विराज्

Sanskrit

Alternative scripts

ৱিৰাজ্ (Assamese script)
ᬯᬶᬭᬵᬚ᭄ (Balinese script)
বিরাজ্ (Bengali script)
𑰪𑰰𑰨𑰯𑰕𑰿 (Bhaiksuki script)
𑀯𑀺𑀭𑀸𑀚𑁆 (Brahmi script)
ဝိရာဇ် (Burmese script)
વિરાજ્ (Gujarati script)
ਵਿਰਾਜ੍ (Gurmukhi script)
𑌵𑌿𑌰𑌾𑌜𑍍 (Grantha script)
ꦮꦶꦫꦴꦗ꧀ (Javanese script)
𑂫𑂱𑂩𑂰𑂔𑂹 (Kaithi script)
ವಿರಾಜ್ (Kannada script)
វិរាជ៑ (Khmer script)
ວິຣາຊ຺ (Lao script)
വിരാജ് (Malayalam script)
ᠸᡳᡵᠠ᠎᠊ᠠᡯ (Manchu script)
𑘪𑘱𑘨𑘰𑘕𑘿 (Modi script)
ᠸᠢᠷᠠᢗᠽ (Mongolian script)
𑧊𑧒𑧈𑧑𑦵𑧠 (Nandinagari script)
𑐰𑐶𑐬𑐵𑐖𑑂 (Newa script)
ଵିରାଜ୍ (Odia script)
ꢮꢶꢬꢵꢙ꣄ (Saurashtra script)
𑆮𑆴𑆫𑆳𑆘𑇀 (Sharada script)
𑖪𑖰𑖨𑖯𑖕𑖿 (Siddham script)
විරාජ් (Sinhalese script)
𑩾𑩑𑩼𑩛𑩣 𑪙 (Soyombo script)
𑚦𑚮𑚤𑚭𑚑𑚶 (Takri script)
விராஜ் (Tamil script)
విరాజ్ (Telugu script)
วิราชฺ (Thai script)
ཝི་རཱ་ཛ྄ (Tibetan script)
𑒫𑒱𑒩𑒰𑒖𑓂 (Tirhuta script)
𑨭𑨁𑨫𑨊𑨥𑨴 (Zanabazar Square script)

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ʋi.ɾɑ́ːd͡ʑ/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈʋi.ɾɑːd͡ʑ/

Etymology 1

Compound of वि (ví, “apart, asunder”) +‎ राज् (rā́j, “to rule”).

Root

विराज् • (virāj)

to rule, govern
to shine, gleam, radiate

Derived terms

Sanskrit terms belonging to the root विराज् (0 c, 1 e)

Category Terms derived from the Sanskrit root विराज् not found

Primary Verbal Forms

विराजते (virā́jate, Present)

Derived Nominal Forms

विराजमान (virājamāna)
विराट (virāṭa)

Adjective

विराज् • (virā́j) stem

ruler, chief, sovereign
eminent, splendid

Declension

Masculine root-stem declension of विराज् (virā́j)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विराट् virā́ṭ	विराजौ / विराजा¹ virā́jau / virā́jā¹	विराजः virā́jaḥ
Vocative	विराट् vírāṭ	विराजौ / विराजा¹ vírājau / vírājā¹	विराजः vírājaḥ
Accusative	विराजम् virā́jam	विराजौ / विराजा¹ virā́jau / virā́jā¹	विराजः virā́jaḥ
Instrumental	विराजा virā́jā	विराड्भ्याम् virā́ḍbhyām	विराड्भिः virā́ḍbhiḥ
Dative	विराजे virā́je	विराड्भ्याम् virā́ḍbhyām	विराड्भ्यः virā́ḍbhyaḥ
Ablative	विराजः virā́jaḥ	विराड्भ्याम् virā́ḍbhyām	विराड्भ्यः virā́ḍbhyaḥ
Genitive	विराजः virā́jaḥ	विराजोः virā́joḥ	विराजाम् virā́jām
Locative	विराजि virā́ji	विराजोः virā́joḥ	विराट्सु virā́ṭsu
Notes	¹Vedic

