dáil

See also: Dáil, dail, Dail, and dàil

Irish

Pronunciation

• (Munster, Connacht) IPA^(key): /d̪ˠɑːlʲ/
• (Ulster) IPA^(key): /d̪ˠaːlʲ/

Etymology 1

From Old Irish dál, from Proto-Celtic *datlā. Compare Breton dael and Welsh dadl.

Noun

dáil f (genitive singular dála, nominative plural dálaí)

1. tryst
2. betrothal
3. legislature
4. (usually capitalized; in full, Dáil Éireann) the lower house of the Irish parliament
5. (in the plural) conditions
6. (in the plural) data

Declension

Declension of dáil (third declension)

bare forms case singular plural nominative dáil dálaí vocative a dháil a dhálaí genitive dála dálaí dative dáil dálaí forms with the definite article case singular plural nominative an dáil na dálaí genitive na dála na ndálaí dative leis an dáil don dáil leis na dálaí

Derived terms

• bandáil
• comhdháil
• Dáil Éireann
• dáileán
• i ndeireadh na dála
• mórdháil
• Teachta Dála

 

Related terms

• dálach (“fond of meetings”)

Etymology 2

From Old Irish dáilid.

Verb

dáil (present analytic dáileann, future analytic dáilfidh, verbal noun dáileadh, past participle dáilte)

1. to allocate, distribute, allot
2. to pour out

Conjugation

conjugation of dáil (first conjugation – A)

		singular			plural			relative	autonomous
		first	second	third	first	second	third
indicative	present	dáilim	dáileann tú; dáilir†	dáileann sé, sí	dáilimid	dáileann sibh	dáileann siad; dáilid†	a dháileann; a dháileas / a ndáileann*	dáiltear
	past	dháil mé; dháileas	dháil tú; dháilis	dháil sé, sí	dháileamar; dháil muid	dháil sibh; dháileabhair	dháil siad; dháileadar	a dháil / ar dháil*	dáileadh
	past habitual	dháilinn / ndáilinn‡‡	dháilteá / ndáilteᇇ	dháileadh sé, sí / ndáileadh sé, s퇇	dháilimis; dháileadh muid / ndáilimis‡‡; ndáileadh muid‡‡	dháileadh sibh / ndáileadh sibh‡‡	dháilidís; dháileadh siad / ndáilidís‡‡; ndáileadh siad‡‡	a dháileadh / a ndáileadh*	dháiltí / ndáilt퇇
future		dáilfidh mé; dáilfead	dáilfidh tú; dáilfir†	dáilfidh sé, sí	dáilfimid; dáilfidh muid	dáilfidh sibh	dáilfidh siad; dáilfid†	a dháilfidh; a dháilfeas / a ndáilfidh*	dáilfear
conditional		dháilfinn / ndáilfinn‡‡	dháilfeá / ndáilfeᇇ	dháilfeadh sé, sí / ndáilfeadh sé, s퇇	dháilfimis; dháilfeadh muid / ndáilfimis‡‡; ndáilfeadh muid‡‡	dháilfeadh sibh / ndáilfeadh sibh‡‡	dháilfidís; dháilfeadh siad / ndáilfidís‡‡; ndáilfeadh siad‡‡	a dháilfeadh / a ndáilfeadh*	dháilfí / ndáilf퇇
subjunctive	present	go ndáile mé; go ndáilead†	go ndáile tú; go ndáilir†	go ndáile sé, sí	go ndáilimid; go ndáile muid	go ndáile sibh	go ndáile siad; go ndáilid†	—	go ndáiltear
	past	dá ndáilinn	dá ndáilteá	dá ndáileadh sé, sí	dá ndáilimis; dá ndáileadh muid	dá ndáileadh sibh	dá ndáilidís; dá ndáileadh siad	—	dá ndáiltí
imperative		dáilim	dáil	dáileadh sé, sí	dáilimis	dáiligí; dáilidh†	dáilidís	—	dáiltear
verbal noun		dáileadh
past participle		dáilte

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Mutated forms of dáil

radical	lenition	eclipsis
dáil	dháil	ndáil

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

Further reading

• Ó Dónaill, Niall (1977) “dáil”, in Foclóir Gaeilge–Béarla, Dublin: An Gúm, →ISBN

Old Irish

Pronunciation

• IPA^(key): [daːlʲ]

Verb

·dáil

1. third-person singular preterite conjunct of dáilid

dáil

1. second-person singular imperative of dáilid

Noun

dáil

1. genitive singular of dál n
2. inflection of dál f:
   1. accusative/dative singular
   2. nominative/vocative/accusative dual

Mutation

Mutation of dáil

radical	lenition	nasalization
dáil	dáil pronounced with /ð(ʲ)-/	ndáil

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in Old Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.