Jump to content

усяго

From Wiktionary, the free dictionary

Belarusian

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Ruthenian всего (vseho). Compare Russian всего́ (vsevó).

Pronunciation

[edit]

Adverb

[edit]

усяго́ (usjahó)

  1. (with numbers) in total, in all
    Усяго́ іх пяць.Usjahó ix pjacʹ.In total, there are five of them.
    • 1919, Vacłaŭ Łastoŭski, Biełaruski Kalendar Swajak na 1919 hod, Vilnius: Wydawiectwo W. Łastoŭskaho, page 15:
      Usiaho na świeci žywie bolš jak 1 miljard 600 miljonaŭ ludziej.
      In total, there are more than 1 billion 600 million people living in the world.
    • 1937 [1874], Victor Hugo, translated by Janka Maŭr, Дзевяноста трэці [Ninety-Three], Minsk: ДВБ, translation of Quatrevingt-treize, page 53:
      Направа, камандзір, усе другаразрадныя фрэгаты. Усяго іх пяць.
      Naprava, kamandzir, usje druharazradnyja frehaty. Usjahó ix pjacʹ.
      Commander, they are all second-class frigates on the right side—five in total.
  2. (with numbers) only, merely, no more than
    Synonym: то́лькі (tólʹki)
    Іх усяго́ пяць.Ix usjahó pjacʹ.There are only five of them.
    • 1928 [1928], Arthur Conan Doyle, translated by Кастусь Гарабурда, Глыбіня Маракота, Minsk: ДВБ, translation of The Maracot Deep, page 59:
      Мы прайшлі ўсяго сотні дзьве ярдаў сярод узгоркаў і прыпыніліся перад невялікімі дзьвярыма, з масыўнымі колёнамі з абодвух бакоў і надпісам на фрызе.
      My prajšli ŭsjahó sótni dzʹvje jardaŭ sjaród uzhórkaŭ i prypynilisja pjerad njevjalikimi dzʹvjaryma, z masyŭnymi koljonami z abódvux bakóŭ i nadpisam na fryzje.
      [original: We had only walked a couple of hundred yards, threading our way among the hummocks, when we halted before a small square-cut door with solid pillars on either side and an inscription across the lintel.]
    • 1938 [1848], Charles Dickens, anonymous translator, Домбі і сын, Minsk: ДВБ, translation of Dombey and Son, page 179:
      Аднак, я толькі магу сказаць, што ён гаварыў са мной вельмі мала і што я бачыла яго ўсяго разы два і кожны раз не больш адной хвіліны, ды і тады я амаль яго не бачыла, бо ў яго ў пакоі цёмна.
      Adnak, ja tólʹki mahu skazacʹ, što jon havaryŭ sa mnoj vjelʹmi mala i što ja bačyla jahó ŭsjahó razy dva i kóžny raz nje bolʹš adnój xviliny, dy i tady ja amalʹ jahó nje bačyla, bo ŭ jahó ŭ pakói cjómna.
      [original: Still, all I can say is, that he has said very little to me; and that I have only seen him once or twice for a minute at a time, and indeed have hardly seen him then, for his room has been dark.]
    • 1939 [1906], Jack London, anonymous translator, Белы клык, Minsk: ДВБ, translation of White Fang, page 15:
      У цябе-ж усяго тры патроны. Хто яго ведае, што можа здарыцца?
      U cjabje-ž usjahó try patróny. Xto jahó vjedaje, što móža zdarycca?
      [original: You've only got three cartridges, an' there's no tellin' what might happen.]

Usage notes

[edit]

The differentiation between these two senses is based on the words order in a sentence. See the usage examples above.

Pronoun

[edit]

усяго́ (usjahó)

  1. genitive singular of усё (usjó)

References

[edit]
  • Zhurawski, A. I., editor (1984), “всего”, in Гістарычны слоўнік беларускай мовы [Historical Dictionary of the Belarusian Language] (in Belarusian), numbers 4 (вкупитися – вспевати), Minsk: Navuka i tekhnika, page 270
  • усяго”, in Skarnik's Belarusian dictionary (in Belarusian), based on Kandrat Krapiva's Explanatory Dictionary of the Belarusian Language (1977-1984)
  • усяго” in Belarusian–Russian dictionaries and Belarusian dictionaries at slounik.org