Jump to content

алтын

From Wiktionary, the free dictionary

Bashkir

[edit]
Bashkir Wikipedia has an article on:
Wikipedia ba
Алтын

Etymology

[edit]

From Proto-Turkic *altun (“gold”).

Cognate with Old Turkic 𐰞𐱃𐰆𐰣 (altun, “gold”), Karachay-Balkar, Kazakh, Kumyk, Kyrgyz, Southern Altai, Khakas алтын (altın), Tuvan алдын (aldın), Crimean Tatar, Turkish altın, Turkmen altyn, Uzbek oltin.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): [ɑɫˈtɯ̞n]
  • Hyphenation: ал‧тын

Noun

[edit]

алтын • (altın)

  1. gold
    Алтын бөртөгө.
    Altın börtögö.
    A grain of gold.
    Ун туғыҙынсы быуатта Уралда йәнә алтын биҙгәге башланды.
    Un tuğıźınsı bıwatta Uralda yənə altın biźgəge başlandı.
    In the nineteenth century, the gold rush began again in the Urals.
    Амур буйында алтын йыуыу башланғас, эвендарҙың көтөүлектәре һәм һунар иткән урындары юҡҡа сыға, балыҡ тотҡан йылғалар бысрана, һайыға һәм һаһый.
    Amur buyında altın yıwıw başlanğas, evendarźıñ kötöwlektəre həm hunar itkən urındarı yuqqa sığa, balıq totqan yılğalar bısrana, hayığa həm hahıy.
    When washing for gold began on the banks of the Amur (river), the Evens' pastures and hunting grounds degraded, the fishing (areas in) rivers got polluted, shallow and fetid.

Declension

[edit]
Declension of алтын
singular only
absolute алтын (altın)
definite genitive алтындың (altındıñ)
dative алтынға (altınğa)
definite accusative алтынды (altındı)
locative алтында (altında)
ablative алтындан (altından)

Adjective

[edit]

алтын • (altın)

  1. golden
    Алтын тәңкә. ― Altın təñkə. ― Golden coin.
    Алтын Урҙа. ― Altın Urźa. ― The Golden Horde.
    Алтын тәхет өҫтөндә батша ҡыҙы ултырған, дүрт яғынан дүрт ҡоло тәхетене күтәргән.
    Altın təxet öśtöndə batşa qıźı ultırğan, dürt yağınan dürt qolo təxetene kütərgən.
    On top of a golden throne, padishah's daughter sat; four slaves from four sides raised her throne.

Karachay-Balkar

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Turkic *altun.

Noun

[edit]

алтын • (altın)

  1. gold

Karaim

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Turkic *altun.

Noun

[edit]

алтын • (altın)

  1. gold.

Adjective

[edit]

алтын • (altın)

  1. golden.

References

[edit]
  • N. A. Baskakov, S.M. Šapšala, editor (1973), “алтын”, in Karaimsko-Russko-Polʹskij Slovarʹ [Karaim-Russian-Polish Dictionary], Moscow: Moskva, →ISBN

Kazakh

[edit]
Kazakh Wikipedia has an article on:
Wikipedia kk
Alternative scripts
Arabic التىن
İske imlâ آلتون
Cyrillic алтын
Latin altyn
Yañalif altьn

Etymology

[edit]

From Proto-Turkic *altun (“gold”).

Cognate with Old Turkic 𐰞𐱃𐰆𐰣 (altun, “gold”), Karachay-Balkar, Bashkir, Kumyk, Kyrgyz, Southern Altai, Khakas алтын (altın), Tuvan алдын (aldın), Crimean Tatar, Turkish altın, Turkmen altyn, Uzbek oltin, etc.

Noun

[edit]

алтын • (altyn)

  1. gold

Coordinate terms

[edit]

Khakas

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Turkic *altun.

