ամաչեմ
Old Armenian
[edit]Etymology
[edit]The root is *ամ- (*am-), of unknown origin, + -չ- (-čʻ-)․ Also from that root: ամօթ (amōtʻ).
Verb
[edit]ամաչեմ • (amačʻem)
- (intransitive) to be ashamed, to blush with shame, to be confounded
Conjugation
[edit]active
| infinitive | ամաչել (amačʻel) | participle | ամաչեցեալ, ամաչեալ (amačʻecʻeal, amačʻeal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | ամաչեցուցանեմ (amačʻecʻucʻanem) | aorist stem | ամաչեց- (amačʻecʻ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ամաչեմ (amačʻem) | ամաչես (amačʻes) | ամաչէ (amačʻē) | ամաչեմք (amačʻemkʻ) | ամաչէք (amačʻēkʻ) | ամաչեն (amačʻen) | |
| imperfect | ամաչէի, ամաչեի* (amačʻēi, amačʻei*) | ամաչէիր, ամաչեիր* (amačʻēir, amačʻeir*) | ամաչէր (amačʻēr) | ամաչէաք, ամաչեաք* (amačʻēakʻ, amačʻeakʻ*) | ամաչէիք, ամաչեիք* (amačʻēikʻ, amačʻeikʻ*) | ամաչէին, ամաչեին* (amačʻēin, amačʻein*) | |
| aorist | ամաչեցի (amačʻecʻi) | ամաչեցեր (amačʻecʻer) | ամաչեաց (amačʻeacʻ) | ամաչեցաք (amačʻecʻakʻ) | ամաչեցէք, ամաչեցիք (amačʻecʻēkʻ, amačʻecʻikʻ) | ամաչեցին (amačʻecʻin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ամաչիցեմ (amačʻicʻem) | ամաչիցես (amačʻicʻes) | ամաչիցէ (amačʻicʻē) | ամաչիցեմք (amačʻicʻemkʻ) | ամաչիցէք (amačʻicʻēkʻ) | ամաչիցեն (amačʻicʻen) | |
| aorist | ամաչեցից (amačʻecʻicʻ) | ամաչեսցես (amačʻescʻes) | ամաչեսցէ (amačʻescʻē) | ամաչեսցուք (amačʻescʻukʻ) | ամաչեսջիք (amačʻesǰikʻ) | ամաչեսցեն (amačʻescʻen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ամաչեա՛ (amačʻeá) | — | — | ամաչեցէ՛ք (amačʻecʻḗkʻ) | — | |
| cohortative | — | ամաչեսջի՛ր (amačʻesǰír) | — | — | ամաչեսջի՛ք (amačʻesǰíkʻ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ամաչեր (mí amačʻer) | — | — | մի՛ ամաչէք (mí amačʻēkʻ) | — | |
| *rare | |||||||
Derived terms
[edit]- ամաչեցուցանեմ (amačʻecʻucʻanem)
- ամաչեցուցիչ (amačʻecʻucʻičʻ)
- ամաչկոտ (amačʻkot)
- անամաչ (anamačʻ)
- անամաչելի (anamačʻeli)
Descendants
[edit]- Armenian: ամաչել (amačʻel)
References
[edit]- Petrosean, Matatʻeay (1879) “ամաչեմ”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʻeay (1971–1979) “ամաչել”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press