हार्द

Sanskrit

Etymology

Vṛddhi derivative of हृद् (hṛd).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɦɑ́ːɾ.dɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈɦɑːɾ.d̪ɐ/

Adjective

हार्द • (hā́rda) stem

1. relating to or being in the heart

Declension

Masculine a-stem declension of हार्द (hā́rda)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	हार्दः hā́rdaḥ	हार्दौ / हार्दा¹ hā́rdau / hā́rdā¹	हार्दाः / हार्दासः¹ hā́rdāḥ / hā́rdāsaḥ¹
Vocative	हार्द hā́rda	हार्दौ / हार्दा¹ hā́rdau / hā́rdā¹	हार्दाः / हार्दासः¹ hā́rdāḥ / hā́rdāsaḥ¹
Accusative	हार्दम् hā́rdam	हार्दौ / हार्दा¹ hā́rdau / hā́rdā¹	हार्दान् hā́rdān
Instrumental	हार्देन hā́rdena	हार्दाभ्याम् hā́rdābhyām	हार्दैः / हार्देभिः¹ hā́rdaiḥ / hā́rdebhiḥ¹
Dative	हार्दाय hā́rdāya	हार्दाभ्याम् hā́rdābhyām	हार्देभ्यः hā́rdebhyaḥ
Ablative	हार्दात् hā́rdāt	हार्दाभ्याम् hā́rdābhyām	हार्देभ्यः hā́rdebhyaḥ
Genitive	हार्दस्य hā́rdasya	हार्दयोः hā́rdayoḥ	हार्दानाम् hā́rdānām
Locative	हार्दे hā́rde	हार्दयोः hā́rdayoḥ	हार्देषु hā́rdeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of हार्दा (hā́rdā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	हार्दा hā́rdā	हार्दे hā́rde	हार्दाः hā́rdāḥ
Vocative	हार्दे hā́rde	हार्दे hā́rde	हार्दाः hā́rdāḥ
Accusative	हार्दाम् hā́rdām	हार्दे hā́rde	हार्दाः hā́rdāḥ
Instrumental	हार्दया / हार्दा¹ hā́rdayā / hā́rdā¹	हार्दाभ्याम् hā́rdābhyām	हार्दाभिः hā́rdābhiḥ
Dative	हार्दायै hā́rdāyai	हार्दाभ्याम् hā́rdābhyām	हार्दाभ्यः hā́rdābhyaḥ
Ablative	हार्दायाः / हार्दायै² hā́rdāyāḥ / hā́rdāyai²	हार्दाभ्याम् hā́rdābhyām	हार्दाभ्यः hā́rdābhyaḥ
Genitive	हार्दायाः / हार्दायै² hā́rdāyāḥ / hā́rdāyai²	हार्दयोः hā́rdayoḥ	हार्दानाम् hā́rdānām
Locative	हार्दायाम् hā́rdāyām	हार्दयोः hā́rdayoḥ	हार्दासु hā́rdāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of हार्द (hā́rda)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	हार्दम् hā́rdam	हार्दे hā́rde	हार्दानि / हार्दा¹ hā́rdāni / hā́rdā¹
Vocative	हार्द hā́rda	हार्दे hā́rde	हार्दानि / हार्दा¹ hā́rdāni / hā́rdā¹
Accusative	हार्दम् hā́rdam	हार्दे hā́rde	हार्दानि / हार्दा¹ hā́rdāni / hā́rdā¹
Instrumental	हार्देन hā́rdena	हार्दाभ्याम् hā́rdābhyām	हार्दैः / हार्देभिः¹ hā́rdaiḥ / hā́rdebhiḥ¹
Dative	हार्दाय hā́rdāya	हार्दाभ्याम् hā́rdābhyām	हार्देभ्यः hā́rdebhyaḥ
Ablative	हार्दात् hā́rdāt	हार्दाभ्याम् hā́rdābhyām	हार्देभ्यः hā́rdebhyaḥ
Genitive	हार्दस्य hā́rdasya	हार्दयोः hā́rdayoḥ	हार्दानाम् hā́rdānām
Locative	हार्दे hā́rde	हार्दयोः hā́rdayoḥ	हार्देषु hā́rdeṣu
Notes	¹Vedic

Noun

हार्द • (hā́rda) stem, n

1. love, kindness, affection for
2. meaning, intention, purpose

Declension

Neuter a-stem declension of हार्द (hārda)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	हार्दम् hārdam	हार्दे hārde	हार्दानि / हार्दा¹ hārdāni / hārdā¹
Vocative	हार्द hārda	हार्दे hārde	हार्दानि / हार्दा¹ hārdāni / hārdā¹
Accusative	हार्दम् hārdam	हार्दे hārde	हार्दानि / हार्दा¹ hārdāni / hārdā¹
Instrumental	हार्देन hārdena	हार्दाभ्याम् hārdābhyām	हार्दैः / हार्देभिः¹ hārdaiḥ / hārdebhiḥ¹
Dative	हार्दाय hārdāya	हार्दाभ्याम् hārdābhyām	हार्देभ्यः hārdebhyaḥ
Ablative	हार्दात् hārdāt	हार्दाभ्याम् hārdābhyām	हार्देभ्यः hārdebhyaḥ
Genitive	हार्दस्य hārdasya	हार्दयोः hārdayoḥ	हार्दानाम् hārdānām
Locative	हार्दे hārde	हार्दयोः hārdayoḥ	हार्देषु hārdeṣu
Notes	¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “हार्द”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1297.