жүз
Appearance
Kazakh
[edit]Alternative scripts | |
---|---|
Arabic | ٴجۇز |
Cyrillic | жүз |
Latin | jüz |
Yañalif | çyz |
Etymology 1
[edit]From Proto-Turkic *yǖŕ (“face”). Cognate with Old Turkic 𐰘𐰃𐰕 (yüz, “face”), Chuvash ҫӑвар (śăvar, “mouth”), Kyrgyz жүз (jüz, “face”), Turkmen ýüz (“face, surface”), Turkish yüz (“face”), Uzbek yuz (“face, cheek”), Uyghur يۈز (yüz), Yakut сүүс (süüs, “forehead”), etc.
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]жүз • (jüz)
- face
- балғын жүз ― balğyn jüz ― fresh face
- дөңгелек жүз ― döñgelek jüz ― round face
- жарқын жүз ― jarqyn jüz ― glowing face
- жүз әлпеті ― jüz älpetı ― facial features
- жүз жыртысу ― jüz jyrtysu ― to quarrel
- жүз көрген таныс ― jüz körgen tanys ― old friend
- жүзі жанбау ― jüzı janbau ― do not worry
- жүзі шыдамау ― jüzı şydamau ― to be ashamed (of one's act)
- blade (of a dagger)
Declension
[edit]declension of жүз
singular (жекеше) | plural (көпше) | |
---|---|---|
nominative (атау септік) | жүз (jüz) | жүздер (jüzder) |
genitive (ілік септік) | жүздің (jüzdıñ) | жүздердің (jüzderdıñ) |
dative (барыс септік) | жүзге (jüzge) | жүздерге (jüzderge) |
accusative (табыс септік) | жүзді (jüzdı) | жүздерді (jüzderdı) |
locative (жатыс септік) | жүзде (jüzde) | жүздерде (jüzderde) |
ablative (шығыс септік) | жүзден (jüzden) | жүздерден (jüzderden) |
instrumental (көмектес септік) | жүзбен (jüzben) | жүздермен (jüzdermen) |
Synonyms
[edit]- (face): бет (bet)
Etymology 2
[edit]From Proto-Turkic *yǖŕ. Cognate with Kyrgyz жүз (jüz), Crimean Tatar yüz, Kumyk юз (yuz), Azerbaijani yüz, Turkish yüz, Turkmen ýüz, Uzbek yuz, Uyghur يۈز (yüz), Khakas чӱс (çüs), Shor чӱс, Western Yugur yüz, Southern Altai јӱс (ǰüs), etc.
Pronunciation
[edit]Numeral
[edit]жүз • (jüz)
< 99 | 100 | 101 > |
---|---|---|
Cardinal : жүз (jüz) Ordinal : жүзінші (jüzınşı) | ||
Noun
[edit]жүз • (jüz)
- zhuz, horde (one of the three main territorial and tribal divisions in the Kypchak Plain area that covers much of the contemporary Kazakhstan, and represents the main tribal division within the ethnic group of the Kazakhs)
- Ұлы жүз ― Ūly jüz ― Senior zhuz
- Орта жүз ― Orta jüz ― Middle zhuz
- Кіші жүз ― Kışı jüz ― Junior zhuz
Kyrgyz
[edit]← 10 | ← 90 | 100 | 1,000 → | |
---|---|---|---|---|
10 | ||||
Cardinal: жүз (jüz) Ordinal: жүзүнчү (jüzüncü) |
Etymology
[edit]From Proto-Turkic *yǖŕ.
Pronunciation
[edit]Numeral
[edit]жүз • (jüz)
Noun
[edit]жүз • (jüz) (Arabic spelling جۉز)
Declension
[edit]Declension of жүз
singular (жекелик) |
plural (көптөгөн) | |
---|---|---|
nominative (атооч) | жүз jüz |
жүздөр jüzdör |
genitive (илик) | жүздүн jüzdün |
жүздөрдүн jüzdördün |
dative (барыш) | жүзгө jüzgö |
жүздөргө jüzdörgö |
accusative (табыш) | жүздү jüzdü |
жүздөрдү jüzdördü |
locative (жатыш) | жүздө jüzdö |
жүздөрдө jüzdördö |
ablative (чыгыш) | жүздөн jüzdön |
жүздөрдөн jüzdördön |
possessive forms | ||
first-person singular (менин) | ||
nominative | жүзүм jüzüm |
жүздөрүм jüzdörüm |
genitive | жүзүмдүн jüzümdün |
жүздөрүмдүн jüzdörümdün |
dative | жүзүмө jüzümö |
жүздөрүмө jüzdörümö |
accusative | жүзүмдү jüzümdü |
жүздөрүмдү jüzdörümdü |
locative | жүзүмдө jüzümdö |
жүздөрүмдө jüzdörümdö |
ablative | жүзүмдөн jüzümdön |
жүздөрүмдөн jüzdörümdön |
second-person singular informal (сенин) | ||
nominative | жүзүң jüzüŋ |
жүздөрүң jüzdörüŋ |
genitive | жүзүңдүн jüzüŋdün |
жүздөрүңдүн jüzdörüŋdün |
dative | жүзүңө jüzüŋö |
жүздөрүңө jüzdörüŋö |
accusative | жүзүңдү jüzüŋdü |
жүздөрүңдү jüzdörüŋdü |
locative | жүзүңдө jüzüŋdö |
жүздөрүңдө jüzdörüŋdö |
ablative | жүзүңдөн jüzüŋdön |
жүздөрүңдөн jüzdörüŋdön |
second-person singular formal (сиздин) | ||
nominative | жүзүңүз jüzüŋüz |
жүздөрүңүз jüzdörüŋüz |
genitive | жүзүңүздүн jüzüŋüzdün |
жүздөрүңүздүн jüzdörüŋüzdün |
dative | жүзүңүзгө jüzüŋüzgö |
жүздөрүңүзгө jüzdörüŋüzgö |
accusative | жүзүңүздү jüzüŋüzdü |
жүздөрүңүздү jüzdörüŋüzdü |
locative | жүзүңүздө jüzüŋüzdö |
жүздөрүңүздө jüzdörüŋüzdö |
ablative | жүзүңүздөн jüzüŋüzdön |
жүздөрүңүздөн jüzdörüŋüzdön |
Categories:
- Kazakh terms inherited from Proto-Turkic
- Kazakh terms derived from Proto-Turkic
- Kazakh terms with IPA pronunciation
- Kazakh lemmas
- Kazakh nouns
- Kazakh terms with usage examples
- Kazakh numerals
- Kazakh cardinal numbers
- Kyrgyz terms inherited from Proto-Turkic
- Kyrgyz terms derived from Proto-Turkic
- Kyrgyz terms with IPA pronunciation
- Kyrgyz lemmas
- Kyrgyz numerals
- Kyrgyz cardinal numbers
- Kyrgyz nouns