złoty

See also: zloty, Zloty, zlotý, and Złoty

English

Etymology

Borrowed from Polish złoty.

Noun

złoty (plural złotys)

1. Alternative form of zloty
   • 1945, Bernadotte E[verly] Schmitt, editor, Poland, Berkeley, Calif., Los Angeles, Calif.: University of California Press, pages 228–229:

     A special working fund administered by the State Agricultural Bank was established to meet all expenses connected with the measures necessary for improving the agrarian structure of the country. In the beginning it amounted to 900,000,000 złotys. After a cancellation of part of its obligations due on small farms, the balance by December 31, 1938, was more than 667,000,000 złotys.

   • 1973, D. Lasok, editor, Polish Civil Law, volume I, Leiden: A.W. Sijthoff, →ISBN, page 270:

     Accordingly, if the estate is worth 90,000 złotys and the deceased leaves a widow A, and two children B and C, and B has already received 60,000 złotys, the calculation is as follows:- the value of a notional estate equals 150,000 złotys (90,000 + 60,000) and each share amounts to 50,000 złotys.

   • 2005, Peter Black, “The Sonderdienst”, in Pieter M. Judson, Marsha L. Rozenblit, editors, Constructing Nationalities in East Central Europe (Austrian and Habsburg Studies; volume 6), New York, N.Y., Oxford: Berghahn Books, →ISBN, page 250:

     Once in the field, the Sonderdienstmann received 90 złotys per month with a supplement of 11 złotys per month when on active duty outside the normal duty station. By the summer of 1941, Sonderdienst men were receiving benefits, including free housing and uniforms as well as an untaxed food allowance of 2.70 złotys per day.

   • 2012, Richard Butterwick, The Polish Revolution and the Catholic Church, 1788–1792: A Political History, Oxford University Press, →ISBN, page 92:

     At one extreme, Symeon Szydłowski, the castellan of Żarnów, suggested exempting parish priests with less than 3,000 złotys from the new tax. At the other, Suchodolski protested that poor nobles with families on 500 złotys a year would also find defenders.

Lower Sorbian

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *zoltъ.

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈzwɔtɨ/

Adjective

złoty

1. gold, golden

Declension

Declension of złoty

	Masculine singular	Feminine singular	Neuter singular	Dual	Plural
Nominative	złoty	złota	złote	złotej	złote
Genitive	złotego	złoteje	złotego	złoteju	złotych
Dative	złotemu	złotej	złotemu	złotyma	złotym
Accusative	złoty złotego (animate)	złotu	złote	złotej złoteju (animate)	złote złotych (optional animate form)
Instrumental	złotym	złoteju	złotym	złotyma	złotymi
Locative	złotem	złotej	złotem	złotyma	złotych

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *zoltъ. First attested in the end of the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /zɫɔtɨː/
• IPA^(key): (15^th CE) /zɫɔtɨ/

Adjective

złoty

1. (attested in Lesser Poland) golden (made of gold)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], pages 44, 15:

     Wszitka slawa iego czori crolowey od wnøtrz, w podolczech zlotich (in fimbriis aureis), ogarnona rozliczi[to]sczami

     [Wszytka sława jego cory krolowej od wnątrz, w podolcech złotych (in fimbriis aureis), ogarniona rozliczy[to]ściami]

   • 1876-1929 [1413—1414], Vatroslav Jagić, editor, Archiv für slavische Philologie‎^[2], volume IV, page 503:

     Lothow szlothych unciis

     [Łotow złotych unciis]

2. (attested in Lesser Poland) golden (containing gold)
   • 1864 [15th century], Jan Długosz, edited by Aleksander Przezdziecki, Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis nunc primum e codice autographo‎^[3], volume III, Krakow, page 356:

     Ibi invenies mineram al. *krusczyecz zlothy

     [Ibi invenies mineram al. krusz[cz]ec złoty]

   • 1977 [End of the 15th century], “Vergili Georgicorum schedae Gnesnenses”, in Bogdanus Bolz, Wanda Żurowska-Górecka, editors, Symbolae Philologorum Posnaniensium, volume 3, page 80:

     Salue, magna parens frugum, Saturnia, szlotha, tellus

     [Salue, magna parens frugum, Saturnia, złota, tellus]

3. (attested in Lesser Poland) golden (dyed a golden color)
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[4], Krakow, page 5a:

     Vkaszalacz mu gest ona (sc. Sybilla Oktawijanowi) naprzecif slunczu okrøk slothy byla

     [Ukazałać mu jest ona (sc. Sybilla Oktawijanowi) naprzeciw słuńcu okrąg złoty była]

Noun

złoty m animacy unattested

1. (nominalized, attested in Greater Poland) zloty (currency of Poland)
   • 1959 [1399], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty poznańskie, volume I, number 406, Poznań:

     Ysz Ramsz ne uinouat witch (pro w tich) trzid[zie]szce zlotich ani w tem postawczu, ani witch (pro w tich) panczi krziwnach

     [Iż Ramsz nie winowat w tych trzyd[zie]ście złotych ani w tem postawcu, ani w tych pięci grzywnach]

   • 1974 [1427], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kaliskie‎^[5], volume IV, number 715, Kalisz:

     Ysze Dobrochna... nye wszyøla poltrzeczya tyszyøcza zlotich czyrwonich panyey Margarzaczinich... gyey oczczisny

     [Iże Dobrochna... nie wzięła połtrzecia tysiąca złotych czyrwonych paniej Margarzacinych... jej oćczyzny]

2. (nominalized) coin minted in Rhineland mints
   • 1972 [15th century], Józef Reczek, Wacław Twardzik, editors, Najstarsze staropolskie tłumaczenie ortyli magdeburskich wg rkpsu nr 50, pages 93, 4:

     Przydze za kaszdy ortel, czo po prawo szleczye, geden rynszky szlothy, [co] czyny dwadzyesczą szyrokych grossy

     [Przydzie za każdy ortel, co po prawo ślecie, jeden ryński złoty, [co] czyni dwadzieścia szyrokich groszy]

3. (nominalized, attested in Greater Poland) Gold coin minted in Hungary, worth about thirty groszy, also used in Poland as a unit of account
   • 1960 [1427], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty pyzdrskie, volume II, number 847, Pyzdry:

     Pan poznansky nye posziczil sedmy a dwadzescza slotich vangerskich

     [Pan Poznański nie pożyczył siedmi a dwadzieścia złotych węgierskich]

Derived terms

nouns

• złota piana

 

Descendants

• Polish: złoty
  • → Arabic: زْلوتِي, زْووتِي
  • → Armenian: զլոտի (zloti)
  • → Belarusian: зло́ты (zlóty)
  • → Bulgarian: зло́ти (zlóti)
  • → Catalan: esloti
  • → Chinese: 茲羅提 / 兹罗提 (zīluótí)
  • → Czech: zlotý
  • → Danish: zloty
  • → English: zloty, złoty
  • → Esperanto: zloto
  • → Finnish: zloty
  • → French: zloty, złoty
  • → Georgian: ზლოტი (zloṭi)
  • → German: Zloty, Złoty
  • → Greek: ζλότι (zlóti)
  • → Hebrew: זלוטי
  • → Hungarian: zloty, złoty
  • → Japanese: ズロティ, ズウォティ
  • → Korean: 즐로티 (jeulloti)
  • → Macedonian: злоти (zloti)
  • → Navajo: zwótii
  • → Norwegian: zloty
  • → Portuguese: zloty, zloti
  • → Romanian: zlot
  • → Russian: зло́тый (zlótyj)
    • → Kazakh: злотый (zlotyi)
  • → Serbo-Croatian: zlot, злот
  • → Slovak: zlotý
  • → Slovene: zlot
  • → Spanish: esloti, zloty
  • → Swedish: zloty, złoty
  • → Thai: ซวอตือ
  • → Ukrainian: зло́тий (zlótyj)
  • → Yiddish: זלאָטע (zlote)
• Silesian: złoty

References

• Boryś, Wiesław (2005) “złoty”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “1. złoty”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “2. złoty”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “złoty”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish złoty. Compare Silesian złoty. Doublet of chlor, zielony, and żółty. In currency sense, compare Dutch gulden.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈzwɔ.tɘ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈzɫɔ.tɨ/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Rhymes: -ɔtɘ
• Syllabification: zło‧ty
• Homophone: Złoty

Adjective

złoty (not generally comparable, comparative bardziej złoty or (rare) złotszy, superlative najbardziej złoty or (rare) najzłotszy, no derived adverb)

1. (not comparable) golden (made of gold)

   Synonyms: złocisty, złotolity, szczerozłoty

2. (comparable) golden (having a gold color)

   Synonyms: złocisty, złociutki, pozłocisty, złotolity

3. (not comparable) gold (related with the highest award possible in competitions)
4. golden (very positively seen)

   Synonyms: see Thesaurus:dobry

Declension

Declension of złoty (hard)

singular					plural
	masculine animate	masculine inanimate	feminine	neuter	virile (= masculine personal)	non-virile
nominative	złoty		złota	złote	złoci	złote
genitive	złotego		złotej	złotego	złotych
dative	złotemu		złotej	złotemu	złotym
accusative	złotego	złoty	złotą	złote	złotych	złote
instrumental	złotym		złotą	złotym	złotymi
locative	złotym		złotej	złotym	złotych

Derived terms

adjectives

• zapisany złotymi zgłoskami
• złotorudy

 

nouns

• kura znosząca złote jajka
• złota akcja
• złota jesień
• złota klatka
• złota księga
• złota młodzież
• złota myśl
• Złota Orda
• złota płyta
• złota rączka
• złota reneta
• złota wolność
• złote gody
• złote runo
• złote serce
• złoty cielec
• złoty deszcz
• złoty interes
• złoty interes
• złoty podział
• złoty spadochron
• złoty standard
• złoty strzał
• złoty środek
• złoty wiek

 

verbs

• obiecać złote góry pf, obiecywać złote góry impf
• zapisać się złotymi zgłoskami pf, zapisywać się złotymi zgłoskami impf

 

Related terms

adjective

• złotonośny

 

noun

• złotnik
• złoto
• złotówa
• złotówka

 

Noun

złoty m animal (abbreviation zł)

1. (nominalized) zloty (currency of Poland)

   Synonyms: złocisz, złotówka

2. (nominalized, heraldry) or (gold or yellow tincture on a coat of arms)

Declension

Declension of złoty

	singular	plural
nominative	złoty	złote
genitive	złotego	złotych
dative	złotemu	złotym
accusative	złotego	złote
instrumental	złotym	złotymi
locative	złotym	złotych
vocative	złoty	złote

Derived terms

nouns

• czerwony złoty
• złoty reński

 

Descendants

• → Arabic: زْلوتِي, زْووتِي
• → Armenian: զլոտի (zloti)
• → Belarusian: зло́ты (zlóty)
• → Bulgarian: зло́ти (zlóti)
• → Catalan: esloti
• → Chinese: 茲羅提 / 兹罗提 (zīluótí)
• → Czech: zlotý
• → Danish: zloty
• → English: zloty, złoty
• → Esperanto: zloto
• → Finnish: zloty
• → French: zloty, złoty
• → Georgian: ზლოტი (zloṭi)
• → German: Zloty, Złoty
• → Greek: ζλότι (zlóti)
• → Hebrew: זלוטי
• → Hungarian: zloty, złoty
• → Japanese: ズロティ, ズウォティ
• → Korean: 즐로티 (jeulloti)
• → Macedonian: злоти (zloti)
• → Navajo: zwótii
• → Norwegian: zloty
• → Portuguese: zloty, zloti
• → Romanian: zlot
• → Russian: зло́тый (zlótyj)
  • → Kazakh: злотый (zlotyi)
• → Serbo-Croatian: zlot, злот
• → Slovak: zlotý
• → Slovene: zlot
• → Spanish: esloti, zloty
• → Swedish: zloty, złoty
• → Thai: ซวอตือ
• → Ukrainian: зло́тий (zlótyj)
• → Yiddish: זלאָטע (zlote)

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), złoty is one of the most used words in Polish, appearing 4 times in scientific texts, 108 times in news, 76 times in essays, 19 times in fiction, and 8 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 215 times, making it the 262nd most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• złoty in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• złoty in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “złoty”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “ZŁOTY”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2021 February 9
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “złoty”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “złoty”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1927), “złoty”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 8, Warsaw, page 538
• złoty in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego