üşümek

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Crimean Tatar

[edit]

Etymology

[edit]

From Proto-Turkic *üli-, *üĺi-. Compare Turkish üşümek.

Verb

[edit]

üşümek

  1. to feel cold, shiver with cold

Synonyms

[edit]

Antonyms

[edit]

References

[edit]
  • Mirjejev, V. A., Usejinov, S. M. (2002) Ukrajinsʹko-krymsʹkotatarsʹkyj slovnyk [Ukrainian – Crimean Tatar Dictionary]‎[1], Simferopol: Dolya, →ISBN

Turkish

[edit]

Etymology

[edit]

From Ottoman Turkish اوشومك (üşümek, “to feel cold, shiver with cold”), from Proto-Turkic *üli-, *üĺi- (“to freeze, congeal”).[1]

cognates

Cognate with Old Turkic [script needed] (üşi-, “to feel cold”), Azerbaijani üşümək (“to shiver, be cold”), Bashkir өшөү (öşöw, “to feel cold”), Kazakh үсу (üsu, “to freeze”), Kyrgyz үшүү (üşüü, “to feel cold”), Southern Altai ӱжӱӱр (üžüür), Turkmen üşemek (“to be cold”), Tuvan үжүүр (üjüür, “to grow numb”), Yakut үлүй (ülüy, “to be frostbitten”).

Verb

[edit]

üşümek (third-person singular simple present üşür)

  1. (intransitive) to be cold, feel cold; to feel a chill
  2. (intransitive) to get a chill, catch a chill

Conjugation

[edit]
The template Template:tr-conj-v does not use the parameter(s): 
4=üşür
5=ü
Please see Module:checkparams for help with this warning.

Conjugation of üşümek

Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.

