t'uksiy

See also: tuksiy

Quechua

Alternative forms

• tuksiy

Etymology

From t'uksi +‎ -y.

Noun

t'uksiy

1. stab, stab wound

Declension

declension of t'uksiy

	singular	plural
nominative	t'uksiy	t'uksiykuna
accusative	t'uksiyta	t'uksiykunata
dative	t'uksiyman	t'uksiykunaman
genitive	t'uksiyp	t'uksiykunap
locative	t'uksiypi	t'uksiykunapi
terminative	t'uksiykama	t'uksiykunakama
ablative	t'uksiymanta	t'uksiykunamanta
instrumental	t'uksiywan	t'uksiykunawan
comitative	t'uksiyntin	t'uksiykunantin
abessive	t'uksiynnaq	t'uksiykunannaq
comparative	t'uksiyhina	t'uksiykunahina
causative	t'uksiyrayku	t'uksiykunarayku
benefactive	t'uksiypaq	t'uksiykunapaq
associative	t'uksiypura	t'uksiykunapura
distributive	t'uksiynka	t'uksiykunanka
exclusive	t'uksiylla	t'uksiykunalla

possessive forms of t'uksiy

ñuqap - first-person singular

ñuqap (my)	singular	plural
nominative	t'uksiyy	t'uksiyykuna
accusative	t'uksiyyta	t'uksiyykunata
dative	t'uksiyyman	t'uksiyykunaman
genitive	t'uksiyypa	t'uksiyykunap
locative	t'uksiyypi	t'uksiyykunapi
terminative	t'uksiyykama	t'uksiyykunakama
ablative	t'uksiyymanta	t'uksiyykunamanta
instrumental	t'uksiyywan	t'uksiyykunawan
comitative	t'uksiyynintin	t'uksiyykunantin
abessive	t'uksiyyninnaq	t'uksiyykunannaq
comparative	t'uksiyyhina	t'uksiyykunahina
causative	t'uksiyyrayku	t'uksiyykunarayku
benefactive	t'uksiyypaq	t'uksiyykunapaq
associative	t'uksiyypura	t'uksiyykunapura
distributive	t'uksiyyninka	t'uksiyykunanka
exclusive	t'uksiyylla	t'uksiyykunalla

qampa - second-person singular

qampa (your)	singular	plural
nominative	t'uksiyyki	t'uksiyykikuna
accusative	t'uksiyykita	t'uksiyykikunata
dative	t'uksiyykiman	t'uksiyykikunaman
genitive	t'uksiyykipa	t'uksiyykikunap
locative	t'uksiyykipi	t'uksiyykikunapi
terminative	t'uksiyykikama	t'uksiyykikunakama
ablative	t'uksiyykimanta	t'uksiyykikunamanta
instrumental	t'uksiyykiwan	t'uksiyykikunawan
comitative	t'uksiyykintin	t'uksiyykikunantin
abessive	t'uksiyykinnaq	t'uksiyykikunannaq
comparative	t'uksiyykihina	t'uksiyykikunahina
causative	t'uksiyykirayku	t'uksiyykikunarayku
benefactive	t'uksiyykipaq	t'uksiyykikunapaq
associative	t'uksiyykipura	t'uksiyykikunapura
distributive	t'uksiyykinka	t'uksiyykikunanka
exclusive	t'uksiyykilla	t'uksiyykikunalla

paypa - third-person singular

paypa (his/her/its)	singular	plural
nominative	t'uksiyn	t'uksiynkuna
accusative	t'uksiynta	t'uksiynkunata
dative	t'uksiynman	t'uksiynkunaman
genitive	t'uksiynpa	t'uksiynkunap
locative	t'uksiynpi	t'uksiynkunapi
terminative	t'uksiynkama	t'uksiynkunakama
ablative	t'uksiynmanta	t'uksiynkunamanta
instrumental	t'uksiynwan	t'uksiynkunawan
comitative	t'uksiynintin	t'uksiynkunantin
abessive	t'uksiynninnaq	t'uksiynkunannaq
comparative	t'uksiynhina	t'uksiynkunahina
causative	t'uksiynrayku	t'uksiynkunarayku
benefactive	t'uksiynpaq	t'uksiynkunapaq
associative	t'uksiynpura	t'uksiynkunapura
distributive	t'uksiyninka	t'uksiynkunanka
exclusive	t'uksiynlla	t'uksiynkunalla

ñuqanchikpa - first-person inclusive plural

ñuqanchikpa (our(incl))	singular	plural
nominative	t'uksiynchik	t'uksiynchikkuna
accusative	t'uksiynchikta	t'uksiynchikkunata
dative	t'uksiynchikman	t'uksiynchikkunaman
genitive	t'uksiynchikpa	t'uksiynchikkunap
locative	t'uksiynchikpi	t'uksiynchikkunapi
terminative	t'uksiynchikkama	t'uksiynchikkunakama
ablative	t'uksiynchikmanta	t'uksiynchikkunamanta
instrumental	t'uksiynchikwan	t'uksiynchikkunawan
comitative	t'uksiynchiknintin	t'uksiynchikkunantin
abessive	t'uksiynchikninnaq	t'uksiynchikkunannaq
comparative	t'uksiynchikhina	t'uksiynchikkunahina
causative	t'uksiynchikrayku	t'uksiynchikkunarayku
benefactive	t'uksiynchikpaq	t'uksiynchikkunapaq
associative	t'uksiynchikpura	t'uksiynchikkunapura
distributive	t'uksiynchikninka	t'uksiynchikkunanka
exclusive	t'uksiynchiklla	t'uksiynchikkunalla