Feminine ī-stem declension of विराज्ञी (virā́jñī)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विराज्ञी virā́jñī	विराज्ञ्यौ / विराज्ञी¹ virā́jñyau / virā́jñī¹	विराज्ञ्यः / विराज्ञीः¹ virā́jñyaḥ / virā́jñīḥ¹
Vocative	विराज्ञि vírājñi	विराज्ञ्यौ / विराज्ञी¹ vírājñyau / vírājñī¹	विराज्ञ्यः / विराज्ञीः¹ vírājñyaḥ / vírājñīḥ¹
Accusative	विराज्ञीम् virā́jñīm	विराज्ञ्यौ / विराज्ञी¹ virā́jñyau / virā́jñī¹	विराज्ञीः virā́jñīḥ
Instrumental	विराज्ञ्या virā́jñyā	विराज्ञीभ्याम् virā́jñībhyām	विराज्ञीभिः virā́jñībhiḥ
Dative	विराज्ञ्यै virā́jñyai	विराज्ञीभ्याम् virā́jñībhyām	विराज्ञीभ्यः virā́jñībhyaḥ
Ablative	विराज्ञ्याः / विराज्ञ्यै² virā́jñyāḥ / virā́jñyai²	विराज्ञीभ्याम् virā́jñībhyām	विराज्ञीभ्यः virā́jñībhyaḥ
Genitive	विराज्ञ्याः / विराज्ञ्यै² virā́jñyāḥ / virā́jñyai²	विराज्ञ्योः virā́jñyoḥ	विराज्ञीनाम् virā́jñīnām
Locative	विराज्ञ्याम् virā́jñyām	विराज्ञ्योः virā́jñyoḥ	विराज्ञीषु virā́jñīṣu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter root-stem declension of विराज् (virā́j)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विराट् virā́ṭ	विराजी virā́jī	विराञ्जि virā́ñji
Vocative	विराट् vírāṭ	विराजी vírājī	विराञ्जि vírāñji
Accusative	विराट् virā́ṭ	विराजी virā́jī	विराञ्जि virā́ñji
Instrumental	विराजा virā́jā	विराड्भ्याम् virā́ḍbhyām	विराड्भिः virā́ḍbhiḥ
Dative	विराजे virā́je	विराड्भ्याम् virā́ḍbhyām	विराड्भ्यः virā́ḍbhyaḥ
Ablative	विराजः virā́jaḥ	विराड्भ्याम् virā́ḍbhyām	विराड्भ्यः virā́ḍbhyaḥ
Genitive	विराजः virā́jaḥ	विराजोः virā́joḥ	विराजाम् virā́jām
Locative	विराजि virā́ji	विराजोः virā́joḥ	विराट्सु virā́ṭsu

Noun

विराज् • (virā́j) stem, f

excellence, majesty, dignity
(poetry) a Vedic meter

Declension

Feminine ī-stem declension of विराज्ञी (virā́jñī)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विराज्ञी virā́jñī	विराज्ञ्यौ / विराज्ञी¹ virā́jñyau / virā́jñī¹	विराज्ञ्यः / विराज्ञीः¹ virā́jñyaḥ / virā́jñīḥ¹
Vocative	विराज्ञि vírājñi	विराज्ञ्यौ / विराज्ञी¹ vírājñyau / vírājñī¹	विराज्ञ्यः / विराज्ञीः¹ vírājñyaḥ / vírājñīḥ¹
Accusative	विराज्ञीम् virā́jñīm	विराज्ञ्यौ / विराज्ञी¹ virā́jñyau / virā́jñī¹	विराज्ञीः virā́jñīḥ
Instrumental	विराज्ञ्या virā́jñyā	विराज्ञीभ्याम् virā́jñībhyām	विराज्ञीभिः virā́jñībhiḥ
Dative	विराज्ञ्यै virā́jñyai	विराज्ञीभ्याम् virā́jñībhyām	विराज्ञीभ्यः virā́jñībhyaḥ
Ablative	विराज्ञ्याः / विराज्ञ्यै² virā́jñyāḥ / virā́jñyai²	विराज्ञीभ्याम् virā́jñībhyām	विराज्ञीभ्यः virā́jñībhyaḥ
Genitive	विराज्ञ्याः / विराज्ञ्यै² virā́jñyāḥ / virā́jñyai²	विराज्ञ्योः virā́jñyoḥ	विराज्ञीनाम् virā́jñīnām
Locative	विराज्ञ्याम् virā́jñyām	विराज्ञ्योः virā́jñyoḥ	विराज्ञीषु virā́jñīṣu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Noun

विराज् • (virā́j) stem, m

Declension

Masculine root-stem declension of विराज् (virā́j)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विराट् virā́ṭ	विराजौ / विराजा¹ virā́jau / virā́jā¹	विराजः virā́jaḥ
Vocative	विराट् vírāṭ	विराजौ / विराजा¹ vírājau / vírājā¹	विराजः vírājaḥ
Accusative	विराजम् virā́jam	विराजौ / विराजा¹ virā́jau / virā́jā¹	विराजः virā́jaḥ
Instrumental	विराजा virā́jā	विराड्भ्याम् virā́ḍbhyām	विराड्भिः virā́ḍbhiḥ
Dative	विराजे virā́je	विराड्भ्याम् virā́ḍbhyām	विराड्भ्यः virā́ḍbhyaḥ
Ablative	विराजः virā́jaḥ	विराड्भ्याम् virā́ḍbhyām	विराड्भ्यः virā́ḍbhyaḥ
Genitive	विराजः virā́jaḥ	विराजोः virā́joḥ	विराजाम् virā́jām
Locative	विराजि virā́ji	विराजोः virā́joḥ	विराट्सु virā́ṭsu
Notes	¹Vedic