Positive declarative
infinitive üşümek
impersonal participle imperfective üşüyen
perfective üşümüş
prospective üşüyecek
personal participle non-prospective üşüdüğüm üşüdüğün üşüdüğü üşüdüğümüz üşüdüğünüz üşüdükleri
prospective üşüyeceğim üşüyeceğin üşüyeceği üşüyeceğimiz üşüyeceğiniz üşüyecekleri
verbal noun üşüme
way of doing üşüyüş
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist üşürüm üşürsün üşür üşürüz üşürsünüz üşürler
imperfective üşüyorum üşüyorsun üşüyor üşüyoruz üşüyorsunuz üşüyorlar
past perfective üşüdüm üşüdün üşüdü üşüdük üşüdünüz üşüdüler
imperfective üşüyordum üşüyordun üşüyordu üşüyorduk üşüyordunuz üşüyorlardı
future üşüyeceğim üşüyeceksin üşüyecek üşüyeceğiz üşüyeceksiniz üşüyecekler
inferential perfective üşümişim üşümişsin üşümiş üşümişiz üşümişsiniz üşümişler
aorist üşürmişim üşürmişsin üşürmiş üşürmişiz üşürmişsiniz üşürmişler
imperfective üşüyormuşum üşüyormuşsun üşüyormuş üşüyormuşuz üşüyormuşsunuz üşüyormuşlar
conditional simple üşüsem üşüsen üşüse üşüsek üşüseniz üşüseler
perfective üşüseydim üşüseydin üşüseydi üşüseydik üşüseydiniz üşüseydiler
optative üşüyeyim üşüyesin üşüye üşüyelim üşüyesiniz üşüyeler
progressive üşümekteyim üşümektesin üşümekte üşümekteyiz üşümektesiniz üşümekteler
necessitative üşümeliyim üşümelisin üşümeli üşümeliyiz üşümelisiniz üşümeliler
imperative üşü üşüsün üşüyün üşüsünler
Positive interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist üşür müyüm? üşür müsün? üşür mü? üşür müyüz? üşür müsünüz? üşürler mi?
imperfective üşüyor muyum? üşüyor musun? üşüyor mu? üşüyor muyuz? üşüyor musunuz? üşüyorlar mı?
past perfective üşüdüm mü? üşüdün mü? üşüdü mü? üşüdük mü? üşüdünüz mü? üşüdüler mü?
imperfective üşüyor muydum? üşüyor muydun? üşüyor muydu? üşüyor muyduk? üşüyor muydunuz? üşüyorlar mıydı?
future üşüyecek miyim? üşüyecek misin? üşüyecek mi? üşüyecek miyiz? üşüyecek misiniz? üşüyecekler mi?
inferential perfective üşümiş miyim? üşümiş misin? üşümiş mi? üşümiş miyiz? üşümiş misiniz? üşümişler mi?
aorist üşür müymişüm? üşür müymişsün? üşür müymiş? üşür müymişüz? üşür müymişsünüz? üşürler miymiş?
imperfective üşüyor muymuşum? üşüyor muymuşsun? üşüyor muymuş? üşüyor muymuşuz? üşüyor muymuşsunuz? üşüyorlar mıymış?
conditional simple üşüsem mi? üşüsen mi? üşüse mi? üşüsek mi? üşüseniz mi? üşüseler mi?
perfective üşüse miydim? üşüse miydin? üşüse miydi? üşüse miydik? üşüse miydiniz? üşüseler miydi?
progressive üşümekte miyim? üşümekte misin? üşümekte mi? üşümekte miyiz? üşümekte misiniz? üşümekteler mi?
necessitative üşümeli miyim? üşümeli misin? üşümeli mi? üşümeli miyiz? üşümeli misiniz? üşümeliler mi?
Negative declarative
infinitive üşümemek
impersonal participle imperfective üşümeyen
perfective üşümemiş
prospective üşümeyecek
personal participle non-prospective üşümediğim üşümediğin üşümediği üşümediğimiz üşümediğiniz üşümedikleri
prospective üşümeyeceğim üşümeyeceğin üşümeyeceği üşümeyeceğimiz üşümeyeceğiniz üşümeyecekleri
verbal noun üşümeme
way of doing üşümeyüş
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist üşümem üşümezsin üşümez üşümeyiz üşümezsiniz üşümezler
imperfective üşümüyorum üşümüyorsun üşümüyor üşümüyoruz üşümüyorsunuz üşümüyorlar
past perfective üşümedim üşümedin üşümedi üşümedik üşümediniz üşümediler
imperfective üşümüyordum üşümüyordun üşümüyordu üşümüyorduk üşümüyordunuz üşümüyordular
future üşümeyeceğim üşümeyeceksin üşümeyecek üşümeyeceğiz üşümeyeceksiniz üşümeyecekler
inferential perfective üşümemişim üşümemişsin üşümemiş üşümemişiz üşümemişsiniz üşümemişler
aorist üşümezmişim üşümezmişsin üşümezmiş üşümezmişiz üşümezmişsiniz üşümezmişler
imperfective üşümüyormuşum üşümüyormuşsun üşümüyormuş üşümüyormuşuz üşümüyormuşsunuz üşümüyormuşlar
conditional simple üşümesem üşümesen üşümese üşümesek üşümeseniz üşümeseler
perfective üşümeseydim üşümeseydin üşümeseydi üşümeseydik üşümeseydiniz üşümeseydiler
optative üşümeyeyim üşümeyesin üşümeye üşümeyelim üşümeyesiniz üşümeyeler
progressive üşümemekteyim üşümemektesin üşümemekte üşümemekteyiz üşümemektesiniz üşümemekteler
necessitative üşümemeliyim üşümemelisin üşümemeli üşümemeliyiz üşümemelisiniz üşümemeliler
imperative üşüme üşümesin üşümeyin üşümesinler
Negative interrogative
singular plural
1st person 2nd person 3rd person 1st person 2nd person 3rd person
ben sen o biz siz onlar
indicative present aorist üşümez miyim? üşümez misin? üşümez mi? üşümez miyiz? üşümez misiniz? üşümezler mi?
imperfective üşümüyor muyum? üşümüyor musun? üşümüyor mu? üşümüyor muyuz? üşümüyor musunuz? üşümüyorlar mı?
past perfective üşümedim mi? üşümedin mi? üşümedi mi? üşümedik mi? üşümediniz mi? üşümediler mi?
imperfective üşümüyor muydum? üşümüyor muydun? üşümüyor muydu? üşümüyor muyduk? üşümüyor muydunuz? üşümüyorlar mıydı?
future üşümeyecek miyim? üşümeyecek misin? üşümeyecek mi? üşümeyecek miyiz? üşümeyecek misiniz? üşümeyecekler mi?
inferential perfective üşümemiş miyim? üşümemiş misin? üşümemiş mi? üşümemiş miyiz? üşümemiş misiniz? üşümemişler mi?
aorist üşümez miymişim? üşümez miymişsin? üşümez miymiş? üşümez miymişiz? üşümez miymişsiniz? üşümezler miymiş?
imperfective üşümüyor muymuşum? üşümüyor muymuşsun? üşümüyor muymuş? üşümüyor muymuşuz? üşümüyor muymuşsunuz? üşümüyorlar mıymış?
conditional simple üşümesem mi? üşümesen mi? üşümese mi? üşümesek mi? üşümeseniz mi? üşümeseler mi?
perfective üşümese miydim? üşümese miydin? üşümese miydi? üşümese miydik? üşümese miydiniz? üşümeseler miydi?
progressive üşümemekte miyim? üşümemekte misin? üşümemekte mi? üşümemekte miyiz? üşümemekte misiniz? üşümemekteler mi?
necessitative üşümemeli miyim? üşümemeli misin? üşümemeli mi? üşümemeli miyiz? üşümemeli misiniz? üşümemeliler mi?

Derived terms

[edit]

References

[edit]
  1. ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*üĺi- (/*üli-)”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=üşümek&oldid=72118389"