ookome
Appearance
Afar
[edit]Etymology
[edit]From aakám (“introduction”) + -é.
Pronunciation
[edit]Verb
[edit]ookomé
- (intransitive) to arrive first
Conjugation
[edit]Conjugation of ookome (type I verb) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1st singular | 2nd singular | 3rd singular | 1st plural | 2nd plural | 3rd plural | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
m | f | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
perfective | V-affirmative | ookoméh | tookoméh | yookoméh | tookoméh | nookoméh | tookomeeníh | yookomeeníh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
N-affirmative | ookomé | tookomé | yookomé | tookomé | nookomé | tookomén | yookomén | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
negative | máakaminniyo | máakaminnito | máakaminna | máakaminna | máakaminnino | máakaminniton | máakaminnon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
imperfective | V-affirmative | aakaméh | taakaméh | yaakaméh | taakaméh | naakaméh | taakameeníh | yaakameeníh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
N-affirmative | aakamé | taakamé | yaakamé | taakamé | naakamé | taakamén | yaakamén | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
negative | máakama | mátaakama | máyaakama, míyaakama |
mátaakama | mánaakama | mátaakaman | máyaakaman, míyaakaman | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
prospective | V-affirmative | aakaméliyoh, aakaméyyoh |
aakamélitoh, aakaméttoh |
aakaméleh | aakaméleh | aakamélinoh, aakaménnoh |
aakamélitoonuh, aakaméttoonuh |
aakaméloonuh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
N-affirmative | aakaméliyo, aakaméyyo |
aakamélito, aakamétto |
aakaméle | aakaméle | aakamélino, aakaménno |
aakaméliton, aakamétton |
aakamélon | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
conjunctive I | V-affirmative | aakámuh | taakámuh | yaakámuh | taakámuh | naakámuh | taakamóonuh | yaakamóonuh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
N-affirmative | aakámu | taakámu | yaakámu | taakámu | naakámu | taakamón | yaakamón | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
negative | aakamé wáyuh | aakamé wáytuh | aakamé wáyuh | aakamé wáytuh | aakamé wáynuh | aakamé waytóonuh | aakamé wóonuh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
conjunctive II | V-affirmative | aakaménkeh | taakaménkeh | yaakaménkeh | taakaménkeh | naakaménkeh | taakameenínkeh | yaakameenínkeh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
N-affirmative | aakaménke | taakaménke | yaakaménke | taakaménke | naakaménke | taakameenínke | yaakameenínke | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
negative | aakamé wáankeh | aakamé waytánkeh | aakamé wáankeh | aakamé waytánkeh | aakamé waynánkeh | aakamé waytaanankéh | aakamé waanánkeh | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
jussive | affirmative | aakámay | taakámay | yaakámay | taakámay | naakámay | taakamóonay | yaakamóonay | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
negative | aakamé wáay | aakamé wáytay | aakamé wáay | aakamé wáytay | aakamé wáynay | aakamé waytóonay | aakamé wóonay | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
past conditional |
affirmative | aakaminniyóy | aakaminnitóy | aakaminnáy | aakaminnáy | aakaminninóy | aakaminnitoonúy | aakaminnoonúy | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
negative | aakamé wanniyóy | aakamé wannitóy | aakamé wannáy | aakamé wannáy | aakamé wanninóy | aakamé wannitoonúy | aakamé wannoonúy | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
present conditional I |
affirmative | ookomék | tookomék | yookomék | tookomék | nookomék | tookomeeník | yookomeeník | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
negative | aakamé wéek | aakamé wayték | aakamé wéek | aakamé wayték | aakamé waynék | aakamé wayteeník | aakamé weeník | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
singular | plural | singular | plural | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
consultative | affirmative | aakamóo | naakamóo | imperative | affirmative | ookóm | ookóma | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
negative | maaakamóo | manaakamóo | negative | máakamin | máakamina | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
-h converb | -i form | -k converb | -in(n)uh converb | -innuk converb | infinitive | indefinite participle | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
V-focus | N-focus | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
aakámih | aakámi | aakámuk | aakamínnuh | aakamínnuk | aakamíyya | aakaminnáanih | aakaminnáan | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
References
[edit]- E. M. Parker, R. J. Hayward (1985) “ookome”, in An Afar-English-French dictionary (with Grammatical Notes in English), University of London, →ISBN, page 177