biret

Old Polish

Etymology

Borrowed from Old Czech biret, from Medieval Latin birretum, from Late Latin birrus (“large hooded cloak”), from Gaulish *birros (“short cloak”), from Proto-Celtic *birros (“short”). First attested in 1405.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /birɛt/
• IPA^(key): (15^th CE) /birɛt/

Noun

biret m animacy unattested

1. (attested in Greater Poland) kind of cap (headwear)
   • 1902 [1405], “Wybór zapisek sądowych grodzkich i ziemskich wielkopolskich z XV wieku”, in Franciszek Piekosiński, editor, Studia, rozprawy i materiały z dziedziny historii polskiej i prawa polskiego‎^[1], volume 6, Poznań, Pyzdry, Kościan, Gniezno, page 252:

     Yacosm ne wszanl chøszebnø rzeczø panczi *krziwen y bireta Ianowi Gelenewi

     [Jakośm nie wziął chąsiebną rzeczą piąci grzywien i bireta Janowi Jeleniewi]

Descendants

• Polish: biret

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “biret”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Biret księży (sense 1.2)

Etymology

Inherited from Old Polish biret, from Old Czech biret, from Medieval Latin birretum, from Late Latin birrus (“large hooded cloak”), from Gaulish *birros (“short cloak”), from Proto-Celtic *birros (“short”).

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈbi.rɛt/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈbi.rɛt/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -irɛt
• Syllabification: bi‧ret

Noun

biret m inan

1. square hat
   2. mortarboard

      profesorski biret ― professor's mortarboard

      biret doktorski ― doctor's mortarboard

      biret sędziowski ― judge's mortarboard

      akademickie birety ― academic mortarboards

      gimnazjalne birety ― middle school mortarboards

      studenckie birety ― students' mortarboards

      uczniowskie birety ― pupils' mortarboards

      biret doktora honoris causa ― doktor honoris causa's/onorary doctorate's/honorary doctor's mortarboards

      absolwenci w biretach ― graduates in mortarboards

      młodzież w biretach ― youth in mortarboards

   4. (Roman Catholicism) biretta

      księży biret ― priest's biretta

      biret kapłański ― priest's biretta

      królewski biret ― royal biretta

      biret kardynalski ― cardinal's biretta

      biret księdza ― priest's biretta

      biret z pomponem ― biretta with a pompom

      pompon biretu ― biretta's pompom

      kapłan/ksiądz w birecie ― priest in a biretta

Declension

Declension of biret

	singular	plural
nominative	biret	birety
genitive	biretu	biretów
dative	biretowi	biretom
accusative	biret	birety
instrumental	biretem	biretami
locative	birecie	biretach
vocative	birecie	birety

Further reading

• biret in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• biret in Polish dictionaries at PWN