Appendix:Turkic basic vocabulary
The following is a brief comparison of cognates among the basic vocabulary across the Turkic language family (about 60 words). Note that empty cells do not necessarily imply that a particular language is lacking a word to describe the concept, but rather that the word for the concept in that language may be formed from another stem and is not a cognate with the other words in the row or that the equivalent was unknown to contributors to this article. Also, there may be shifts in the meaning from one language to another, and so the "common meaning" given is only approximate. In some cases the form given is found only in some dialects of the language. Forms are given in native Latin orthographies unless otherwise noted.
| common meaning | Old Turkic | Turkish | Azerbaijani | Turkmen | Tatar | Kazakh | Kyrgyz | Uzbek | Uyghur | Sakha/Yakut | Chuvash | Bashkir | Tuvan | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| - | Father | Ata | Ata | Ata | Ata | Atta | Ata | Ata | Ota | Ata | Agha | Ate | Аtay | Ada |
| Mother | Ana | Anne/Ana | Ana | Ene | Ana | Ana | Ene | Ona | Ana | Iye | Anne | Äsäy | Ava | |
| Sound | Avaz | Avaz | Avaz | Avaz | Awaz | Äwez | Avaz | Ovoz | Avaz | Tıas | Avaz | Tawïš | ||
| Son | O'gul | Oğul | Oğul | Oğul | Ul, uğıl | Ul | Uul | O'g'il | Oghul | Uol | Yvăl, Ul | Ul | Ool, Oglu | |
| Man | Er(kek) | Er(kek) | Er/Kişi | Erkek | İr | Er(kek) | Erkek | Erkak | Er | Er | Ar/Arśyn | Ir | Ér | |
| Girl | Kyz | Kız | Qız | Gyz | Qız | Qız | Kız | Qiz | Qiz | Kııs | Hĕr | Qïð | Kıs | |
| Person | Kişi | Kişi, Şahıs | Şəxs | Kişi | Keşe | Kisi | Kishi | Kishi, Shaxs | Kishi | Kihi | Śyn, Etem | Keše | Kiji | |
| Bride | Kelin | Gelin | Gəlin | Gelin | Kilen | Kelin | Kelin | Kelin | Kelin | Kiyiit | Kin | Käläš | Kelin | |
| Mother-in-law | Kaynana | Qaynana | Gayın ene | Qayın ana | Qayın ene | Kaynene | Qayın ona | Qeyinana | Huńama | Qäynä | ||||
| Body parts | Heart | Yürek | Yürek | Ürək | Ýürek | Yöräk | Jürek | Jürök | Yurak | Yürek | Süreх | Čĕre | Yöräk | Čürek |
| Blood | Qan | Kan | Qan | Ga:n | Qan | Qan | Kan | Qon | Qan | Qaan | Jun | Qan | Khan | |
| Head | Baš | Baş | Baş | Baş | Baş | Bas | Bash | Bosh | Baş | Bas | Puś/Poś | Baš | Baš | |
| Hair | Qıl | Kıl | Qıl | Qyl | Qıl | Qıl | Kıl | Qil | Qil | Kıl (horsehair) | Hĕlĕh (horsehair) | Qïl | Xïl | |
| Eye | Köz | Göz | Göz | Göz | Küz | Köz | Köz | Ko'z | Köz | Xarax | Kuś/Koś | Küð | Karak | |
