නුදති
Appearance
Pali
[edit]Alternative forms
[edit]Alternative scripts
Verb
[edit]නුදති
- Sinhala script form of nudati (“to push”)
- c. 50 BC, The Buddha, Dhammapada(pāḷi), Appamādavaɡɡa, page 32; republished in The Eighteenth Book in the Suttanta-Pitaka: Khuddaka-Nikāya[1], Colombo, 2009:
- 8. පමාදං අප්පමාදෙන යදා නුදති පණ්ඩිතො 28
පඤ්ඤාපාසාදමාරුය්හ අසොකො සොකිනිං පජං
පබ්බතට්ඨො’ව භුම්මට්ඨෙ ධීරො බාලෙ අවෙක්ඛති.- 8. Pamādaṃ appamādena yadā nudati paṇḍito 28
Paññāpāsādamāruyha asoko sokiniṃ pajaṃ
Pabbataṭṭho'va bhummaṭṭhe dhīro bāle avekkhati. - 8. When the astute dispel negligence by means of diligence, 28
having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free behold this generation of sorrow,
as a wise man on a mountain-top beholds the fools below. - (literally, “8. When the astute dispel negligence by means of diligence, 28
having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free behold this generation of sorrow,
as a wise man on a mountain-top beholds the fools on the ground.”)
- 8. Pamādaṃ appamādena yadā nudati paṇḍito 28
Conjugation
[edit]Conjugation of "නුදති"
Singular | Plural | |
---|---|---|
Present | ||
1st | නුදාමි (nudāmi) | නුදාම (nudāma) |
2nd | නුදසි (nudasi) | නුදථ (nudatha) |
3rd | නුදති (nudati) | නුදන්ති (nudanti) |
Imperative | ||
1st | නුදාමි (nudāmi) | නුදාම (nudāma) |
2nd | නුද (nuda) or නුදාහි (nudāhi) | නුදථ (nudatha) |
3rd | නුදතු (nudatu) | නුදන්තු (nudantu) |
Optative | ||
1st | නුදෙය්යාමි (nudeyyāmi) or නුදෙය්යං (nudeyyaṃ) or නුදෙ (nude) | නුදෙය්යාම (nudeyyāma) |
2nd | නුදෙය්යාසි (nudeyyāsi) or නුදෙ (nude) | නුදෙය්යාථ (nudeyyātha) |
3rd | නුදෙය්ය (nudeyya) or නුදෙ (nude) | නුදෙය්යුං (nudeyyuṃ) |
- Present active participle: නුදන්ත් (nudant), which see for forms and usage
Adjective
[edit]නුදති
- Sinhala script form of nudati, masculine/neuter locative singular of නුදන්ත් (nudant), present active participle of the verb above
Sanskrit
[edit]Alternative forms
[edit]Alternative scripts
- নুদতি (Assamese script)
- ᬦᬸᬤᬢᬶ (Balinese script)
- নুদতি (Bengali script)
- 𑰡𑰲𑰟𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀦𑀼𑀤𑀢𑀺 (Brahmi script)
- နုဒတိ (Burmese script)
- नुदति (Devanagari script)
- નુદતિ (Gujarati script)
- ਨੁਦਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌨𑍁𑌦𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦤꦸꦢꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂢𑂳𑂠𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ನುದತಿ (Kannada script)
- នុទតិ (Khmer script)
- ນຸທຕິ (Lao script)
- നുദതി (Malayalam script)
- ᠨᡠᡩᠠᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘡𑘳𑘟𑘝𑘱 (Modi script)
- ᠨᠤᢑᠠᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑧁𑧔𑦿𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐣𑐸𑐡𑐟𑐶 (Newa script)
- ନୁଦତି (Odia script)
- ꢥꢸꢣꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆤𑆶𑆢𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖡𑖲𑖟𑖝𑖰 (Siddham script)
- 𑩯𑩒𑩭𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚝𑚰𑚛𑚙𑚮 (Takri script)
- நுத³தி (Tamil script)
- నుదతి (Telugu script)
- นุทติ (Thai script)
- ནུ་ད་ཏི (Tibetan script)
- 𑒢𑒳𑒠𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨝𑨃𑨛𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Verb
[edit]නුදති • (nudati) third-singular indicative (class 6, type U, present, root नुद्)
- Sinhalese script form of नुदति (“to push”)
- (Can we date this quote?), The Buddha, Dhammapada(pāḷi) (subsequently translated from Pali to Sanskrit), Appamādavaɡɡa, page 32; republished in The Eighteenth Book in the Suttanta-Pitaka: Khuddaka-Nikāya[2], Colombo, 2009:
- 8. ප්රමාදමප්රමාදෙන යදා නුදති පණ්ඩිතඃ
ප්රඥාප්රසාදමාරුහ්ය ත්වශොකඃ ශොකිනීං ප්රජාම්
පර්වතස්ථ ඉව භූමිෂ්ඨාන් ධීරො බාලානවෙක්ෂතෙ- 8 Pramādamapramādena yadā nudati paṇḍitaḥ
Prajñāprasādamāruhya tvaśokaḥ śokinīṃ prajām
Parvatastha iva bhūmiṣṭhān dhīro bālānavekṣate - 8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
as a wise man on a mountain-top beholds the fools below. - (literally, “8. When the astute dispel negligence by means of diligence,
having ascended the palace of wisdom, the sorrow-free then behold this generation of sorrow,
as a wise man on a mountain-top beholds the fools on the ground.”)
