व्यर्थ
Hindi
[edit]Etymology
[edit]Borrowed from Sanskrit व्यर्थ (vyartha).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]व्यर्थ • (vyarth) (indeclinable)
- useless, pointless; in vain
- 2018 January 7, “नल-जल की पाइप फूटी, व्यर्थ बह रहा पानी [nal-jal kī pāip phūṭī, vyarth bah rahā pānī]”, in Nai Dunia:
- ग्रामीणों ने बताया कि इस तरह पानी बह जाने से पूरे लोगों को पानी नही मिल पाता है। आधा पानी तो व्यर्थ ही बह जाता है।
- grāmīṇõ ne batāyā ki is tarah pānī bah jāne se pūre logõ ko pānī nahī mil pātā hai. ādhā pānī to vyarth hī bah jātā hai.
- The villagers told [us] that when the water flows like this no one is able to get any water. Half of the water just flows out uselessly.
References
[edit]- McGregor, Ronald Stuart (1993) “व्यर्थ”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press
Marathi
[edit]Etymology
[edit]Borrowed from Sanskrit व्यर्थ (vyartha).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]व्यर्थ • (vyartha) (indeclinable)
References
[edit]- Molesworth, James Thomas (1857) “व्यर्थ”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
Sanskrit
[edit]Etymology
[edit]Compound of वि- (vi-) + अर्थ (artha, “cause, motive, meaning”).
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]व्यर्थ • (vyartha) stem
- useless, unavailing, unprofitable, vain
- Synonym: अर्थहीन (arthahīna)
- deprived or devoid of property or money
- (instrumental) excluded from, having no right
- unmeaning, inconsistent
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | व्यर्थः (vyarthaḥ) | व्यर्थौ (vyarthau) व्यर्था¹ (vyarthā¹) |
व्यर्थाः (vyarthāḥ) व्यर्थासः¹ (vyarthāsaḥ¹) |
| vocative | व्यर्थ (vyartha) | व्यर्थौ (vyarthau) व्यर्था¹ (vyarthā¹) |
व्यर्थाः (vyarthāḥ) व्यर्थासः¹ (vyarthāsaḥ¹) |
| accusative | व्यर्थम् (vyartham) | व्यर्थौ (vyarthau) व्यर्था¹ (vyarthā¹) |
व्यर्थान् (vyarthān) |
| instrumental | व्यर्थेन (vyarthena) | व्यर्थाभ्याम् (vyarthābhyām) | व्यर्थैः (vyarthaiḥ) व्यर्थेभिः¹ (vyarthebhiḥ¹) |
| dative | व्यर्थाय (vyarthāya) | व्यर्थाभ्याम् (vyarthābhyām) | व्यर्थेभ्यः (vyarthebhyaḥ) |
| ablative | व्यर्थात् (vyarthāt) | व्यर्थाभ्याम् (vyarthābhyām) | व्यर्थेभ्यः (vyarthebhyaḥ) |
| genitive | व्यर्थस्य (vyarthasya) | व्यर्थयोः (vyarthayoḥ) | व्यर्थानाम् (vyarthānām) |
| locative | व्यर्थे (vyarthe) | व्यर्थयोः (vyarthayoḥ) | व्यर्थेषु (vyartheṣu) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | व्यर्था (vyarthā) | व्यर्थे (vyarthe) | व्यर्थाः (vyarthāḥ) |
| vocative | व्यर्थे (vyarthe) | व्यर्थे (vyarthe) | व्यर्थाः (vyarthāḥ) |
| accusative | व्यर्थाम् (vyarthām) | व्यर्थे (vyarthe) | व्यर्थाः (vyarthāḥ) |
| instrumental | व्यर्थया (vyarthayā) व्यर्था¹ (vyarthā¹) |
व्यर्थाभ्याम् (vyarthābhyām) | व्यर्थाभिः (vyarthābhiḥ) |
| dative | व्यर्थायै (vyarthāyai) | व्यर्थाभ्याम् (vyarthābhyām) | व्यर्थाभ्यः (vyarthābhyaḥ) |
| ablative | व्यर्थायाः (vyarthāyāḥ) व्यर्थायै² (vyarthāyai²) |
व्यर्थाभ्याम् (vyarthābhyām) | व्यर्थाभ्यः (vyarthābhyaḥ) |
| genitive | व्यर्थायाः (vyarthāyāḥ) व्यर्थायै² (vyarthāyai²) |
व्यर्थयोः (vyarthayoḥ) | व्यर्थानाम् (vyarthānām) |
| locative | व्यर्थायाम् (vyarthāyām) | व्यर्थयोः (vyarthayoḥ) | व्यर्थासु (vyarthāsu) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | व्यर्थम् (vyartham) | व्यर्थे (vyarthe) | व्यर्थानि (vyarthāni) व्यर्था¹ (vyarthā¹) |
| vocative | व्यर्थ (vyartha) | व्यर्थे (vyarthe) | व्यर्थानि (vyarthāni) व्यर्था¹ (vyarthā¹) |
| accusative | व्यर्थम् (vyartham) | व्यर्थे (vyarthe) | व्यर्थानि (vyarthāni) व्यर्था¹ (vyarthā¹) |
| instrumental | व्यर्थेन (vyarthena) | व्यर्थाभ्याम् (vyarthābhyām) | व्यर्थैः (vyarthaiḥ) व्यर्थेभिः¹ (vyarthebhiḥ¹) |
| dative | व्यर्थाय (vyarthāya) | व्यर्थाभ्याम् (vyarthābhyām) | व्यर्थेभ्यः (vyarthebhyaḥ) |
| ablative | व्यर्थात् (vyarthāt) | व्यर्थाभ्याम् (vyarthābhyām) | व्यर्थेभ्यः (vyarthebhyaḥ) |
| genitive | व्यर्थस्य (vyarthasya) | व्यर्थयोः (vyarthayoḥ) | व्यर्थानाम् (vyarthānām) |
| locative | व्यर्थे (vyarthe) | व्यर्थयोः (vyarthayoḥ) | व्यर्थेषु (vyartheṣu) |
- ¹Vedic
Descendants
[edit]Categories:
- Hindi terms borrowed from Sanskrit
- Hindi terms derived from Sanskrit
- Hindi terms with IPA pronunciation
- Hindi lemmas
- Hindi adjectives
- Hindi indeclinable adjectives
- Hindi terms with quotations
- Marathi terms borrowed from Sanskrit
- Marathi terms derived from Sanskrit
- Marathi terms with IPA pronunciation
- Marathi indeclinable adjectives
- Marathi lemmas
- Marathi adjectives
- Marathi terms with usage examples
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from the Proto-Indo-European root *h₃er-
- Sanskrit terms belonging to the root अर्थ्
- Sanskrit compound terms
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit a-stem adjectives