| Eyelash | Kirpik | Kirpik | Kiprik | Kirpik | Kerfek | Kirpik | Kirpik | Kiprik | Kirpik | Kılaman | Hărpăk | Kerpek | Kirbik | |
| Ear | Qulqaq | Kulak | Qulaq | Gulak | Qolaq | Qulaq | Kulak | Quloq | Qulaq | Kulgaax | Hălha | Qolaq | Kulak | |
| Nose | Burun | Burun | Burun | Burun | Borın | Murın | Murun | Burun | Burun | Murun | Sămsa | Moron | ||
| Arm | Qol | Kol | Qol | Gol | Qul | Qol | Kol | Qo'l | Ilii | Hul/Hol | Qul | Khol | ||
| Hand | El(ig) | El | Əl | El | Alaqan | Alakan | Ilii | Ală | ||||||
| Finger | Barmak | Parmak | Barmaq | Barmak | Barmaq | Barmaq | Barmak | Barmoq | Barmaq | Tarbax | Pürne/Porńa | Barmaq | ||
| Fingernail | Tyrnaq | Tırnak | Dırnaq | Dyrnaq | Tırnaq | Tırnaq | Tyrmak | Tirnoq | Tirnaq | Tıngırax | Čĕrne | Tïrnaq | Dırgak | |
| Knee | Tiz | Diz | Diz | Dy:z | Tez | Tize | Tize | Tizza | Tiz | Tobuk | Čĕrpuśśi | Tubïq | Diskek | |
| Calf | Baltyr | Baldır | Baldır | Baldyr | Baltır | Baltır | Baltyr | Boldir | Baldir | Ballyr | Ura hyrămĕ | Baldır | ||
| Foot | Adaq | Ayak | Ayaq | Aýak | Ayaq | Ayaq | Ayak | Oyoq | Ayaq | Ataq | Ura | Ayaq | Adak | |
| Belly | Qaryn | Karın | Qarın | Garyn | Qarın | Qarın | Karyn | Qorin | Qerin | İs | Hyrăm | Qarïn | Khırın | |
| Animals | Horse | At | At | At | At | At | At | At | Ot | At | At | Ut/Ot | At | Àt |
| Cattle | Siyir | Sığır; İnek | Inek | Sygyr | Sıyır | Sıyır | Sıyır | Sigir | Siyir | Inax | Ĕne | Hïyïr | Inek | |
| Dog | Yt | İt/Köpek | İt | It | Et | Iyt | It | It/Ko'ppak/Kuchuk | It | Yt | Jytă | Et | ıt | |
| Fish | Balyq | Balık | Balıq | Balyk | Balıq | Balıq | Balık | Baliq | Beliq | Balık | Pulă | Balïq | Balık | |
| Louse | Bit | Bit | Bit | Bit | Bet | Biyt | Bit | Bit | Pit | Bıt | Pyjtă/Puťă | Bet | Bıt | |
| Other nouns | House | Uy | Ev; Yurt | Ev | Öý | Öy; Yort | Üy | Üy | Uy | Uy | Сie | Av*; Śurt | Öy | Ög |
| Tent | Otag | Otağ/Çadır | Otaq/Çadır | Otag | Otaw | Boz Üy | O'toq/Chodir | Otaq | Otuu | Čatăr | Satïr | Odag/Čadır | ||
| Way | Yol | Yol | Yol | Yo:l | Yul | Jol | Jol | Yo'l | Yol | Suol | Śul/Śol | Yul | ||
| Bridge | Köprüq | Köprü | Körpü | Köpri | Küper | Köpir | Köpürö | Ko'prik | Kövrük | Kürge | Kĕper | Küper | Kövürüg | |
| Arrow | Oq | Ok | Ox | Ok | Uq | Oq | Ok | O'q | Oq | Ox | Uhă | Uq | Òq | |
| Fire | Ot | Od/Ateş | Od/Ataş | Ot | Ut | Ot | Ot | O't | Ot | Uot | Vut/Vot | Ut | Ot | |
| Ash | Kül | Kül | Kül | Kül | Köl | Köl | Kül | Kul | Kül | Kül | Kĕl | Köl | Khül | |
| Water | Suv | Su | Su | Suw | Su | Su | Suu | Suv | Su | Uu | Šyv/Šu | Hïu | Sug | |