ñuqaykup - first-person exclusive plural

ñuqaykup (our(excl))	singular	plural
nominative	t'uksiyyku	t'uksiyykukuna
accusative	t'uksiyykuta	t'uksiyykukunata
dative	t'uksiyykuman	t'uksiyykukunaman
genitive	t'uksiyykupa	t'uksiyykukunap
locative	t'uksiyykupi	t'uksiyykukunapi
terminative	t'uksiyykukama	t'uksiyykukunakama
ablative	t'uksiyykumanta	t'uksiyykukunamanta
instrumental	t'uksiyykuwan	t'uksiyykukunawan
comitative	t'uksiyykuntin	t'uksiyykukunantin
abessive	t'uksiyykunnaq	t'uksiyykukunannaq
comparative	t'uksiyykuhina	t'uksiyykukunahina
causative	t'uksiyykurayku	t'uksiyykukunarayku
benefactive	t'uksiyykupaq	t'uksiyykukunapaq
associative	t'uksiyykupura	t'uksiyykukunapura
distributive	t'uksiyykunka	t'uksiyykukunanka
exclusive	t'uksiyykulla	t'uksiyykukunalla

qamkunap - second-person plural

qamkunap (your(pl))	singular	plural
nominative	t'uksiyykichik	t'uksiyykichikkuna
accusative	t'uksiyykichikta	t'uksiyykichikkunata
dative	t'uksiyykichikman	t'uksiyykichikkunaman
genitive	t'uksiyykichikpa	t'uksiyykichikkunap
locative	t'uksiyykichikpi	t'uksiyykichikkunapi
terminative	t'uksiyykichikkama	t'uksiyykichikkunakama
ablative	t'uksiyykichikmanta	t'uksiyykichikkunamanta
instrumental	t'uksiyykichikwan	t'uksiyykichikkunawan
comitative	t'uksiyykichiknintin	t'uksiyykichikkunantin
abessive	t'uksiyykichikninnaq	t'uksiyykichikkunannaq
comparative	t'uksiyykichikhina	t'uksiyykichikkunahina
causative	t'uksiyykichikrayku	t'uksiyykichikkunarayku
benefactive	t'uksiyykichikpaq	t'uksiyykichikkunapaq
associative	t'uksiyykichikpura	t'uksiyykichikkunapura
distributive	t'uksiyykichikninka	t'uksiyykichikkunanka
exclusive	t'uksiyykichiklla	t'uksiyykichikkunalla

paykunap - third-person plural

paykunap (their)	singular	plural
nominative	t'uksiynku	t'uksiynkukuna
accusative	t'uksiynkuta	t'uksiynkukunata
dative	t'uksiynkuman	t'uksiynkukunaman
genitive	t'uksiynkupa	t'uksiynkukunap
locative	t'uksiynkupi	t'uksiynkukunapi
terminative	t'uksiynkukama	t'uksiynkukunakama
ablative	t'uksiynkumanta	t'uksiynkukunamanta
instrumental	t'uksiynkuwan	t'uksiynkukunawan
comitative	t'uksiynkuntin	t'uksiynkukunantin
abessive	t'uksiynkunnaq	t'uksiynkukunannaq
comparative	t'uksiynkuhina	t'uksiynkukunahina
causative	t'uksiynkurayku	t'uksiynkukunarayku
benefactive	t'uksiynkupaq	t'uksiynkukunapaq
associative	t'uksiynkupura	t'uksiynkukunapura
distributive	t'uksiynkunka	t'uksiynkukunanka
exclusive	t'uksiynkulla	t'uksiynkukunalla

Verb

t'uksiy

1. (transitive) to prick, sting, puncture
2. (transitive) to indicate, mark, point

Conjugation

    Conjugation of t'uksiy

infinitive			t'uksiy
agentive			t'uksiq
present participle			t'uksispa
past participle			t'uksisqa
future participle			t'uksina
		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person inclusive	1st person exclusive	2nd person	3rd person
indicative		ñuqa	qam	pay	ñuqanchik	ñuqayku	qamkuna	paykuna
	present	t'uksini	t'uksinki	t'uksin	t'uksinchik	t'uksiyku t'uksiniku1	t'uksinkichik	t'uksinku
	past (experienced)	t'uksirqani	t'uksirqanki	t'uksirqan	t'uksirqanchik	t'uksirqayku t'uksirqaniku	t'uksirqankichik	t'uksirqanku
	past (reported)	t'uksisqani	t'uksisqanki	t'uksisqan	t'uksisqanchik	t'uksisqayku t'uksisqaniku	t'uksisqankichik	t'uksisqanku
	future	t'uksisaq	t'uksinki	t'uksinqa	t'uksisunchik	t'uksisaqku	t'uksinkichik	t'uksinqaku
imperative		—	qam	pay	ñuqanchik	—	qamkuna	paykuna
	affirmative		t'uksiy	t'uksichun	t'uksisun2 t'uksisunchik		t'uksiychik	t'uksichunku
	negative		ama t'uksiychu	ama t'uksichunchu	ama t'uksisunchu ama t'uksisunchikchu		ama t'uksiychikchu	ama t'uksichunkuchu
1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety. 2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people".