q'imiy

See also: qimiþ

Quechua

Alternative forms

• q'emiy

Noun

q'imiy

1. approach
2. support

Declension

declension of q'imiy

	singular	plural
nominative	q'imiy	q'imiykuna
accusative	q'imiyta	q'imiykunata
dative	q'imiyman	q'imiykunaman
genitive	q'imiypa	q'imiykunap
locative	q'imiypi	q'imiykunapi
terminative	q'imiykama	q'imiykunakama
ablative	q'imiymanta	q'imiykunamanta
instrumental	q'imiywan	q'imiykunawan
comitative	q'imiynintin	q'imiykunantin
abessive	q'imiyninnaq	q'imiykunannaq
comparative	q'imiyhina	q'imiykunahina
causative	q'imiyrayku	q'imiykunarayku
benefactive	q'imiypaq	q'imiykunapaq
associative	q'imiypura	q'imiykunapura
distributive	q'imiyninka	q'imiykunanka
exclusive	q'imiylla	q'imiykunalla

possessive forms of q'imiy

ñuqap - first-person singular

ñuqap (my)	singular	plural
nominative	q'imiyniy	q'imiyniykuna
accusative	q'imiyniyta	q'imiyniykunata
dative	q'imiyniyman	q'imiyniykunaman
genitive	q'imiyniypa	q'imiyniykunap
locative	q'imiyniypi	q'imiyniykunapi
terminative	q'imiyniykama	q'imiyniykunakama
ablative	q'imiyniymanta	q'imiyniykunamanta
instrumental	q'imiyniywan	q'imiyniykunawan
comitative	q'imiyniynintin	q'imiyniykunantin
abessive	q'imiyniyninnaq	q'imiyniykunannaq
comparative	q'imiyniyhina	q'imiyniykunahina
causative	q'imiyniyrayku	q'imiyniykunarayku
benefactive	q'imiyniypaq	q'imiyniykunapaq
associative	q'imiyniypura	q'imiyniykunapura
distributive	q'imiyniyninka	q'imiyniykunanka
exclusive	q'imiyniylla	q'imiyniykunalla

qampa - second-person singular

qampa (your)	singular	plural
nominative	q'imiyniyki	q'imiyniykikuna
accusative	q'imiyniykita	q'imiyniykikunata
dative	q'imiyniykiman	q'imiyniykikunaman
genitive	q'imiyniykipa	q'imiyniykikunap
locative	q'imiyniykipi	q'imiyniykikunapi
terminative	q'imiyniykikama	q'imiyniykikunakama
ablative	q'imiyniykimanta	q'imiyniykikunamanta
instrumental	q'imiyniykiwan	q'imiyniykikunawan
comitative	q'imiyniykintin	q'imiyniykikunantin
abessive	q'imiyniykinnaq	q'imiyniykikunannaq
comparative	q'imiyniykihina	q'imiyniykikunahina
causative	q'imiyniykirayku	q'imiyniykikunarayku
benefactive	q'imiyniykipaq	q'imiyniykikunapaq
associative	q'imiyniykipura	q'imiyniykikunapura
distributive	q'imiyniykinka	q'imiyniykikunanka
exclusive	q'imiyniykilla	q'imiyniykikunalla

paypa - third-person singular

paypa (his/her/its)	singular	plural
nominative	q'imiynin	q'imiyninkuna
accusative	q'imiyninta	q'imiyninkunata
dative	q'imiyninman	q'imiyninkunaman
genitive	q'imiyninpa	q'imiyninkunap
locative	q'imiyninpi	q'imiyninkunapi
terminative	q'imiyninkama	q'imiyninkunakama
ablative	q'imiyninmanta	q'imiyninkunamanta
instrumental	q'imiyninwan	q'imiyninkunawan
comitative	q'imiyninintin	q'imiyninkunantin
abessive	q'imiyninninnaq	q'imiyninkunannaq
comparative	q'imiyninhina	q'imiyninkunahina
causative	q'imiyninrayku	q'imiyninkunarayku
benefactive	q'imiyninpaq	q'imiyninkunapaq
associative	q'imiyninpura	q'imiyninkunapura
distributive	q'imiynininka	q'imiyninkunanka
exclusive	q'imiyninlla	q'imiyninkunalla

ñuqanchikpa - first-person inclusive plural

ñuqanchikpa (our(incl))	singular	plural
nominative	q'imiyninchik	q'imiyninchikkuna
accusative	q'imiyninchikta	q'imiyninchikkunata
dative	q'imiyninchikman	q'imiyninchikkunaman
genitive	q'imiyninchikpa	q'imiyninchikkunap
locative	q'imiyninchikpi	q'imiyninchikkunapi
terminative	q'imiyninchikkama	q'imiyninchikkunakama
ablative	q'imiyninchikmanta	q'imiyninchikkunamanta
instrumental	q'imiyninchikwan	q'imiyninchikkunawan
comitative	q'imiyninchiknintin	q'imiyninchikkunantin
abessive	q'imiyninchikninnaq	q'imiyninchikkunannaq
comparative	q'imiyninchikhina	q'imiyninchikkunahina
causative	q'imiyninchikrayku	q'imiyninchikkunarayku
benefactive	q'imiyninchikpaq	q'imiyninchikkunapaq
associative	q'imiyninchikpura	q'imiyninchikkunapura
distributive	q'imiyninchikninka	q'imiyninchikkunanka
exclusive	q'imiyninchiklla	q'imiyninchikkunalla