| Ship, boat | Kemi | Gemi | Gəmi | Gämi | Köymä | Keme | Keme | Kema | Keme | Kimĕ | Këmë | Kheme | ||
| Lake | Köl | Göl | Göl | Köl | Kül | Köl | Köl | Ko'l | Köl | Küöl | Külĕ | Kül | Khöl | |
| Sun/Day | Küneš | Gün(eş) | Gün(əş) | Gün | Kön | Kün | Kün | Kun | Kün | Kün | Kun | Kön | Khün | |
| Cloud | Bulut | Bulut | Bulud | Bulut | Bolıt | Bult | Bulut | Bulut | Bulut | Bılıt | Pĕlĕt | Bolot | Bulut | |
| Star | Yulduz | Yıldız | Ulduz | Ýyldyz | Yoldız | Juldız | Jıldız | Yulduz | Yultuz | Sulus | Śăltăr | Yoldoð | Sıldıs | |
| Earth | Topraq | Toprak | Torpaq | Toprak | Tufraq | Topıraq | Topurak | Tuproq | Tupraq | Toburax | Tăpra | Tupraq | Dovurak | |
| Hilltop | Töpü | Tepe | Təpə | Depe | Tübä | Töbe | Töbö | Tepa | Töpe | Töbö | Tüpĕ | Tey | ||
| Tree/Wood | Yağac | Ağaç | Ağac | Agaç | Ağaç | Ağaş | Jygach | Yog'och | Yahach | Mas | Jyvăś | Aĝas | ıyaš | |
| God (Tengri) | Tengri | Tanrı | Tanrı | Taňry | Täñre | Täñiri | Teñir | Tangri | Tengri | Tangara | Tură/Toră | Tëñre | Teñgri | |
| Sky, Blue | Kök | Gök | Göy | Gök | Kük | Kök | Kök | Ko'k | Kök | Küöq | Kăvak/Koak | Kük | Kök | |
| Adjectives | Long | Uzun | Uzun | Uzun | Uzyn | Ozın | Uzın | Uzun | Uzun | Uzun | Uhun | Vărăm | Oðon | Uzun |
| New | Yany | Yeni | Yeni | Yany | Yaña | Jaña | Jañı | Yangi | Yengi | Sanga | Śĕnĕ | Yañï | Čaa | |
| Fat | Semiz | Semiz/Şişman | Şişgo | Semiz | Simez | Semiz | Semiz | Semiz | Semiz | Emis | Samăr | Himeð | Semis | |
| Full | Tolu | Dolu | Dolu | Do:ly | Tulı | Tolı | Tolo | To'la | Toluq | Toloru | Tulli | Tulï | Tolu | |
| White | Aq | Ak | Ağ | Ak | Aq | Aq | Ak | Oq | Aq | Ürüñ, Mañan | Šură | Aq | Ak | |
| Black | Qara | Kara | Qara | Gara | Qara | Qara | Kara | Qora | Qara | Xara | Hura | Qara | Kara | |
| Red | Qyzyl | Kızıl | Qızıl | Gyzyl | Qızıl | Qızıl | Kızıl | Qizil | Qizil | Kıhıl | Hĕrlĕ | Qïðïl | Kızıl | |
| Numbers | 1 | Bir | Bir | Bir | Bir | Ber | Bir | Bir | Bir | Bir | Biir | Pĕrre | Ber | Bir |
| 2 | Eki | İki | İki | Iki | İke | Eki | Eki | Ikki | Ikki | İkki | Ikkĕ | Ike | Iyi | |
| 4 | Tört | Dört | Dörd | Dö:rt | Dürt | Tört | Tört | To'rt | Tört | Tüört | Tăvattă | Dürt | Dört | |
| 7 | Yeti | Yedi | Yeddi | Yedi | Cide | Jeti | Jeti | Yetti | Yetti | Sette | Śiččĕ | Ete | Čedi | |
| 10 | On | On | On | O:n | Un | On | On | O'n | On | Uon | Vunnă/Vonnă | Un | On | |
| 100 | Yüz | Yüz | Yüz | Yüz | Yöz | Jüz | Jüz | Yuz | Yüz | Süüs | Śĕr | Yöð | Čüs | |
| Old Turkic | Turkish | Azerbaijani | Turkmen | Tatar | Kazakh | Kyrgyz | Uzbek | Uyghur | Sakha/Yakut | Chuvash | Bashkir | Tuvan |