विश्वामित्र
Sanskrit
[edit]
Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- ৱিশ্বামিত্ৰ (Assamese script)
- ᬯᬶᬰ᭄ᬯᬵᬫᬶᬢ᭄ᬭ (Balinese script)
- বিশ্বামিত্র (Bengali script)
- 𑰪𑰰𑰫𑰿𑰪𑰯𑰦𑰰𑰝𑰿𑰨 (Bhaiksuki script)
- 𑀯𑀺𑀰𑁆𑀯𑀸𑀫𑀺𑀢𑁆𑀭 (Brahmi script)
- ဝိၐွာမိတြ (Burmese script)
- વિશ્વામિત્ર (Gujarati script)
- ਵਿਸ਼੍ਵਾਮਿਤ੍ਰ (Gurmukhi script)
- 𑌵𑌿𑌶𑍍𑌵𑌾𑌮𑌿𑌤𑍍𑌰 (Grantha script)
- ꦮꦶꦯ꧀ꦮꦴꦩꦶꦠꦿ (Javanese script)
- 𑂫𑂱𑂬𑂹𑂫𑂰𑂧𑂱𑂞𑂹𑂩 (Kaithi script)
- ವಿಶ್ವಾಮಿತ್ರ (Kannada script)
- វិឝ្វាមិត្រ (Khmer script)
- ວິຨ຺ວາມິຕ຺ຣ (Lao script)
- വിശ്വാമിത്ര (Malayalam script)
- ᠸᡳᡧᠣᠸᠠ᠊ᠠᠮᡳᢠᡵᠠ (Manchu script)
- 𑘪𑘱𑘫𑘿𑘪𑘰𑘦𑘱𑘝𑘿𑘨 (Modi script)
- ᠸᠢᠱᢦᠠᠮᠢᢐᠷᠠ᠋ (Mongolian script)
- 𑧊𑧒𑧋𑧠𑧊𑧑𑧆𑧒𑦽𑧠𑧈 (Nandinagari script)
- 𑐰𑐶𑐱𑑂𑐰𑐵𑐩𑐶𑐟𑑂𑐬 (Newa script)
- ଵିଶ୍ଵାମିତ୍ର (Odia script)
- ꢮꢶꢯ꣄ꢮꢵꢪꢶꢡ꣄ꢬ (Saurashtra script)
- 𑆮𑆴𑆯𑇀𑆮𑆳𑆩𑆴𑆠𑇀𑆫 (Sharada script)
- 𑖪𑖰𑖫𑖿𑖪𑖯𑖦𑖰𑖝𑖿𑖨 (Siddham script)
- විශ්වාමිත්ර (Sinhalese script)
- 𑩾𑩑𑩿 𑪙𑩾𑩛𑩴𑩑𑩫 𑪙𑩼 (Soyombo script)
- 𑚦𑚮𑚧𑚶𑚦𑚭𑚢𑚮𑚙𑚶𑚤 (Takri script)
- விஶ்வாமித்ர (Tamil script)
- విశ్వామిత్ర (Telugu script)
- วิศฺวามิตฺร (Thai script)
- ཝི་ཤྭཱ་མི་ཏྲ (Tibetan script)
- 𑒫𑒱𑒬𑓂𑒫𑒰𑒧𑒱𑒞𑓂𑒩 (Tirhuta script)
- 𑨭𑨁𑨮𑩇𑨭𑨊𑨢𑨁𑨙𑩇𑨫 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]Compound of विश्वा (víśvā, “world”) + मित्र (mitrá, “friend”), literally “friend of the world”.
Pronunciation
[edit]Proper noun
[edit]विश्वामित्र • (viśvāmitrá) stem, m
- (Hinduism) Vishvamitra, son of Gādhi, father of Shakuntala, composer of some hymns of the 3rd Mandala of the Rigveda and the Gayatri Mantra.
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.89.17:
- ए॒वा ते॑ व॒यमि॑न्द्र भुञ्जती॒नां वि॒द्याम॑ सुमती॒नां नवा॑नाम्।
वि॒द्याम॒ वस्तो॒रव॑सा गृ॒णन्तो॑ वि॒श्वामि॑त्रा उ॒त त॑ इन्द्र नू॒नम्॥- evā́ te vayámindra bhuñjatīnā́ṃ vidyā́ma sumatīnā́ṃ návānām.
vidyā́ma vástorávasā gṛṇánto viśvā́mitrā utá ta indra nūnám. - O Indra, thus may we be made partakers of your new favours that shall bring us profit.
Singing with love may we the descendants of Viśvāmitra win daylight even now through you, O Indra.
- evā́ te vayámindra bhuñjatīnā́ṃ vidyā́ma sumatīnā́ṃ návānām.
- ए॒वा ते॑ व॒यमि॑न्द्र भुञ्जती॒नां वि॒द्याम॑ सुमती॒नां नवा॑नाम्।
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | विश्वामित्रः (viśvāmitráḥ) | विश्वामित्रौ (viśvāmitraú) विश्वामित्रा¹ (viśvāmitrā́¹) |
विश्वामित्राः (viśvāmitrā́ḥ) विश्वामित्रासः¹ (viśvāmitrā́saḥ¹) |
| vocative | विश्वामित्र (víśvāmitra) | विश्वामित्रौ (víśvāmitrau) विश्वामित्रा¹ (víśvāmitrā¹) |
विश्वामित्राः (víśvāmitrāḥ) विश्वामित्रासः¹ (víśvāmitrāsaḥ¹) |
| accusative | विश्वामित्रम् (viśvāmitrám) | विश्वामित्रौ (viśvāmitraú) विश्वामित्रा¹ (viśvāmitrā́¹) |
विश्वामित्रान् (viśvāmitrā́n) |
| instrumental | विश्वामित्रेण (viśvāmitréṇa) | विश्वामित्राभ्याम् (viśvāmitrā́bhyām) | विश्वामित्रैः (viśvāmitraíḥ) विश्वामित्रेभिः¹ (viśvāmitrébhiḥ¹) |
| dative | विश्वामित्राय (viśvāmitrā́ya) | विश्वामित्राभ्याम् (viśvāmitrā́bhyām) | विश्वामित्रेभ्यः (viśvāmitrébhyaḥ) |
| ablative | विश्वामित्रात् (viśvāmitrā́t) | विश्वामित्राभ्याम् (viśvāmitrā́bhyām) | विश्वामित्रेभ्यः (viśvāmitrébhyaḥ) |
| genitive | विश्वामित्रस्य (viśvāmitrásya) | विश्वामित्रयोः (viśvāmitráyoḥ) | विश्वामित्राणाम् (viśvāmitrā́ṇām) |
| locative | विश्वामित्रे (viśvāmitré) | विश्वामित्रयोः (viśvāmitráyoḥ) | विश्वामित्रेषु (viśvāmitréṣu) |
- ¹Vedic
Descendants
[edit]- → Bhojpuri: विश्वामित्र (viśvāmitra)
- → English: Vishvamitra
- → Hindi: विश्वामित्र (viśvāmitra)
- → Marathi: विश्वामित्र (viśvāmitra)
References
[edit]- Apte, Macdonell (2022) “विश्वामित्र”, in Digital Dictionaries of South Asia [Combined Sanskrit Dictionaries]