bluźnierz

Old Polish

Etymology

From bluźnić +‎ -erz. First attested in c. 1500.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /blʲuʑɲɛːr̝/
• IPA^(key): (15^th CE) /blʲuʑɲer̝/

Noun

bluźnierz m animacy unattested

1. (hapax legomenon, religion, attested in Greater Poland) blasphemer

   Synonym: urągacz

   • 1908 [c. 1500], Bolesław Erzepki, editor, Przyczynki do średniowiecznego słownictwa polskiego. I. Glosy polskie wpisane do łacińsko-niemieckiego słownika drukowanego w roku 1490‎^[1], Lubiń, page 4:

     Blvsnyerz blasphemus

     [Bluźnierz blasphemus]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 19v:

     Blasphemus ein schelter oder spotter blvsnyerz

     [Blasphemus ein schelter oder spotter bluźnierz]

Related terms

adjective

• bluźny

noun

• bluźnienie

Descendants

• Middle Polish: bluźnierz, bluźnirz (Middle Polish)

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “bluźnierz”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• K. Nitsch, editor (1953), “bluźnierz”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 106
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bluźnierz”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “bluźnierz”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Alternative forms

• bluźnirz (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish bluźnierz. By surface analysis, bluźnić +‎ -erz.

Pronunciation

• (Middle Polish) IPA^(key): (16^th c.) /ˈbluʑ.ɲer̝/, (17^th–18^th c.) /ˈbluʑ.ɲeʂ/

Noun

bluźnierz m pers (female equivalent bluźnierka)

1. (Middle Polish, religion) Synonym of bluźnierca
2. (Middle Polish) badmouther (person who opposes someone or something in a non-religious contexy, insulting, slandering)

Declension

Attested forms of bluźnierz

	singular	plural
nominative	bluźnierz	bluźniérze/bluźniérzowie
genitive	bluźniérza	bluźniérzów
dative	bluźniérzowi	bluźniérzom
accusative	bluźniérza	bluźniérze/bluźnierzów
instrumental	bluźniérzem	bluźniérzmi
locative	—	bluźniérzoch
vocative	bluźniérzu	bluźniérze

References

• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “bluźnierz”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Dorota Adamiec (07.03.2019) “BLUŹNIERZ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “bluźnierz”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “bluźnierz”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “bluźnierz”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 170