sayk'uy
Appearance
Quechua
[edit]Noun
[edit]sayk'uy
Declension
[edit]declension of sayk'uy
singular | plural | |
---|---|---|
nominative | sayk'uy | sayk'uykuna |
accusative | sayk'uyta | sayk'uykunata |
dative | sayk'uyman | sayk'uykunaman |
genitive | sayk'uypa | sayk'uykunap |
locative | sayk'uypi | sayk'uykunapi |
terminative | sayk'uykama | sayk'uykunakama |
ablative | sayk'uymanta | sayk'uykunamanta |
instrumental | sayk'uywan | sayk'uykunawan |
comitative | sayk'uynintin | sayk'uykunantin |
abessive | sayk'uyninnaq | sayk'uykunannaq |
comparative | sayk'uyhina | sayk'uykunahina |
causative | sayk'uyrayku | sayk'uykunarayku |
benefactive | sayk'uypaq | sayk'uykunapaq |
associative | sayk'uypura | sayk'uykunapura |
distributive | sayk'uyninka | sayk'uykunanka |
exclusive | sayk'uylla | sayk'uykunalla |
possessive forms of sayk'uy
ñuqap - first-person singular
ñuqap (my) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | sayk'uyniy | sayk'uyniykuna |
accusative | sayk'uyniyta | sayk'uyniykunata |
dative | sayk'uyniyman | sayk'uyniykunaman |
genitive | sayk'uyniypa | sayk'uyniykunap |
locative | sayk'uyniypi | sayk'uyniykunapi |
terminative | sayk'uyniykama | sayk'uyniykunakama |
ablative | sayk'uyniymanta | sayk'uyniykunamanta |
instrumental | sayk'uyniywan | sayk'uyniykunawan |
comitative | sayk'uyniynintin | sayk'uyniykunantin |
abessive | sayk'uyniyninnaq | sayk'uyniykunannaq |
comparative | sayk'uyniyhina | sayk'uyniykunahina |
causative | sayk'uyniyrayku | sayk'uyniykunarayku |
benefactive | sayk'uyniypaq | sayk'uyniykunapaq |
associative | sayk'uyniypura | sayk'uyniykunapura |
distributive | sayk'uyniyninka | sayk'uyniykunanka |
exclusive | sayk'uyniylla | sayk'uyniykunalla |
qampa - second-person singular
qampa (your) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | sayk'uyniyki | sayk'uyniykikuna |
accusative | sayk'uyniykita | sayk'uyniykikunata |
dative | sayk'uyniykiman | sayk'uyniykikunaman |
genitive | sayk'uyniykipa | sayk'uyniykikunap |
locative | sayk'uyniykipi | sayk'uyniykikunapi |
terminative | sayk'uyniykikama | sayk'uyniykikunakama |
ablative | sayk'uyniykimanta | sayk'uyniykikunamanta |
instrumental | sayk'uyniykiwan | sayk'uyniykikunawan |
comitative | sayk'uyniykintin | sayk'uyniykikunantin |
abessive | sayk'uyniykinnaq | sayk'uyniykikunannaq |
comparative | sayk'uyniykihina | sayk'uyniykikunahina |
causative | sayk'uyniykirayku | sayk'uyniykikunarayku |
benefactive | sayk'uyniykipaq | sayk'uyniykikunapaq |
associative | sayk'uyniykipura | sayk'uyniykikunapura |
distributive | sayk'uyniykinka | sayk'uyniykikunanka |
exclusive | sayk'uyniykilla | sayk'uyniykikunalla |
paypa - third-person singular
paypa (his/her/its) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | sayk'uynin | sayk'uyninkuna |
accusative | sayk'uyninta | sayk'uyninkunata |
dative | sayk'uyninman | sayk'uyninkunaman |
genitive | sayk'uyninpa | sayk'uyninkunap |
locative | sayk'uyninpi | sayk'uyninkunapi |
terminative | sayk'uyninkama | sayk'uyninkunakama |
ablative | sayk'uyninmanta | sayk'uyninkunamanta |
instrumental | sayk'uyninwan | sayk'uyninkunawan |
comitative | sayk'uyninintin | sayk'uyninkunantin |
abessive | sayk'uyninninnaq | sayk'uyninkunannaq |
comparative | sayk'uyninhina | sayk'uyninkunahina |
causative | sayk'uyninrayku | sayk'uyninkunarayku |
benefactive | sayk'uyninpaq | sayk'uyninkunapaq |
associative | sayk'uyninpura | sayk'uyninkunapura |
distributive | sayk'uynininka | sayk'uyninkunanka |
exclusive | sayk'uyninlla | sayk'uyninkunalla |
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
ñuqanchikpa (our(incl)) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | sayk'uyninchik | sayk'uyninchikkuna |
accusative | sayk'uyninchikta | sayk'uyninchikkunata |
dative | sayk'uyninchikman | sayk'uyninchikkunaman |
genitive | sayk'uyninchikpa | sayk'uyninchikkunap |
locative | sayk'uyninchikpi | sayk'uyninchikkunapi |
terminative | sayk'uyninchikkama | sayk'uyninchikkunakama |
ablative | sayk'uyninchikmanta | sayk'uyninchikkunamanta |
instrumental | sayk'uyninchikwan | sayk'uyninchikkunawan |
comitative | sayk'uyninchiknintin | sayk'uyninchikkunantin |
abessive | sayk'uyninchikninnaq | sayk'uyninchikkunannaq |
comparative | sayk'uyninchikhina | sayk'uyninchikkunahina |
causative | sayk'uyninchikrayku | sayk'uyninchikkunarayku |
benefactive | sayk'uyninchikpaq | sayk'uyninchikkunapaq |
associative | sayk'uyninchikpura | sayk'uyninchikkunapura |
distributive | sayk'uyninchikninka | sayk'uyninchikkunanka |
exclusive | sayk'uyninchiklla | sayk'uyninchikkunalla |
ñuqaykup - first-person exclusive plural
ñuqaykup (our(excl)) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | sayk'uyniyku | sayk'uyniykukuna |
accusative | sayk'uyniykuta | sayk'uyniykukunata |
dative | sayk'uyniykuman | sayk'uyniykukunaman |
genitive | sayk'uyniykupa | sayk'uyniykukunap |
locative | sayk'uyniykupi | sayk'uyniykukunapi |
terminative | sayk'uyniykukama | sayk'uyniykukunakama |
ablative | sayk'uyniykumanta | sayk'uyniykukunamanta |
instrumental | sayk'uyniykuwan | sayk'uyniykukunawan |
comitative | sayk'uyniykuntin | sayk'uyniykukunantin |
abessive | sayk'uyniykunnaq | sayk'uyniykukunannaq |
comparative | sayk'uyniykuhina | sayk'uyniykukunahina |
causative | sayk'uyniykurayku | sayk'uyniykukunarayku |
benefactive | sayk'uyniykupaq | sayk'uyniykukunapaq |
associative | sayk'uyniykupura | sayk'uyniykukunapura |
distributive | sayk'uyniykunka | sayk'uyniykukunanka |
exclusive | sayk'uyniykulla | sayk'uyniykukunalla |
qamkunap - second-person plural
qamkunap (your(pl)) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | sayk'uyniykichik | sayk'uyniykichikkuna |
accusative | sayk'uyniykichikta | sayk'uyniykichikkunata |
dative | sayk'uyniykichikman | sayk'uyniykichikkunaman |
genitive | sayk'uyniykichikpa | sayk'uyniykichikkunap |
locative | sayk'uyniykichikpi | sayk'uyniykichikkunapi |
terminative | sayk'uyniykichikkama | sayk'uyniykichikkunakama |
ablative | sayk'uyniykichikmanta | sayk'uyniykichikkunamanta |
instrumental | sayk'uyniykichikwan | sayk'uyniykichikkunawan |
comitative | sayk'uyniykichiknintin | sayk'uyniykichikkunantin |
abessive | sayk'uyniykichikninnaq | sayk'uyniykichikkunannaq |
comparative | sayk'uyniykichikhina | sayk'uyniykichikkunahina |
causative | sayk'uyniykichikrayku | sayk'uyniykichikkunarayku |
benefactive | sayk'uyniykichikpaq | sayk'uyniykichikkunapaq |
associative | sayk'uyniykichikpura | sayk'uyniykichikkunapura |
distributive | sayk'uyniykichikninka | sayk'uyniykichikkunanka |
exclusive | sayk'uyniykichiklla | sayk'uyniykichikkunalla |
paykunap - third-person plural
paykunap (their) | singular | plural |
---|---|---|
nominative | sayk'uyninku | sayk'uyninkukuna |
accusative | sayk'uyninkuta | sayk'uyninkukunata |
dative | sayk'uyninkuman | sayk'uyninkukunaman |
genitive | sayk'uyninkupa | sayk'uyninkukunap |
locative | sayk'uyninkupi | sayk'uyninkukunapi |
terminative | sayk'uyninkukama | sayk'uyninkukunakama |
ablative | sayk'uyninkumanta | sayk'uyninkukunamanta |
instrumental | sayk'uyninkuwan | sayk'uyninkukunawan |
comitative | sayk'uyninkuntin | sayk'uyninkukunantin |
abessive | sayk'uyninkunnaq | sayk'uyninkukunannaq |
comparative | sayk'uyninkuhina | sayk'uyninkukunahina |
causative | sayk'uyninkurayku | sayk'uyninkukunarayku |
benefactive | sayk'uyninkupaq | sayk'uyninkukunapaq |
associative | sayk'uyninkupura | sayk'uyninkukunapura |
distributive | sayk'uyninkunka | sayk'uyninkukunanka |
exclusive | sayk'uyninkulla | sayk'uyninkukunalla |
See also
[edit]Verb
[edit]sayk'uy
- (intransitive) to tire, pant, be tired or exhausted
Conjugation
[edit] Conjugation of sayk'uy
infinitive | sayk'uy | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
agentive | sayk'uq | |||||||
present participle | sayk'uspa | |||||||
past participle | sayk'usqa | |||||||
future participle | sayk'una | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person inclusive |
1st person exclusive |
2nd person | 3rd person | ||
indicative | ñuqa | qam | pay | ñuqanchik | ñuqayku | qamkuna | paykuna | |
present | sayk'uni | sayk'unki | sayk'un | sayk'unchik | sayk'uyku sayk'uniku1 |
sayk'unkichik | sayk'unku | |
past (experienced) |
sayk'urqani | sayk'urqanki | sayk'urqan | sayk'urqanchik | sayk'urqayku sayk'urqaniku |
sayk'urqankichik | sayk'urqanku | |
past (reported) |
sayk'usqani | sayk'usqanki | sayk'usqan | sayk'usqanchik | sayk'usqayku sayk'usqaniku |
sayk'usqankichik | sayk'usqanku | |
future | sayk'usaq | sayk'unki | sayk'unqa | sayk'usunchik | sayk'usaqku | sayk'unkichik | sayk'unqaku | |
imperative | — | qam | pay | ñuqanchik | — | qamkuna | paykuna | |
affirmative | sayk'uy | sayk'uchun | sayk'usun2 sayk'usunchik |
sayk'uychik | sayk'uchunku | |||
negative | ama sayk'uychu |
ama sayk'uchunchu |
ama sayk'usunchu ama sayk'usunchikchu |
ama sayk'uychikchu |
ama sayk'uchunkuchu | |||
1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety. 2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people". |