Noun

विराज् • (virā́j) stem, m or f

(Vedic religion) born from purusha, and from whom Purusha was born. RV.
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.90.5:
  तस्मा॑द्वि॒राट्अ॒जायत वि॒राजो॒ अधि॒ पूरु॑षः।
  स जा॒तो अत्य॑रिच्यत प॒श्चाद्भूमि॒मथो॑ पु॒रः॥
  tásmādvirā́ṭajā́yátá virā́jo ádhi pū́ruṣaḥ.
  sá jātó átyaricyata paścā́dbhū́mimátho puráḥ.
  From him Viraj was born; again Purusha from Viraj was born.
  As soon as he was born he spread eastward and westward over the earth.
(Hinduism) produced from Brahman who in turn produced Manu Svayambhuva. Mn.

Declension

Masculine root-stem declension of विराज् (virā́j)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विराट् virā́ṭ	विराजौ / विराजा¹ virā́jau / virā́jā¹	विराजः virā́jaḥ
Vocative	विराट् vírāṭ	विराजौ / विराजा¹ vírājau / vírājā¹	विराजः vírājaḥ
Accusative	विराजम् virā́jam	विराजौ / विराजा¹ virā́jau / virā́jā¹	विराजः virā́jaḥ
Instrumental	विराजा virā́jā	विराड्भ्याम् virā́ḍbhyām	विराड्भिः virā́ḍbhiḥ
Dative	विराजे virā́je	विराड्भ्याम् virā́ḍbhyām	विराड्भ्यः virā́ḍbhyaḥ
Ablative	विराजः virā́jaḥ	विराड्भ्याम् virā́ḍbhyām	विराड्भ्यः virā́ḍbhyaḥ
Genitive	विराजः virā́jaḥ	विराजोः virā́joḥ	विराजाम् virā́jām
Locative	विराजि virā́ji	विराजोः virā́joḥ	विराट्सु virā́ṭsu
Notes	¹Vedic

Feminine ī-stem declension of विराज्ञी (virā́jñī)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विराज्ञी virā́jñī	विराज्ञ्यौ / विराज्ञी¹ virā́jñyau / virā́jñī¹	विराज्ञ्यः / विराज्ञीः¹ virā́jñyaḥ / virā́jñīḥ¹
Vocative	विराज्ञि vírājñi	विराज्ञ्यौ / विराज्ञी¹ vírājñyau / vírājñī¹	विराज्ञ्यः / विराज्ञीः¹ vírājñyaḥ / vírājñīḥ¹
Accusative	विराज्ञीम् virā́jñīm	विराज्ञ्यौ / विराज्ञी¹ virā́jñyau / virā́jñī¹	विराज्ञीः virā́jñīḥ
Instrumental	विराज्ञ्या virā́jñyā	विराज्ञीभ्याम् virā́jñībhyām	विराज्ञीभिः virā́jñībhiḥ
Dative	विराज्ञ्यै virā́jñyai	विराज्ञीभ्याम् virā́jñībhyām	विराज्ञीभ्यः virā́jñībhyaḥ
Ablative	विराज्ञ्याः / विराज्ञ्यै² virā́jñyāḥ / virā́jñyai²	विराज्ञीभ्याम् virā́jñībhyām	विराज्ञीभ्यः virā́jñībhyaḥ
Genitive	विराज्ञ्याः / विराज्ञ्यै² virā́jñyāḥ / virā́jñyai²	विराज्ञ्योः virā́jñyoḥ	विराज्ञीनाम् virā́jñīnām
Locative	विराज्ञ्याम् virā́jñyām	विराज्ञ्योः virā́jñyoḥ	विराज्ञीषु virā́jñīṣu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Etymology 2

Compound of वि (ví, “bird”) +‎ राज् (rā́j, “king”)

Noun

विराज् • (virāj) stem, m

king of birds

Declension

Masculine root-stem declension of विराज् (virāj)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	विराट् virāṭ	विराजौ / विराजा¹ virājau / virājā¹	विराजः virājaḥ
Vocative	विराट् virāṭ	विराजौ / विराजा¹ virājau / virājā¹	विराजः virājaḥ
Accusative	विराजम् virājam	विराजौ / विराजा¹ virājau / virājā¹	विराजः virājaḥ
Instrumental	विराजा virājā	विराड्भ्याम् virāḍbhyām	विराड्भिः virāḍbhiḥ
Dative	विराजे virāje	विराड्भ्याम् virāḍbhyām	विराड्भ्यः virāḍbhyaḥ
Ablative	विराजः virājaḥ	विराड्भ्याम् virāḍbhyām	विराड्भ्यः virāḍbhyaḥ
Genitive	विराजः virājaḥ	विराजोः virājoḥ	विराजाम् virājām
Locative	विराजि virāji	विराजोः virājoḥ	विराट्सु virāṭsu
Notes	¹Vedic