atze

Basque

Etymology

Rebracketing of atzean as atze +‎ -an (inessive suffix), originally from hatz (“finger”) +‎ -ean (inessive suffix).

Pronunciation

• IPA^(key): /at͡s̻e/ [a.t͡s̻e]
• Rhymes: -ats̻e, -e
• Hyphenation: a‧tze

Noun

atze inan

1. rear; the back or hindmost part of something, that which is behind or last on order, as opposed to front.
2. (euphemistic) buttocks, arse, rear

   Synonym: ipurdi

3. (formal) past

   Synonym: iragan

Declension

Declension of atze (inanimate, ending in vowel)

	indefinite	singular	plural
absolutive	atze	atzea	atzeak
ergative	atzek	atzeak	atzeek
dative	atzeri	atzeari	atzeei
genitive	atzeren	atzearen	atzeen
comitative	atzerekin	atzearekin	atzeekin
causative	atzerengatik	atzearengatik	atzeengatik
benefactive	atzerentzat	atzearentzat	atzeentzat
instrumental	atzez	atzeaz	atzeez
inessive	atzetan	atzean	atzeetan
locative	atzetako	atzeko	atzeetako
allative	atzetara	atzera	atzeetara
terminative	atzetaraino	atzeraino	atzeetaraino
directive	atzetarantz	atzerantz	atzeetarantz
destinative	atzetarako	atzerako	atzeetarako
ablative	atzetatik	atzetik	atzeetatik
partitive	atzerik	—	—
prolative	atzetzat	—	—

Derived terms

• atze-atzeka (“going backwards”)
• atze-aurre (“front and back”)
• atze-oihal
• atzea eman
• atzealde
• atzegoardia (“rearguard”)
• atzeka
• atzekari
• atzeki (“tail”)
• atzeko
• atzelari
• atzen (“last”)
• atzena (“lastly”)
• atzenarazi
• atzendu
• atzenean
• atzeneko
• atzenengo
• atzenerako
• atzenez
• atzenkor
• atzera (“backwards”)
• atzera begirako
• atzera berri (“again”)
• atzera egin (“to go back”)
• atzera eta aurrera
• atzera gelditu
• atzera geratu
• atzera-aurrera
• atzera-buelta
• atzera-martxa

Further reading

• “atze”, in Euskaltzaindiaren Hiztegia [Dictionary of the Basque Academy] (in Basque), Euskaltzaindia [Royal Academy of the Basque Language]
• “atze”, in Orotariko Euskal Hiztegia [General Basque Dictionary], Euskaltzaindia, 1987–2005