członek

See also: człōnek

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *čelnъkъ, from *čelnъ. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /t͡ʃʲɫɔ(ː)nɛk/
• IPA^(key): (15^th CE) /t͡ʃʲɫɔnɛk/, /t͡ʃʲɫonɛk/

Noun

członek m inan

1. (anatomy) body part
   • 1874-1891 [1444], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XXIII, page 304:

     *Sklanczienie czlonky, stawy pieluchami sukiennimi... obvianszala membra pannis involuta virgo alligat

     [Sklęczene członki, stawy pieluchami sukiennymi... obwiązała membra pannis involuta virgo alligat]

   1. (attested in Greater Poland) part of one's finger
      • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 57:

        Vthnaly mu *kabalyecz palcza, czo nye gyesth czaly czlonek..., tho nye gyesth ochromyenye..., ale gdyby komu vczyatho czaly czlonek sz palcza..., tho zowyemy chromothą

        [Utnąli mu kawalec palca, co nie jest cały członek..., to nie jest ochromienie... Ale gdyby komu ucięto cały członek z palca..., to zowiemy chromotą]

2. (attested in Lesser Poland) component or element of one's psyche
   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[4], Krakow, page 174a:

     Xpc na ('nie') chczal gest byl cloueka stvorzycz s pouetrza tegodla, abycz on ne bil pyszny, tescy go on na chczal sz ogna stvorzicz, abicz on ne bil gneflyvy, any s vod[z]y, isbicz on ne bil necisthy, allecz gest gy on szeme byl stworzil pres to, isbicz on byl skromny... A ticz fszythky clonky mal gest byl f szobe sfwøthy Bartlomeg dzerszøcz naukø sfvøthe ew[angeli]e

     [Kryst nie chciał jest był człowieka stworzyć z powietrza tegodla, abyć on nie był pyszny, teżci go on nie chciał z ognia stworzyć, abyć on nie był gniewliwy, ani z wody, iżbyć on nie był nieczysty. Aleć jest ji on z ziemie był stworzył przezto, iżbyć on był skromny... A tyć wszytki członki miał jest był w sobie święty Bartłomiej, dzierżąc naukę święte ew[anjeli]je]

3. (attested in Masovia) point; paragraph; article
   • End of the 14th century, Spowiedź powszechna - Confessio generalis, number 1:

     Szpowadami szø..., yszeszmi szgrzeszili we dwnaczcze czloncow chrzeszczianszkey wary

     [Spowiadamy się..., iżesmy zgrzeszyli we dwunaćcie członkow chrześcijańskiej wiary]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 3:

     Nyekthore wyąnthpyenye o dzeszanczynach i o gynsych czlonkoch nyszey popyszanych (super decimis et aliis articulis inferius contentis) bilo szą... porvszylo

     [Niektore wątpienie o dziesięcinach i o jinszych członkoch niżej popisanych (super decimis et aliis articulis inferius contentis) było się... poruszyło]

Derived terms

noun

• posromny członek

 

Descendants

• Polish: członek
• Silesian: człōnek

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “członek”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “członek”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “członek”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish członek.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈt͡ʂwɔ.nɛk/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈt͡ʂɫɔ.nɛk/, /ˈt͡ʂɫo.nɛk/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɔnɛk
• Syllabification: czło‧nek

Noun

członek m pers (female equivalent członkini, neuter equivalent człończe, diminutive członeczek, related adjective członkowski)

1. member (one who belongs to a group)

   Synonym: stowarzyszony

Declension

Declension of członek

	singular	plural
nominative	członek	członkowie
genitive	członka	członków
dative	członkowi	członkom
accusative	członka	członków
instrumental	członkiem	członkami
locative	członku	członkach
vocative	członku	członkowie

Derived terms

nouns

• członek nadzwyczajny
• członek rzeczywisty
• członkostwo

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), członek is one of the most used words in Polish, appearing 10 times in scientific texts, 144 times in news, 55 times in essays, 7 times in fiction, and 2 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 218 times, making it the 254th most common word in a corpus of 500,000 words.

Noun

członek m inan

1. (chiefly in the plural, literary, anatomy) member; limb (arm or leg of a person or animal)
2. (euphemistic) member (male sex organ)

   Synonyms: see Thesaurus:prącie

3. (Middle Polish) body part
4. (Middle Polish, in the plural) body (collection of parts constituting an organism)

   Synonym: ciało

5. (Middle Polish, anatomy) joint (part of a digit)

   Synonym: staw

6. (Middle Polish, anatomy) organ

   Synonym: narząd

7. (Middle Polish) member (part of a whole)

   Synonyms: część, kawałek

   1. (Middle Polish, Christianity) article of faith
   2. (Middle Polish, law) article, point (part of a law or legal act)
8. (Middle Polish, botany) elbow (annular thickening on reed or stalk, ; where branches or shoots fork; sections, parts of the plant contained between these forks or elbows)

   (Middle Polish) member; Further details are uncertain.

   • 1528, J. Murmelius, Dictionarius‎^[5], page 48:

     Membrum. Cżłonek.

     [Membrum. Członek.]

   • 1564, J. Mączyński, Lexicon‎^[6], page 215a:

     Membro, Stáwiam weſpołek członki.

     [Membro, Stáwiam weſpołek członki.]

   • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[7], page 100a:

     Artus ‒ Tzłonki.

     [Artus ‒ Członki.]

   • 1588, A. Calepinus, Dictionarium decem linguarum‎^[8], page 100a:

     Articularis ‒ członkom przinalezacy.

     [Articularis ‒ członkom przynależący.]

Declension

Declension of członek

	singular	plural
nominative	członek	członki
genitive	członka	członków
dative	członkowi	członkom
accusative	członek	członki
instrumental	członkiem	członkami
locative	członku	członkach
vocative	członku	członki

Further reading

• członek in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• członek in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “członek”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “CZŁONEK”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 28.02.2019
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “członek”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “członek”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “członek”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 393
• członek in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego