cronaigh

Irish

Alternative forms

crothnaigh (“miss”)
cronuigh, crothnuigh (obsolete)

Etymology

From Middle Irish cronaigid (“complain (of), rebuke”). By surface analysis, cron (“fault, defect”) +‎ -igh.

Dinneen’s dictionary distinguishes between crothnaigh (“to miss, notice (the absence of)”) and cronaigh (“blame, find fault”), so it is possible that the two senses have separate etymologies. However, it is unclear what the etymology of crothnaigh might be, as that verb is not present in the Dictionary of the Irish Language.

Pronunciation

(Ulster) IPA^(key): /ˈkɾˠʌhnˠi/, /ˈkɾˠʌhn̪ˠi/ “miss”^[1]

Verb

cronaigh (present analytic cronaíonn, future analytic cronóidh, verbal noun cronú, past participle cronaithe)

miss (notice the absence of)
(literary) reprove, find fault
(literary) bewitch

Conjugation

conjugation of cronaigh (second conjugation)

tense	singular			plural			relative	autonomous
verbal noun	cronú
past participle	cronaithe
tense	first	second	third	first	second	third	relative	autonomous
indicative
present	cronaím	cronaíonn tú; cronaír^†	cronaíonn sé, sí	cronaímid; cronaíonn muid	cronaíonn sibh	cronaíonn siad; cronaíd^†	a chronaíonn; a chronaíos / a gcronaíonn*	cronaítear
past	chronaigh mé; chronaíos	chronaigh tú; chronaís	chronaigh sé, sí	chronaíomar; chronaigh muid	chronaigh sibh; chronaíobhair	chronaigh siad; chronaíodar	a chronaigh / ar chronaigh*	cronaíodh
past habitual	chronaínn / gcronaínn‡‡	chronaíteá / gcronaíteá‡‡	chronaíodh sé, sí / gcronaíodh sé, sí‡‡	chronaímis; chronaíodh muid / gcronaímis‡‡; gcronaíodh muid‡‡	chronaíodh sibh / gcronaíodh sibh‡‡	chronaídís; chronaíodh siad / gcronaídís‡‡; gcronaíodh siad‡‡	a chronaíodh / a gcronaíodh*	chronaítí / gcronaítí‡‡
future	cronóidh mé; cronód; cronóchaidh mé^†	cronóidh tú; cronóir^†; cronóchaidh tú^†	cronóidh sé, sí; cronóchaidh sé, sí^†	cronóimid; cronóidh muid; cronóchaimid^†; cronóchaidh muid^†	cronóidh sibh; cronóchaidh sibh^†	cronóidh siad; cronóid^†; cronóchaidh siad^†	a chronóidh; a chronós; a chronóchaidh^†; a chronóchas^† / a gcronóidh; a gcronóchaidh^†	cronófar; cronóchar^†
conditional	chronóinn; chronóchainn^† / gcronóinn‡‡; gcronóchainn^†‡‡	chronófá; chronóchthá^† / gcronófá‡‡; gcronóchthá^†‡‡	chronódh sé, sí; chronóchadh sé, sí^† / gcronódh sé, sí‡‡; gcronóchadh sé, sí^†‡‡	chronóimis; chronódh muid; chronóchaimis^†; chronóchadh muid^† / gcronóimis‡‡; gcronódh muid‡‡; gcronóchaimis^†‡‡; gcronóchadh muid^†‡‡	chronódh sibh; chronóchadh sibh^† / gcronódh sibh‡‡; gcronóchadh sibh^†‡‡	chronóidís; chronódh siad; chronóchadh siad^† / gcronóidís‡‡; gcronódh siad‡‡; gcronóchadh siad^†‡‡	a chronódh; a chronóchadh^† / a gcronódh; a gcronóchadh^†	chronófaí; chronóchthaí^† / gcronófaí‡‡; gcronóchthaí^†‡‡
subjunctive
present	go gcronaí mé; go gcronaíod^†	go gcronaí tú; go gcronaír^†	go gcronaí sé, sí	go gcronaímid; go gcronaí muid	go gcronaí sibh	go gcronaí siad; go gcronaíd^†	—	go gcronaítear
past	dá gcronaínn	dá gcronaíteá	dá gcronaíodh sé, sí	dá gcronaímis; dá gcronaíodh muid	dá gcronaíodh sibh	dá gcronaídís; dá gcronaíodh siad	—	dá gcronaítí
imperative
–	cronaím	cronaigh	cronaíodh sé, sí	cronaímis	cronaígí; cronaídh^†	cronaídís	—	cronaítear

* indirect relative
† archaic or dialect form
‡‡ dependent form used with particles that trigger eclipsis

Mutation

Mutated forms of *cronaigh*
radical	lenition	eclipsis
cronaigh	chronaigh	gcronaigh

Note: Certain mutated forms of some words can never occur in standard Modern Irish.
All possible mutated forms are displayed for convenience.

References

^ Quiggin, E. C. (1906) A Dialect of Donegal, Cambridge University Press, page 89