һалҡын
Bashkir
[edit]Etymology
[edit]From *salqïn (“cool”), probably borrowed from Middle Mongol,[1] from Proto-Mongolic *salkïn (“wind”),[2] compare Mongolian салхи (salxi, “wind”).
Cognate with Kazakh салқын (salqyn, “cool”), Kyrgyz салкын (salkın, “cool”), Uzbek salqin (“cool”), Turkish salkın (“cool”).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]һалҡын • (halqın)
- cool, moderately cold, having slightly low temperature
- Был аҙнала төбәктә көндәр һалҡын торасаҡ.
- Bıl aźnala töbəktə köndər halqın torasaq.
- This week, the weather will stay cool in the region.
- Һиҙәм: бына, маңлайымдан һыйпай йәп-йәш әжәлемдең һалҡын усы. (Mustai Karim)
- Hiźəm: bına, mañlayımdan hıypay yəp-yəş əjəlemdeñ halqın usı.
- I feel: here, the cool palm of my very young death strokes my forehead.
Noun
[edit]һалҡын • (halqın)
- cool, coolness, chill
- cool or chilly weather
- Тышта ел өрә, ҡарҙы һеперә, // Мин өйҙә торам һалҡынға күрә. (Mustai Karim)
- Tışta yel örə, qarźı heperə, // Min öyźə toram halqınğa kürə.
- Outside, the wind is blowing (and) sweeping the snow, I am staying at home because of the cool weather.
Declension
[edit]Declension of һалҡын (halqın)
| singular | plural | |
|---|---|---|
| absolute | һалҡын (halqın) | һалҡындар (halqındar) |
| definite genitive | һалҡындың (halqındıñ) | һалҡындарҙың (halqındarźıñ) |
| dative | һалҡынға (halqınğa) | һалҡындарға (halqındarğa) |
| definite accusative | һалҡынды (halqındı) | һалҡындарҙы (halqındarźı) |
| locative | һалҡында (halqında) | һалҡындарҙа (halqındarźa) |
| ablative | һалҡындан (halqından) | һалҡындарҙан (halqındarźan) |
References
[edit]- ^ Levitskaja, L. S., Blagova, G. F., Dybo, A. V., Nasilov, D. M., Pocelujevskij, Je. A. (2003) “салқын”, in Etimologičeskij slovarʹ tjurkskix jazykov [Etymological Dictionary of Turkic Languages] (in Russian), volume 7, Moscow: Vostočnaja literatura, pages 195-196
- ^ “*salki”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill.