sönmek
Karaim
[edit]Etymology
[edit]From Proto-Turkic *sȫn-.
Verb
[edit]sönmek
- to go out
References
[edit]- N. A. Baskakov, S.M. Šapšala, editor (1973), “sönmek”, in Karaimsko-Russko-Polʹskij Slovarʹ [Karaim-Russian-Polish Dictionary], Moscow: Moskva, →ISBN
Turkish
[edit]Etymology
[edit]From Ottoman Turkish سوگنمك (söğünmek), from Old Anatolian Turkish [script needed] (söyün-), from Proto-Turkic *sȫn- (“to fade, disappear”).[1]
Cognate with Old Turkic [script needed] (sön-, “to come to an end, disappear, go out of fire”), Azerbaijani sönmək (“to be extinguished”), Bashkir һүнеү (hünew, “to fade, go out”), Chuvash сӳнме (sünme, “to fade, go out”), Kazakh сөну (sönu, “to fade away, disappear”), Turkmen sönmek (“to fade”), Uzbek soʻnmoq (“to fade”) and Hungarian szűnik (“to stop, cease”) a Turkic borrowing.
Also compare Mongolian сөнөх (sönöx, “to die down”), Mongolian шөнө (šönö, “night”). (Can this(+) etymology be sourced?)
Verb
[edit]sönmek (third-person singular simple present söner)
- (intransitive, for a fire) to die down, go out, burn out
- (intransitive, for a light) to fade or go out
- (intransitive, for a tire or balloon) to go flat; to deflate, lose air and collapse
- (intransitive) to disappear; to come to an end
- (intransitive) to diminish, lose its luster, lose its attractiveness; to lose one's vitality; to go into a decline
Conjugation
[edit]Note: Actual conjugations can be more complex than tables below. Compound forms with the auxiliary olmak not shown. See also Appendix:Turkish suffixes#Verbs.
Positive declarative | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitive | sönmek | |||||||
impersonal participle | imperfective | sönen | ||||||
perfective | sönmüş | |||||||
prospective | sönecek | |||||||
personal participle | non-prospective | söndüğüm | söndüğün | söndüğü | söndüğümüz | söndüğünüz | söndükleri | |
prospective | söneceğim | söneceğin | söneceği | söneceğimiz | söneceğiniz | sönecekleri | ||
verbal noun | sönme | |||||||
way of doing | sönüş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | sönerim | sönersin | söner | söneriz | sönersiniz | sönerler |
imperfective | sönüyorum | sönüyorsun | sönüyor | sönüyoruz | sönüyorsunuz | sönüyorlar | ||
past | perfective | söndüm | söndün | söndü | söndük | söndünüz | söndüler | |
imperfective | sönüyordum | sönüyordun | sönüyordu | sönüyorduk | sönüyordunuz | sönüyorlardı (or sönüyordular) | ||
future | söneceğim | söneceksin | sönecek | söneceğiz | söneceksiniz | sönecekler | ||
inferential | perfective | sönmişim | sönmişsin | sönmiş | sönmişiz | sönmişsinüz | sönmişler | |
aorist | sönermişim | sönermişsin | sönermiş | sönermişiz | sönermişsiniz | sönerlermiş (or sönermişlar) | ||
imperfective | sönüyormuşum | sönüyormuşsun | sönüyormuş | sönüyormuşuz | sönüyormuşsunuz | sönüyorlarmış | ||
conditional | simple | sönsem | sönsen | sönse | sönsek | sönseniz | sönseler | |
perfective | sönseydim | sönseydin | sönseydi | sönseydik | sönseydiniz | sönseydiler | ||
optative | söneyim | sönesin | söne | sönelim | sönesiniz | söneler | ||
progressive | sönmekteyim | sönmektesin | sönmekte | sönmekteyiz | sönmektesiniz | sönmekteler | ||
necessitative | sönmeliyim | sönmelisin | sönmeli | sönmeliyiz | sönmelisiniz | sönmeliler | ||
imperative | sön | sönsün | sönün | sönsünler | ||||
Positive interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | söner miyim? | söner misin? | söner mi? | söner miyiz? | söner misiniz? | sönerler mi? |
imperfective | sönüyor muyum? | sönüyor musun? | sönüyor mu? | sönüyor muyuz? | sönüyor musunuz? | sönüyorlar mı? | ||
past | perfective | söndüm mü? | söndün mü? | söndü mü? | söndük mü? | söndünüz mü? | söndüler mi? | |
imperfective | sönüyor muydum? | sönüyor muydun? | sönüyor muydu? | sönüyor muyduk? | sönüyor muydunuz? | sönüyorlar mıydı? | ||
future | sönecek miyim? | sönecek misin? | sönecek mi? | sönecek miyiz? | sönecek misiniz? | sönecekler mi? | ||
inferential | perfective | sönmüş müyüm? | sönmüş müsün? | sönmüş mü? | sönmüş müyüz? | sönmüş müsünüz? | sönmüşler mi? | |
aorist | söner miymüşim? | söner miymüşsin? | söner miymüş? | söner miymüşiz? | söner miymüşsiniz? | sönerler miymiş? | ||
imperfective | sönüyor muymuşum? | sönüyor muymuşsun? | sönüyor muymuş? | sönüyor muymuşuz? | sönüyor muymuşsunuz? | sönüyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | sönsem mi? | sönsen mi? | sönse mi? | sönsek mi? | sönseniz mi? | sönseler mi? | |
perfective | sönse miydim? | sönse miydin? | sönse miydi? | sönse miydik? | sönse miydiniz? | sönseler miydi? | ||
progressive | sönmekte miyim? | sönmekte misin? | sönmekte mi? | sönmekte miyiz? | sönmekte misiniz? | sönmekteler mi? | ||
necessitative | sönmeli miyim? | sönmeli misin? | sönmeli mi? | sönmeli miyiz? | sönmeli misiniz? | sönmeliler mi? | ||
Negative declarative | ||||||||
infinitive | sönmemek | |||||||
impersonal participle | imperfective | sönmeyen | ||||||
perfective | sönmemiş | |||||||
prospective | sönmeyecek | |||||||
personal participle | non-prospective | sönmediğim | sönmediğin | sönmediği | sönmediğimiz | sönmediğiniz | sönmedikleri | |
prospective | sönmeyeceğim | sönmeyeceğin | sönmeyeceği | sönmeyeceğimiz | sönmeyeceğiniz | sönmeyecekleri | ||
verbal noun | sönmeme | |||||||
way of doing | sönmeyüş | |||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | sönmem | sönmezsin | sönmez | sönmeyiz | sönmezsiniz | sönmezler |
imperfective | sönmüyorum | sönmüyorsun | sönmüyor | sönmüyoruz | sönmüyorsunuz | sönmüyorlar | ||
past | perfective | sönmedim | sönmedin | sönmedi | sönmedik | sönmediniz | sönmediler | |
imperfective | sönmüyordum | sönmüyordun | sönmüyordu | sönmüyorduk | sönmüyordunuz | sönmüyorlardı | ||
future | sönmeyeceğim | sönmeyeceksin | sönmeyecek | sönmeyeceğiz | sönmeyeceksiniz | sönmeyecekler | ||
inferential | perfective | sönmemişim | sönmemişsin | sönmemiş | sönmemişiz | sönmemişsiniz | sönmemişler | |
aorist | sönmezmişim | sönmezmişsin | sönmezmiş | sönmezmişiz | sönmezmişsiniz | sönmezlermiş | ||
imperfective | sönmüyormuşum | sönmüyormuşsun | sönmüyormuş | sönmüyormuşuz | sönmüyormuşsunuz | sönmüyorlarmış | ||
conditional | simple | sönmesem | sönmesen | sönmese | sönmesek | sönmeseniz | sönmeseler | |
perfective | sönmeseydim | sönmeseydin | sönmeseydi | sönmeseydik | sönmeseydiniz | sönmeseydiler | ||
optative | sönmeyeyim | sönmeyesin | sönmeye | sönmeyelim | sönmeyesiniz | sönmeyeler | ||
progressive | sönmemekteyim | sönmemektesin | sönmemekte | sönmemekteyiz | sönmemektesiniz | sönmemekteler | ||
necessitative | sönmemeliyim | sönmemelisin | sönmemeli | sönmemeliyiz | sönmemelisiniz | sönmemeliler | ||
imperative | sönme | sönmesin | sönmeyin | sönmesinler | ||||
Negative interrogative | ||||||||
singular | plural | |||||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | |||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | |||
indicative | present | aorist | sönmez miyim? | sönmez misin? | sönmez mi? | sönmez miyiz? | sönmez misiniz? | sönmezler mi? |
imperfective | sönmüyor muyum? | sönmüyor musun? | sönmüyor mu? | sönmüyor muyuz? | sönmüyor musunuz? | sönmüyorlar mı? | ||
past | perfective | sönmedim mi? | sönmedin mi? | sönmedi mi? | sönmedik mi? | sönmediniz mi? | sönmediler mi? | |
imperfective | sönmüyor muydum? | sönmüyor muydun? | sönmüyor muydu? | sönmüyor muyduk? | sönmüyor muydunuz? | sönmüyorlar mıydı? | ||
future | sönmeyecek miyim? | sönmeyecek misin? | sönmeyecek mi? | sönmeyecek miyiz? | sönmeyecek misiniz? | sönmeyecekler mi? | ||
inferential | perfective | sönmemiş miyim? | sönmemiş misin? | sönmemiş mi? | sönmemiş miyiz? | sönmemiş misiniz? | sönmemişler mi? | |
aorist | sönmez miymişim? | sönmez miymişsin? | sönmez miymiş? | sönmez miymişiz? | sönmez miymişsiniz? | sönmezler miymiş? | ||
imperfective | sönmüyor muymuşum? | sönmüyor muymuşsun? | sönmüyor muymuş? | sönmüyor muymuşuz? | sönmüyor muymuşsunuz? | sönmüyorlar mıymış? | ||
conditional | simple | sönmesem mi? | sönmesen mi? | sönmese mi? | sönmesek mi? | sönmeseniz mi? | sönmeseler mi? | |
perfective | sönmese miydim? | sönmese miydin? | sönmese miydi? | sönmese miydik? | sönmese miydiniz? | sönmeseler miydi? | ||
progressive | sönmemekte miyim? | sönmemekte misin? | sönmemekte mi? | sönmemekte miyiz? | sönmemekte misiniz? | sönmemekteler mi? | ||
necessitative | sönmemeli miyim? | sönmemeli misin? | sönmemeli mi? | sönmemeli miyiz? | sönmemeli misiniz? | sönmemeliler mi? |
Derived terms
[edit]See also
[edit]References
[edit]- ^ Starostin, Sergei, Dybo, Anna, Mudrak, Oleg (2003) “*sȫn-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- Karaim terms inherited from Proto-Turkic
- Karaim terms derived from Proto-Turkic
- Karaim lemmas
- Karaim verbs
- Turkish terms inherited from Ottoman Turkish
- Turkish terms derived from Ottoman Turkish
- Turkish terms inherited from Old Anatolian Turkish
- Turkish terms derived from Old Anatolian Turkish
- Turkish terms inherited from Proto-Turkic
- Turkish terms derived from Proto-Turkic
- Turkish lemmas
- Turkish verbs
- Turkish intransitive verbs
- Turkish verbs with aorist in -V²r