Noun

[edit]

алтын • (altın)

  1. gold

Declension

[edit]
Declension of алтын
singular plural
nominative алтын (altın) алтыннар (altınnar)
genitive алтынның (altınnıñ) алтыннарның (altınnarnıñ)
dative алтынға (altınğa) алтыннарға (altınnarğa)
accusative алтынны (altınnı) алтыннарны (altınnarnı)
locative алтында (altında) алтыннарда (altınnarda)
ablative алтыннаң (altınnañ) алтыннардаң (altınnardañ)
lative алтынзар (altınzar) алтыннарзар (altınnarzar)
instrumental алтыннаң (altınnañ) алтыннарнаң (altınnarnañ)

Kumyk

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Turkic *altun (“gold”). Cognate to Karachay-Balkar алтын (altın), Karaim алтын, Krymchak алтын,Kazakh алтын (altyn), Kyrgyz алтын (altın), Turkish altın, Shor алтын, Tuvan алдын (aldın) etc.

Adjective

[edit]

алтын • (altın)

  1. golden

Noun

[edit]

алтын • (altın)

  1. gold (metal)

Declension

[edit]
Declension of алтын (altın)
singular plural
nominative алтын (altın) алтынлар (altınlar)
accusative алтынны (altınnı) алтынланы (altınlanı)
dative алтынгъа (altınğa) алтынлагъа (altınlağa)
locative алтында (altında) алтынларда (altınlarda)
ablative алтындан (altından) алтынлардан (altınlardan)
genitive алтынны (altınnı) алтынланы (altınlanı)
Possessive forms of алтын (altın)
1st person singular
singular plural
nominative алтыным (altınım) алтынларым (altınlarım)
accusative алтынымны (altınımnı) алтынларымны (altınlarımnı)
dative алтынымгъа (altınımğa) алтынларыма (altınlarıma)
locative алтынымда (altınımda) алтынларымда (altınlarımda)
ablative алтынымдан (altınımdan) алтынларымдан (altınlarımdan)
genitive алтынымны (altınımnı) алтынларымны (altınlarımnı)
1st person plural
singular plural
nominative алтыныбыз (altınıbız) алтынларыбыз (altınlarıbız)
accusative алтыныбызны (altınıbıznı) алтынларыбызны (altınlarıbıznı)
dative алтыныбызгъа (altınıbızğa) алтынларыбызгъа (altınlarıbızğa)
locative алтыныбызда (altınıbızda) алтынларыбызда (altınlarıbızda)
ablative алтыныбыздан (altınıbızdan) алтынларыбыздан (altınlarıbızdan)
genitive алтыныбызны (altınıbıznı) алтынларыбызны (altınlarıbıznı)
2nd person singular
singular plural
nominative алтынынгъ (altınınğ) алтынларынгъ (altınlarınğ)
accusative алтынынгъны (altınınğnı) алтынларынгъны (altınlarınğnı)
dative алтынынгъа (altınınğa) алтынларынгъа (altınlarınğa)
locative алтынынгъда (altınınğda) алтынларынгъда (altınlarınğda)
ablative алтынынгъдан (altınınğdan) алтынларынгъдан (altınlarınğdan)
genitive алтынынгъны (altınınğnı) алтынларынгъны (altınlarınğnı)
2nd person plural
singular plural
nominative алтыныгъыз (altınığız) алтынларыгъыз (altınlarığız)
accusative алтыныгъызны (altınığıznı) алтынларыгъызны (altınlarığıznı)
dative алтыныгъызгъа (altınığızğa) алтынларыгъызгъа (altınlarığızğa)
locative алтыныгъызда (altınığızda) алтынларыгъызда (altınlarığızda)
ablative алтыныгъыздан (altınığızdan) алтынларыбыздан (altınlarıbızdan)
genitive алтыныгъызны (altınığıznı) алтынларыгъызны (altınlarığıznı)
3rd person
singular plural
nominative алтыны (altını) алтынлары (altınları)
accusative алтынын (altının) алтынларын (altınların)
dative алтынына (altınına) алтынларына (altınlarına)
locative алтынында (altınında) алтынларында (altınlarında)
ablative алтынындан (altınından) алтынларындан (altınlarından)
genitive алтыныны (altınını) алтынларыны (altınlarını)

Kyrgyz

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Turkic *altun (“gold”). Cognate to Karachay-Balkar алтын (altın), Karaim алтын, Krymchak алтын, Kazakh алтын (altyn), Turkish altın, Shor алтын, Tuvan алдын (aldın).

Noun

[edit]

алтын • (altın) (Arabic spelling التىن)

  1. (chemistry) gold

Declension

[edit]
Declension of алтын (sg-only)
singular
(жекелик)
nominative (атооч) алтын
altın
genitive (илик) алтындын
altındın
dative (барыш) алтынга
altınga
accusative (табыш) алтынды
altındı
locative (жатыш) алтында
altında
ablative (чыгыш) алтындан
altından
possessive forms
first-person singular
(менин)
nominative алтыным
altınım
genitive алтынымдын
altınımdın
dative алтыныма
altınıma
accusative алтынымды
altınımdı
locative алтынымда
altınımda
ablative алтынымдан
altınımdan
second-person singular informal
(сенин)
nominative алтының
altınıŋ
genitive алтыныңдын
altınıŋdın
dative алтыныңа
altınıŋa
accusative алтыныңды
altınıŋdı
locative алтыныңда
altınıŋda
ablative алтыныңдан
altınıŋdan
second-person singular formal
(сиздин)
nominative алтыныңыз
altınıŋız
genitive алтыныңыздын
altınıŋızdın
dative алтыныңызга
altınıŋızga
accusative алтыныңызды
altınıŋızdı
locative алтыныңызда
altınıŋızda
ablative алтыныңыздан
altınıŋızdan

Nogai

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Turkic *altun.

Noun

[edit]

алтын • (altın)

  1. gold

References

[edit]
  • N. A. Baskakov, S.A Kalmykov, editor (1963), “алтын”, in Nogajsko-Russkij Slovarʹ [Nogai-Russian Dictionary], Moscow: karačajevo-čerkesskij naučno- issledovatelʹskij institut jazyka, literatury i istorii, →ISBN

Russian

[edit]
Russian Wikipedia has an article on:
Wikipedia ru

Etymology

[edit]

Borrowed either from Tatar алты (altı, “six”), referring to six dengas (six half-kopeks), or from Tatar алтын (altın, “gold”).

These small coins were never minted in gold; however, compare to the semantic evolution of Latin solidus from a Roman gold coin to a medieval silver shilling.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): [ɐɫˈtɨn]
  • Audio:(file)
  • Rhymes: -ɨn

Noun

[edit]

алты́н • (altýn) m inan (genitive алты́на, nominative plural алты́ны, genitive plural алты́нов or алты́н, relational adjective алты́нный)

  1. (historical) altyn (a three-kopek coin)

Declension

[edit]
Declension of алты́н (inan masc-form hard-stem accent-a irreg) 
singular plural
nominative алты́н
altýn 		алты́ны
altýny
genitive алты́на
altýna 		алты́нов, алты́н△
altýnov, altýn△
dative алты́ну
altýnu 		алты́нам
altýnam
accusative алты́н
altýn 		алты́ны
altýny
instrumental алты́ном
altýnom 		алты́нами
altýnami
prepositional алты́не
altýne 		алты́нах
altýnax

△ Irregular.

Derived terms

[edit]

Descendants

[edit]
  • → Karelian:

Southern Altai

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Turkic *altun (“gold”).

Noun

[edit]

алтын • (altïn)

  1. gold

Tatar

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Turkic *altun.

Noun

[edit]

алтын • (altın)

  1. gold

Urum

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Proto-Turkic *altun.

Noun

[edit]

алтын • (altın)

  1. gold.

Adjective

[edit]

алтын • (altın)

  1. golden.

References

[edit]
  • Oleksandr Harkavecʹ (2000) Urumsʹkyj Slovnyk [Urum-Ukrainian Dictionary], Almaty: Ynstytut Sxodoznavstva Myžnarodnyx Vydnosyn Xarkyvsʹkyj Kolehyum, →ISBN
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=алтын&oldid=81786644"