Jump to content

zapomnieć

From Wiktionary, the free dictionary

Old Polish

[edit]

Etymology

[edit]

From za- +‎ pomnieć. First attested in the end of the 14th century.

Pronunciation

[edit]
  • IPA(key): (10th–15th CE) /zapɔmɲɛt͡ɕ/
  • IPA(key): (15th CE) /zapɔmɲɛt͡ɕ/

Verb

[edit]

zapomnieć pf (imperfective zapominać)

  1. (attested in Lesser Poland) to forget (to cease remembering, to lose remembrance of) [with genitive or accusative ‘whom/what’; or with infinitive ‘to do what’]
    Synonym: zapomienąć
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 9, 33:
      Zapomnal iest (oblitus est) bog, odwrocyl licze swoie
      [Zapomniał jest (oblitus est) Bog, odwrocił lice swoje]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[2], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 41, 13:
      Przecz ies zapomnal me (quare oblitus es mei)?
      [Przecz jeś zapomniał mie (quare oblitus es mei)?]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[3], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 43, 22:
      Acz zapomneli iesmi ymø (si obliti sumus nomen) boga naszego
      [Acz zapomnieli jesmy imię (si obliti sumus nomen) Boga naszego]
    • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎[4], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 76, 9:
      Albo zapomni smilowacz se (obliviscetur misereri) bog?
      [Albo zapomni smiłować sie (obliviscetur misereri) Bog?]
  2. mistranslation of Old Czech zabito
    • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎[5], 9, 11:
      Nykakye potem bødze zapomnyano (nequaquam... interficietu) wszemu stworzenyu
      [Nikakie potem będzie zapomniano (nequaquam... interficietur) wsze[mu] stworzenie]

Derived terms

[edit]
adjectives
nouns
[edit]
nouns
verbs

Descendants

[edit]
  • Polish: zapomnieć
  • Silesian: zapōmnieć

References

[edit]
  • Boryś, Wiesław (2005) “pomnieć”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
  • B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “zapomnieć”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

[edit]

Alternative forms

[edit]

Etymology

[edit]

Inherited from Old Polish zapomnieć. By surface analysis, za- +‎ pomnieć.

Pronunciation

[edit]
 
  • IPA(key): /zaˈpɔm.ɲɛt͡ɕ/
  • Audio 1; “zapomnieć”:(file)
  • Audio 2; “zapomnieć się”:(file)
  • Rhymes: -ɔmɲɛt͡ɕ
  • Syllabification: za‧pom‧nieć

Verb

[edit]

zapomnieć pf (imperfective zapominać)

  1. (transitive) to forget (to lose remembrance of) [with genitive or accusative ‘whom/what’; or with o (+ locative) ‘about whom/what’]
    Zapomniałem jego twarz. ― I have forgotten his face.
    • 2002, Wojciech Jagielski, Modlitwa o deszcz, Wydawnictwo W.A.B.:
      Za jedyną część kobiecego ciała, której widok miał nie kusić mężczyzn, uznano dłonie i tylko one mogły pozostawać odsłonięte. Rewolucja w modzie męskiej dotknęła przede wszystkim urzędników starego reżimu, którzy zaczęli przywdziewać barwy ochronne. Teraz, pragnąc wtopić się w otoczenie, zapomnieć o przeszłości i wmówić innym, że po prostu jej nie było, a życie zaczęło się wczoraj, skrzętnie chowali głęboko po kufrach i szafach płaszcze, garnitury i krawaty kupowane swego czasu w najelegantszych sklepach Moskwy i Taszkientu.
      Hands were considered the only part of the female body whose appearance weren't supposed to tempt men, and only they could be exposed. The revolution in men's fashion concerned, above all else, officials of the old regime, who started to don protective colors. Now, wishing to disappear into the surroundings, forget about the past and talk others into believing it simply didn't exist, and that life started yesterday, they busily put the coats, suits, and ties bought in the most elegant stores of Moscow and Tashkent away deep into the trunks and wardrobes.
  2. (transitive) to forget (to lose the ability to do something) [with genitive or accusative ‘what’; or with żeby (+ infinitive) ‘how to do what’]
  3. (transitive) to forget (to not take with oneself; to leave accidentally) [with genitive ‘what’]
    Zapomniałem kluczyków. ― I forgot my car keys.
  4. (transitive) to forget (to unintentionally not do) [with o (+ locative) ‘about what’], [with żeby (+ infinitive) ‘how to do what’]
  5. (transitive) to forget (to stop being interested in someone or something) [with o (+ locative) ‘about whom/what’]
    Nie chcę o nim zapomnieć. ― I do not want to forget about him.
  6. (transitive) to forget (to forgive someone) [with accusative ‘what’ and dative ‘what’]
  7. (reflexive with się) to forget each other (to lose remembrance of each other)
  8. (reflexive with się) to forget oneself (to lose one's dignity, temper, or self-control) [with w (+ locative) ‘in what’]
    Synonyms: see Thesaurus:przesadzać
  9. (reflexive with się, obsolete) to be forgotten (to stop being remembered about)

Conjugation

[edit]
Conjugation of zapomnieć pf
person singular plural
masculine feminine neuter virile nonvirile
infinitive zapomnieć
future tense 1st zapomnę zapomnimy
2nd zapomnisz zapomnicie
3rd zapomni zapomną
impersonal zapomni się
past tense 1st zapomniałem,
-(e)m zapomniał 		zapomniałam,
-(e)m zapomniała 		zapomniałom,
-(e)m zapomniało 		zapomnieliśmy,
-(e)śmy zapomnieli 		zapomniałyśmy,
-(e)śmy zapomniały
2nd zapomniałeś,
-(e)ś zapomniał 		zapomniałaś,
-(e)ś zapomniała 		zapomniałoś,
-(e)ś zapomniało 		zapomnieliście,
-(e)ście zapomnieli 		zapomniałyście,
-(e)ście zapomniały
3rd zapomniał zapomniała zapomniało zapomnieli zapomniały
impersonal zapomniano
conditional 1st zapomniałbym,
bym zapomniał 		zapomniałabym,
bym zapomniała 		zapomniałobym,
bym zapomniało 		zapomnielibyśmy,
byśmy zapomnieli 		zapomniałybyśmy,
byśmy zapomniały
2nd zapomniałbyś,
byś zapomniał 		zapomniałabyś,
byś zapomniała 		zapomniałobyś,
byś zapomniało 		zapomnielibyście,
byście zapomnieli 		zapomniałybyście,
byście zapomniały
3rd zapomniałby,
by zapomniał 		zapomniałaby,
by zapomniała 		zapomniałoby,
by zapomniało 		zapomnieliby,
by zapomnieli 		zapomniałyby,
by zapomniały
impersonal zapomniano by
imperative 1st niech zapomnę zapomnijmy
2nd zapomnij zapomnijcie
3rd niech zapomni niech zapomną
passive adjectival participle zapomniany zapomniana zapomniane zapomniani zapomniane
anterior adverbial participle zapomniwszy
verbal noun zapomnienie

Derived terms

[edit]
nouns
proverbs
verbs

References

[edit]

Trivia

[edit]

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), zapomnieć is one of the most used words in Polish, appearing 1 time in scientific texts, 0 times in news, 6 times in essays, 22 times in fiction, and 52 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 81 times, making it the 798th most common word in a corpus of 500,000 words.[1]

References

[edit]
  1. ^ Ida Kurcz (1990) “zapomnieć”, in Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej [Frequency dictionary of the Polish language] (in Polish), volume 2, Kraków, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego, page 746

Further reading

[edit]
  • zapomnieć in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • zapomnieć się in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
  • zapomnieć in Polish dictionaries at PWN
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zapomnieć”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “zapomnieć sie”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
  • “ZAPOMNIEĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 24.02.2015
  • Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “zapomnieć”, in Słownik języka polskiego
  • Aleksander Zdanowicz (1861) “zapomnieć”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
  • J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “zapomnieć”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 226
  • zapomnieć in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=zapomnieć&oldid=83005079"