ñuqaykup - first-person exclusive plural

ñuqaykup (our(excl))	singular	plural
nominative	q'imiyniyku	q'imiyniykukuna
accusative	q'imiyniykuta	q'imiyniykukunata
dative	q'imiyniykuman	q'imiyniykukunaman
genitive	q'imiyniykupa	q'imiyniykukunap
locative	q'imiyniykupi	q'imiyniykukunapi
terminative	q'imiyniykukama	q'imiyniykukunakama
ablative	q'imiyniykumanta	q'imiyniykukunamanta
instrumental	q'imiyniykuwan	q'imiyniykukunawan
comitative	q'imiyniykuntin	q'imiyniykukunantin
abessive	q'imiyniykunnaq	q'imiyniykukunannaq
comparative	q'imiyniykuhina	q'imiyniykukunahina
causative	q'imiyniykurayku	q'imiyniykukunarayku
benefactive	q'imiyniykupaq	q'imiyniykukunapaq
associative	q'imiyniykupura	q'imiyniykukunapura
distributive	q'imiyniykunka	q'imiyniykukunanka
exclusive	q'imiyniykulla	q'imiyniykukunalla

qamkunap - second-person plural

qamkunap (your(pl))	singular	plural
nominative	q'imiyniykichik	q'imiyniykichikkuna
accusative	q'imiyniykichikta	q'imiyniykichikkunata
dative	q'imiyniykichikman	q'imiyniykichikkunaman
genitive	q'imiyniykichikpa	q'imiyniykichikkunap
locative	q'imiyniykichikpi	q'imiyniykichikkunapi
terminative	q'imiyniykichikkama	q'imiyniykichikkunakama
ablative	q'imiyniykichikmanta	q'imiyniykichikkunamanta
instrumental	q'imiyniykichikwan	q'imiyniykichikkunawan
comitative	q'imiyniykichiknintin	q'imiyniykichikkunantin
abessive	q'imiyniykichikninnaq	q'imiyniykichikkunannaq
comparative	q'imiyniykichikhina	q'imiyniykichikkunahina
causative	q'imiyniykichikrayku	q'imiyniykichikkunarayku
benefactive	q'imiyniykichikpaq	q'imiyniykichikkunapaq
associative	q'imiyniykichikpura	q'imiyniykichikkunapura
distributive	q'imiyniykichikninka	q'imiyniykichikkunanka
exclusive	q'imiyniykichiklla	q'imiyniykichikkunalla

paykunap - third-person plural

paykunap (their)	singular	plural
nominative	q'imiyninku	q'imiyninkukuna
accusative	q'imiyninkuta	q'imiyninkukunata
dative	q'imiyninkuman	q'imiyninkukunaman
genitive	q'imiyninkupa	q'imiyninkukunap
locative	q'imiyninkupi	q'imiyninkukunapi
terminative	q'imiyninkukama	q'imiyninkukunakama
ablative	q'imiyninkumanta	q'imiyninkukunamanta
instrumental	q'imiyninkuwan	q'imiyninkukunawan
comitative	q'imiyninkuntin	q'imiyninkukunantin
abessive	q'imiyninkunnaq	q'imiyninkukunannaq
comparative	q'imiyninkuhina	q'imiyninkukunahina
causative	q'imiyninkurayku	q'imiyninkukunarayku
benefactive	q'imiyninkupaq	q'imiyninkukunapaq
associative	q'imiyninkupura	q'imiyninkukunapura
distributive	q'imiyninkunka	q'imiyninkukunanka
exclusive	q'imiyninkulla	q'imiyninkukunalla

Verb

q'imiy

1. (transitive) to support (physically)
2. (transitive) to move closer

Conjugation

    Conjugation of q'imiy

infinitive			q'imiy
agentive			q'imiq
present participle			q'imispa
past participle			q'imisqa
future participle			q'imina
		singular			plural
		1st person	2nd person	3rd person	1st person inclusive	1st person exclusive	2nd person	3rd person
indicative		ñuqa	qam	pay	ñuqanchik	ñuqayku	qamkuna	paykuna
	present	q'imini	q'iminki	q'imin	q'iminchik	q'imiyku q'iminiku1	q'iminkichik	q'iminku
	past (experienced)	q'imirqani	q'imirqanki	q'imirqan	q'imirqanchik	q'imirqayku q'imirqaniku	q'imirqankichik	q'imirqanku
	past (reported)	q'imisqani	q'imisqanki	q'imisqan	q'imisqanchik	q'imisqayku q'imisqaniku	q'imisqankichik	q'imisqanku
	future	q'imisaq	q'iminki	q'iminqa	q'imisunchik	q'imisaqku	q'iminkichik	q'iminqaku
imperative		—	qam	pay	ñuqanchik	—	qamkuna	paykuna
	affirmative		q'imiy	q'imichun	q'imisun2 q'imisunchik		q'imiychik	q'imichunku
	negative		ama q'imiychu	ama q'imichunchu	ama q'imisunchu ama q'imisunchikchu		ama q'imiychikchu	ama q'imichunkuchu
1 The conjugation -niku is only for the Ayacucho-Chanca variety. 2 The form -sun refers to "you and I together", while the form -sunchik refers to "you and I and other people".