свѧтъ
Jump to navigation
Jump to search
Old Church Slavonic
[edit]Etymology
[edit]From Proto-Slavic *svętъ, from Proto-Balto-Slavic *śwentas, from Proto-Indo-European *ḱwentos, from the root *ḱwen-.
Adjective
[edit]свѧтъ • (svętŭ)
- holy, sacred
- from the Homily against the Bogumils, 2919-1921:
- да бѫдетъ проклѧтъ иже свѧтꙑихъ вьсѣхъ не чьтетъ ни кланꙗѥтъ сѧ съ любъвиѭ мощемъ ихъ.
- da bǫdetŭ proklętŭ iže svętyixŭ vĭsěxŭ ne čĭtetŭ ni klanjajetŭ sę sŭ ljubŭvijǫ moštemŭ ixŭ.
- May he be cursed who does not read all the saints nor bow down with love to their power.
- from Vita Constantini, 1800500-1800510:
- въ ютрѣи же дьнь въ светꙑи мнишьскꙑи ѡбразь ѡблѣче се и свѣть къ свѣтоу приѥмꙿ нарече си име Кѵриль.
- On the following day he put on holy monastic dress and, receiving light to light, called himself Cyril.
- from the Homily against the Bogumils, 2919-1921:
- blessed
- from Vita Methodii, 1200510-1200540:
- и въ роукоу ѥго соуть отъ бога и отъ апостольскаго стола вьсѧ словѣньскꙑꙗ странꙑ, да ѥгоже прокльнеть, проклѧтъ, а ѥгоже свѧтить, тъ свѧтъ да боуди.
- i vŭ ruku jego sutĭ otŭ boga i otŭ apostolĭskago stola vĭsę slověnĭskyja strany, da jegože proklĭnetĭ, proklętŭ, a jegože svętitĭ, tŭ svętŭ da budi.
- And from God and the Apostolic See are all the Slavic lands in his hands. Thus, whomever he curses is cursed; but whomever he blesses, may he be blessed.
- from Vita Methodii, 1200510-1200540:
- Saint
Declension
[edit]Short declension of свѧтъ (hard o/a stem)
singular | dual | plural | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
masculine | neuter | feminine | masculine | neuter | feminine | masculine | neuter | feminine | |
nominative | свѧтъ svętŭ |
свѧто svęto |
свѧта svęta |
свѧта svęta |
свѧтѣ svętě |
свѧти svęti |
свѧта svęta |
свѧтꙑ svęty | |
genitive | свѧта svęta |
свѧтꙑ svęty |
свѧтоу svętu |
свѧтоу svętu |
свѧтъ svętŭ |
свѧтъ svętŭ | |||
dative | свѧтоу svętu |
свѧтѣ svętě |
свѧтома svętoma |
свѧтама svętama |
свѧтомъ svętomŭ |
свѧтамъ svętamŭ | |||
accusative | свѧтъ svętŭ |
свѧто svęto |
свѧтѫ svętǫ |
свѧта svęta |
свѧтѣ svętě |
свѧтꙑ svęty |
свѧта svęta |
свѧтꙑ svęty | |
instrumental | свѧтомь svętomĭ |
свѧтѭ svętjǫ |
свѧтома svętoma |
свѧтама svętama |
свѧтꙑ svęty |
свѧтами svętami | |||
locative | свѧтѣ svętě |
свѧтѣ svętě |
свѧтоу svętu |
свѧтоу svętu |
свѧтѣхъ svętěxŭ |
свѧтахъ svętaxŭ | |||
vocative | свѧтъ svętŭ |
свѧто svęto |
свѧта svęta |
свѧта svęta |
свѧтѣ svętě |
свѧти svęti |
свѧта svęta |
свѧтꙑ svęty |
Long declension of свѧтъ (hard o/a stem)
singular | dual | plural | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
masculine | neuter | feminine | masculine | neuter | feminine | masculine | neuter | feminine | |
nominative | свѧтꙑи svętyi |
свѧтоѥ svętoje |
свѧтаꙗ svętaja |
свѧтаꙗ svętaja |
свѧтѣи svętěi |
свѧтии svętii |
свѧтаꙗ svętaja |
свѧтꙑѩ svętyję | |
genitive | свѧтаѥго svętajego |
свѧтꙑѩ svętyję |
свѧтоую svętuju |
свѧтоую svętuju |
свѧтꙑихъ svętyixŭ |
свѧтꙑихъ svętyixŭ | |||
dative | свѧтоуѥмоу svętujemu |
свѧтѣи svętěi |
свѧтꙑима svętyima |
свѧтꙑима svętyima |
свѧтꙑимъ svętyimŭ |
свѧтꙑимъ svętyimŭ | |||
accusative | свѧтꙑи svętyi |
свѧтоѥ svętoje |
свѧтѫѭ svętǫjǫ |
свѧтаꙗ svętaja |
свѧтѣи svętěi |
свѧтꙑѩ svętyję |
свѧтаꙗ svętaja |
свѧтꙑѩ svętyję | |
instrumental | свѧтꙑимь svętyimĭ |
свѧтѭ svętjǫ |
свѧтꙑима svętyima |
свѧтꙑима svętyima |
свѧтꙑими svętyimi |
свѧтꙑими svętyimi | |||
locative | свѧтѣѥмь svętějemĭ |
свѧтѣи svętěi |
свѧтоую svętuju |
свѧтоую svętuju |
свѧтꙑихъ svętyixŭ |
свѧтꙑихъ svętyixŭ | |||
vocative | свѧтꙑи svętyi |
свѧтоѥ svętoje |
свѧтаꙗ svętaja |
свѧтаꙗ svętaja |
свѧтѣи svętěi |
свѧтии svętii |
свѧтаꙗ svętaja |
свѧтꙑѩ svętyję |
Antonyms
[edit]Derived terms
[edit]- вьсесвѧтъ (vĭsesvętŭ)
- освѧтити (osvętiti)
- прьвосвѧтитель (prĭvosvętitelĭ)
- прѣсвѧтъ (prěsvętŭ)
- свѧтило (svętilo)
- свѧтитель (svętitelĭ)
- свѧтити (svętiti)
- свѧтость (svętostĭ)
- свѧтостьнъ (svętostĭnŭ)
- свѧтꙑни (svętyni)
- свѧтьба (svętĭba)
- свѧщати (svęštati)
- свѧщение (svęštenie)
- свѧщеникъ (svęštenikŭ)
- свѧщенъ (svęštenŭ)
- трьсвѧтъ (trĭsvętŭ)
Descendants
[edit]References
[edit]- Бояджиев, Андрей (2016) Старобългарска читанка[1], София
Categories:
- Old Church Slavonic terms inherited from Proto-Slavic
- Old Church Slavonic terms derived from Proto-Slavic
- Old Church Slavonic terms inherited from Proto-Balto-Slavic
- Old Church Slavonic terms derived from Proto-Balto-Slavic
- Old Church Slavonic terms inherited from Proto-Indo-European
- Old Church Slavonic terms derived from Proto-Indo-European
- Old Church Slavonic lemmas
- Old Church Slavonic adjectives
- Old Church Slavonic terms with quotations
- Old Church Slavonic hard adjectives