स्वसृ

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• স্বসৃ (Assamese script)
• ᬲ᭄ᬯᬲᬺ (Balinese script)
• স্বসৃ (Bengali script)
• 𑰭𑰿𑰪𑰭𑰴 (Bhaiksuki script)
• 𑀲𑁆𑀯𑀲𑀾 (Brahmi script)
• သွသၖ (Burmese script)
• સ્વસૃ (Gujarati script)
• ਸ੍ਵਸ੍ਰ (Gurmukhi script)
• 𑌸𑍍𑌵𑌸𑍃 (Grantha script)
• ꦱ꧀ꦮꦱꦽ (Javanese script)
• 𑂮𑂹𑂫𑂮𑃂 (Kaithi script)
• ಸ್ವಸೃ (Kannada script)
• ស្វស្ឫ (Khmer script)
• ສ຺ວສ຺ຣິ (Lao script)
• സ്വസൃ (Malayalam script)
• ᠰᠣᠸᠠᠰ᠌ᡵᡳ (Manchu script)
• 𑘭𑘿𑘪𑘭𑘵 (Modi script)
• ᠰᢦᠰᠷᠢ (Mongolian script)
• 𑧍𑧠𑧊𑧍𑧖 (Nandinagari script)
• 𑐳𑑂𑐰𑐳𑐺 (Newa script)
• ସ୍ଵସୃ (Odia script)
• ꢱ꣄ꢮꢱꢺ (Saurashtra script)
• 𑆱𑇀𑆮𑆱𑆸 (Sharada script)
• 𑖭𑖿𑖪𑖭𑖴 (Siddham script)
• ස‍්වසෘ (Sinhalese script)
• 𑪁 𑪙𑩾𑪁𑩙 (Soyombo script)
• 𑚨𑚶𑚦𑚨 (Takri script)
• ஸ்வஸ்ரி (Tamil script)
• స్వసృ (Telugu script)
• สฺวสฺฤ (Thai script)
• སྭ་སྲྀ (Tibetan script)
• 𑒮𑓂𑒫𑒮𑒵 (Tirhuta script)
• 𑨰𑩇𑨭𑨰𑨼𑨉 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *swásā (“sister”), from Proto-Indo-European *swésōr (“sister”). Cognate with Avestan 𐬓𐬀𐬢𐬵𐬀𐬭 (xᵛaŋhar), Persian خواهر (xwâhar), Latin soror, Old Prussian swestro, Old Church Slavonic сестра (sestra), Tocharian A ṣar, Old English sweoster (whence English sister).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /sʋɐ́.sr̩/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /s̪ʋɐ.s̪r̩/

Noun

स्वसृ • (svásṛ) stem, f

1. a sister

   Synonym: भगिनी (bhaginī)

   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 7.71.1:

     अप॒ स्वसु॑र्उ॒षसो॒ नग्जि॑हीते रि॒णक्ति॑ कृ॒ष्णीर॑रु॒षाय॒ पन्था॑म्।
     अश्वा॑मघा॒ गोम॑घा वां हुवेम॒ दिवा॒ नक्तं॒ शरु॑म॒स्मद्यु॑योतम्॥

     ápa svásuruṣáso nágjihīte riṇákti kṛṣṇī́raruṣā́ya pánthām.
     áśvāmaghā gómaghā vāṃ huvema dívā náktaṃ śárumasmádyuyotam.

     The Night retireth from the Dawn her Sister; the Dark one yieldeth to the Red her pathway.
     Let us invoke you rich in steeds and cattle - by day and night keep far from us the arrow.

Declension

Feminine ṛ-stem declension of स्वसृ

	singular	dual	plural
nominative	स्वसा (svásā)	स्वसारौ (svásārau) स्वसारा¹ (svásārā¹)	स्वसारः (svásāraḥ)
vocative	स्वसः (svásaḥ)	स्वसारौ (svásārau) स्वसारा¹ (svásārā¹)	स्वसारः (svásāraḥ)
accusative	स्वसारम् (svásāram)	स्वसारौ (svásārau) स्वसारा¹ (svásārā¹)	स्वसॄः (svásṝḥ)
instrumental	स्वस्रा (svásrā)	स्वसृभ्याम् (svásṛbhyām)	स्वसृभिः (svásṛbhiḥ)
dative	स्वस्रे (svásre)	स्वसृभ्याम् (svásṛbhyām)	स्वसृभ्यः (svásṛbhyaḥ)
ablative	स्वसुः (svásuḥ)	स्वसृभ्याम् (svásṛbhyām)	स्वसृभ्यः (svásṛbhyaḥ)
genitive	स्वसुः (svásuḥ)	स्वस्रोः (svásroḥ)	स्वसॄणाम् (svásṝṇām)
locative	स्वसरि (svásari)	स्वस्रोः (svásroḥ)	स्वसृषु (svásṛṣu)

• ¹Vedic

Later, especially in Mahābhārata:

Feminine ā-stem declension of स्वसा

	singular	dual	plural
nominative	स्वसा (svásā)	स्वसे (sváse)	स्वसाः (svásāḥ)
vocative	स्वसे (sváse)	स्वसे (sváse)	स्वसाः (svásāḥ)
accusative	स्वसाम् (svásām)	स्वसे (sváse)	स्वसाः (svásāḥ)
instrumental	स्वसया (svásayā) स्वसा¹ (svásā¹)	स्वसाभ्याम् (svásābhyām)	स्वसाभिः (svásābhiḥ)
dative	स्वसायै (svásāyai)	स्वसाभ्याम् (svásābhyām)	स्वसाभ्यः (svásābhyaḥ)
ablative	स्वसायाः (svásāyāḥ) स्वसायै² (svásāyai²)	स्वसाभ्याम् (svásābhyām)	स्वसाभ्यः (svásābhyaḥ)
genitive	स्वसायाः (svásāyāḥ) स्वसायै² (svásāyai²)	स्वसयोः (svásayoḥ)	स्वसानाम् (svásānām)
locative	स्वसायाम् (svásāyām)	स्वसयोः (svásayoḥ)	स्वसासु (svásāsu)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Descendants

• Dardic:
  • Dameli: [script needed] (pas)
  • Gawar-Bati: [script needed] (sasī)
  • Grangali: [script needed] (pas)
  • Kalami: [script needed] (išpō)
  • Khowar: اِسپُسار (ispusár)
  • Kohistani Shina: [script needed] (săs)
  • Northeast Pashayi: [script needed] (sawō)
  • Northwest Pashayi: [script needed] (sāī)
  • Shina: [script needed] (sa)
  • Shumashti: [script needed] (pas)
  • Tirahi: [script needed] (spas)
  • Torwali: شُو (šū)
• Gandhari: 𐨯𐨿𐨤𐨯𐨂 (spasu)
• Maharastri Prakrit: 𑀲𑀲𑀸 (sasā)
• → Bengali: স্বসা (swasā)

References

• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “svásr̥”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press