विश्वामित्र

Sanskrit

Alternative scripts

Etymology

Compound of विश्वा (víśvā, “world”) +‎ मित्र (mitrá, “friend”), literally “friend of the world”.

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ʋiɕ.ʋɑː.mit.ɾɐ́/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ʋiɕ.ʋɑːˈmit̪.ɾɐ/

Proper noun

विश्वामित्र • (viśvāmitrá) stem, m

(Hinduism) Vishvamitra, son of Gādhi, father of Shakuntala, composer of some hymns of the 3rd Mandala of the Rigveda and the Gayatri Mantra.
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.89.17:
  ए॒वा ते॑ व॒यमि॑न्द्र भुञ्जती॒नां वि॒द्याम॑ सुमती॒नां नवा॑नाम्।
  वि॒द्याम॒ वस्तो॒रव॑सा गृ॒णन्तो॑ वि॒श्वामि॑त्रा उ॒त त॑ इन्द्र नू॒नम्॥
  evā́ te vayámindra bhuñjatīnā́ṃ vidyā́ma sumatīnā́ṃ návānām.
  vidyā́ma vástorávasā gṛṇánto viśvā́mitrā utá ta indra nūnám.
  O Indra, thus may we be made partakers of your new favours that shall bring us profit.
  Singing with love may we the descendants of Viśvāmitra win daylight even now through you, O Indra.
- c. 500 BCE – 100 BCE, Rāmāyaṇa

Declension

Masculine a-stem declension of विश्वामित्र (viśvāmitrá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विश्वामित्रः viśvāmitráḥ	विश्वामित्रौ / विश्वामित्रा¹ viśvāmitraú / viśvāmitrā́¹	विश्वामित्राः / विश्वामित्रासः¹ viśvāmitrā́ḥ / viśvāmitrā́saḥ¹
Vocative	विश्वामित्र víśvāmitra	विश्वामित्रौ / विश्वामित्रा¹ víśvāmitrau / víśvāmitrā¹	विश्वामित्राः / विश्वामित्रासः¹ víśvāmitrāḥ / víśvāmitrāsaḥ¹
Accusative	विश्वामित्रम् viśvāmitrám	विश्वामित्रौ / विश्वामित्रा¹ viśvāmitraú / viśvāmitrā́¹	विश्वामित्रान् viśvāmitrā́n
Instrumental	विश्वामित्रेण viśvāmitréṇa	विश्वामित्राभ्याम् viśvāmitrā́bhyām	विश्वामित्रैः / विश्वामित्रेभिः¹ viśvāmitraíḥ / viśvāmitrébhiḥ¹
Dative	विश्वामित्राय viśvāmitrā́ya	विश्वामित्राभ्याम् viśvāmitrā́bhyām	विश्वामित्रेभ्यः viśvāmitrébhyaḥ
Ablative	विश्वामित्रात् viśvāmitrā́t	विश्वामित्राभ्याम् viśvāmitrā́bhyām	विश्वामित्रेभ्यः viśvāmitrébhyaḥ
Genitive	विश्वामित्रस्य viśvāmitrásya	विश्वामित्रयोः viśvāmitráyoḥ	विश्वामित्राणाम् viśvāmitrā́ṇām
Locative	विश्वामित्रे viśvāmitré	विश्वामित्रयोः viśvāmitráyoḥ	विश्वामित्रेषु viśvāmitréṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

→ Bhojpuri: विश्वामित्र (viśvāmitra)
→ English: Vishvamitra
→ Hindi: विश्वामित्र (viśvāmitra)
→ Marathi: विश्वामित्र (viśvāmitra)

References

Apte, Macdonell (2022) “विश्वामित्र”, in Digital Dictionaries of South India [Combined Sanskrit Dictionaries]