azaby

Old Polish

Etymology

From aza +‎ -by. First attested in the 15th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /azaːbɨ/
• IPA^(key): (15^th CE) /azɒbɨ/

Particle

azaby

1. interrogative particle: introduces a yes-no question
   • Middle of the 15th century, Rozmyślanie o żywocie Pana Jezusa‎^[1], page 770:

     A oni zawołali potem wszyscy:... Abyć nie był złodziej, azabychmy ji podali tobie (si non esset hic malefactor, non tibi tradidissemus eum Jo 18, 30)?

     [A oni zawołali potem wszyscy:... Abyć nie był złodziej, azabychmy ji podali tobie (si non esset hic malefactor, non tibi tradidissemus eum Jo 18, 30)?]

   • 1901 [End of the 15th century], Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie, volume II, page 317:

     Mądrczi... radzyly szyą spolv..., aszabi mv ktori sz nych mogl nyeczo dopomocz

     [Mędrcy... radzili się społu.., azaby mu ktory z nich mogł nieco dopomoc]

Conjunction

azaby

1. in order to
   • 1930 [c. 1455], “Gen”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[2], 19, 34:

     A ty... bødzesz tesz s nym spacz, azabichom zachowaly syemyø ot naszego otcza (ut salvemus semen de patre nostro)

     [A ty... będziesz też s nim spać, azabychom zachowali siemię ot naszego otca (ut salvemus semen de patre nostro)]

References

• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “azaby”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN