (ampelun) | |||||||
| 1st person possessive forms (my) | ||||||||
| nominative | ամպելս (ampels) | |||||||
| dative | ամպելուս (ampelus) | |||||||
| ablative | ամպելուցս (ampelucʻs) | |||||||
| instrumental | ամպելովս (ampelovs) | |||||||
| locative | ամպելումս (ampelums) | |||||||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||||||
| nominative | ամպելդ (ampeld) | |||||||
| dative | ամպելուդ (ampelud) | |||||||
| ablative | ամպելուցդ (ampelucʻd) | |||||||
| instrumental | ամպելովդ (ampelovd) | |||||||
| locative | ամպելումդ (ampelumd) | |||||||
References
[edit]- ^ Orengo, Alessandro (2019) “Il ԲԱՌ ԳԻՐԳ ՏԱԼԻԱՆԻ Un dizionario armeno-italiano del XVII secolo”, in U. Bläsing, J. Dum-Tragut, T.M. van Lint, editors, Armenian, Hittite, and Indo-European Studies: A Commemoration Volume for Jos J.S. Weitenberg (Hebrew University Armenian Studies; 15), Leuven: Peeters, page 215