- 8 Pramādamapramādena yadā nudati paṇḍitaḥ
Conjugation
[edit]Present: නුදති (nudáti), නුදතෙ (nudáte) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | ||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
Indicative | |||||||
Third | නුදති nudáti |
නුදතඃ nudátaḥ |
නුදන්ති nudánti |
නුදතෙ nudáte |
නුදෙතෙ nudéte |
නුදන්තෙ nudánte | |
Second | නුදසි nudási |
නුදථඃ nudáthaḥ |
නුදථ nudátha |
නුදසෙ nudáse |
නුදෙථෙ nudéthe |
නුදධ්වෙ nudádhve | |
First | නුදාමි nudā́mi |
නුදාවඃ nudā́vaḥ |
නුදාමඃ / නුදාමසි¹ nudā́maḥ / nudā́masi¹ |
නුදෙ nudé |
නුදාවහෙ nudā́vahe |
නුදාමහෙ nudā́mahe | |
Imperative | |||||||
Third | නුදතු nudátu |
නුදතාම් nudátām |
නුදන්තු nudántu |
නුදතාම් nudátām |
නුදෙතාම් nudétām |
නුදන්තාම් nudántām | |
Second | නුද nudá |
නුදතම් nudátam |
නුදත nudáta |
නුදස්ව nudásva |
නුදෙථාම් nudéthām |
නුදධ්වම් nudádhvam | |
First | නුදානි nudā́ni |
නුදාව nudā́va |
නුදාම nudā́ma |
නුදෛ nudaí |
නුදාවහෛ nudā́vahai |
නුදාමහෛ nudā́mahai | |
Optative/Potential | |||||||
Third | නුදෙත් nudét |
නුදෙතාම් nudétām |
නුදෙයුඃ nudéyuḥ |
නුදෙත nudéta |
නුදෙයාතාම් nudéyātām |
නුදෙරන් nudéran | |
Second | නුදෙඃ nudéḥ |
නුදෙතම් nudétam |
නුදෙත nudéta |
නුදෙථාඃ nudéthāḥ |
නුදෙයාථාම් nudéyāthām |
නුදෙධ්වම් nudédhvam | |
First | නුදෙයම් nudéyam |
නුදෙව nudéva |
නුදෙම nudéma |
නුදෙය nudéya |
නුදෙවහි nudévahi |
නුදෙමහි nudémahi | |
Subjunctive | |||||||
Third | නුදාත් / නුදාති nudā́t / nudā́ti |
නුදාතඃ nudā́taḥ |
නුදාන් nudā́n |
නුදාතෙ / නුදාතෛ nudā́te / nudā́tai |
නුදෛතෙ nudaíte |
නුදන්ත / නුදාන්තෛ nudánta / nudā́ntai | |
Second | නුදාඃ / නුදාසි nudā́ḥ / nudā́si |
නුදාථඃ nudā́thaḥ |
නුදාථ nudā́tha |
නුදාසෙ / නුදාසෛ nudā́se / nudā́sai |
නුදෛථෙ nudaíthe |
නුදාධ්වෛ nudā́dhvai | |
First | නුදානි nudā́ni |
නුදාව nudā́va |
නුදාම nudā́ma |
නුදෛ nudaí |
නුදාවහෛ nudā́vahai |
නුදාමහෛ nudā́mahai | |
Participles | |||||||
නුදත් nudát |
නුදමාන nudámāna | ||||||
Notes |
|
Imperfect: අනුදත් (ánudat), අනුදත (ánudata) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | අනුදත් ánudat |
අනුදතාම් ánudatām |
අනුදන් ánudan |
අනුදත ánudata |
අනුදෙතාම් ánudetām |
අනුදන්ත ánudanta |
Second | අනුදඃ ánudaḥ |
අනුදතම් ánudatam |
අනුදත ánudata |
අනුදථාඃ ánudathāḥ |
අනුදෙථාම් ánudethām |
අනුදධ්වම් ánudadhvam |
First | අනුදම් ánudam |
අනුදාව ánudāva |
අනුදාම ánudāma |
අනුදෙ ánude |
අනුදාවහි ánudāvahi |
අනුදාමහි ánudāmahi |
Categories:
- Pali lemmas
- Pali verbs
- Pali verbs in Sinhalese script
- Pali terms with quotations
- Pali non-lemma forms
- Pali adjective forms
- Pali adjective forms in Sinhalese script
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit verbs
- Sanskrit class 6 verbs
- Sanskrit ubhayapada verbs
- Sanskrit present verbs
- Sanskrit terms belonging to the root नुद्
- Sanskrit verbs in Sinhalese script
- Sanskrit terms with quotations