шыбеніца

Belarusian

Alternative forms

шу́беница (šúbjenica), szubienica, szybienica — obsolete
šybienica — Łacinka (Belarusian Latin alphabet)

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *šibenica. Cognate with Ukrainian ши́бениця (šýbenycja), Polish szubienica, Russian ши́беница (šíbenica) (archaic).

Pronunciation

IPA^(key): [ˈʂɨbʲenʲit͡sa]
Audio: (file)

Noun

шы́беніца • (šýbjenica) f inan (genitive шы́беніцы, nominative plural шы́беніцы, genitive plural шы́беніц)

gallows (wooden framework on which persons are put to death by hanging)
- 1863, Kastuś Kalinoŭski, “Braty maje, mużyki rodnyje…”, in Materiały do dziejów powstania styczniowego na Litwie, page 58:
  S pad szubienicy maskouskoj prychodzić mnie da was pisaci, i może raz astatni.
  I happen to be writing to you from beneath the Muscovite gallows, and perhaps for the last time.
- 1892 [1878], Szymon Dickstein, translated by Напалеон Чарноцкі and Антон Ражаў, Dziadźka Anton, Tilsit: U drukarni Marii Krasoûskoj, translation of Ojciec Szymon, page 36:
  Zrazumiejcia, bratcy, szto tyja ludzi, szto ciapier na szybienicach hinuć, hnijuć pa astrohach carskich, heta praûdziwyja swiatyja;
  Heed, brothers, that these people, who are now perishing on the gallows and rotting in tsarist prisons, are true saints;
- 1906, Alaiza Pashkevich, “Перэд новым годам”, in Хрэст на свабоду, Zhovkva, page 12:
  Вероўки шубениц скрыпяць.
  Vjeróŭki šubjenic skrypjacʹ.
  The ropes of the gallows creak.
- 1938 [1883], Robert Louis Stevenson, anonymous translator, Востраў скарбаў, Minsk: ДВБ, translation of Treasure Island, page 16:
  Паміж плячом і локцем сінелі надпісы: „На шчасце“, „Спадарожнага ветру“ і „Хай спраўдзяцца мары Білі Бонса“. Каля самага пляча была нарысавана шыбеніца, на якой боўтаўся чалавек. Гэты рысунак, як мне здалося, быў зроблены з пэўным веданнем справы.
  Pamiž pljačóm i lókcjem sinjeli nadpisy: „Na ščascje“, „Spadaróžnaha vjetru“ i „Xaj spraŭdzjacca mary Bili Bónsa“. Kalja samaha pljača byla narysavana šybjenica, na jakój bóŭtaŭsja čalavjek. Hety rysunak, jak mnje zdalósja, byŭ zróbljeny z peŭnym vjedannjem spravy.
  [original: "Here's luck," "A fair wind," and "Billy Bones his fancy," were very neatly and clearly executed on the forearm; and up near the shoulder there was a sketch of a gallows and a man hanging from it—done, as I thought, with great spirit.]

Declension

Declension of шы́беніца (inan hard fem-form accent-a)

	singular	plural
nominative	шы́беніца šýbjenica	шы́беніцы šýbjenicy
genitive	шы́беніцы šýbjenicy	шы́беніц šýbjenic
dative	шы́беніцы šýbjenicy	шы́беніцам šýbjenicam
accusative	шы́беніцу šýbjenicu	шы́беніцы šýbjenicy
instrumental	шы́беніцай, шы́беніцаю šýbjenicaj, šýbjenicaju	шы́беніцамі šýbjenicami
locative	шы́беніцы šýbjenicy	шы́беніцах šýbjenicax
count form	—	шы́беніцы¹ šýbjenicy¹

¹Used with the numbers 2, 3, 4 and higher numbers after 20 ending in 2, 3, and 4.

References

Bulyka, A. M., editor (2017), “шибеница”, in Гістарычны слоўнік беларускай мовы [Historical Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), numbers 37 (чорное – ящыкъ), Minsk: Belaruskaia navuka, →ISBN, page 95
“шыбеніца”, in Skarnik's Belarusian dictionary (in Belarusian), based on Kandrat Krapiva's Explanatory Dictionary of the Belarusian Language (1977-1984)
“шыбеніца” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org