विभक्तृ

Sanskrit

Alternative scripts

ৱিভক্তৃ (Assamese script)
ᬯᬶᬪᬓ᭄ᬢᬺ (Balinese script)
বিভক্তৃ (Bengali script)
𑰪𑰰𑰥𑰎𑰿𑰝𑰴 (Bhaiksuki script)
𑀯𑀺𑀪𑀓𑁆𑀢𑀾 (Brahmi script)
ဝိဘက္တၖ (Burmese script)
વિભક્તૃ (Gujarati script)
ਵਿਭਕ੍ਤ੍ਰ (Gurmukhi script)
𑌵𑌿𑌭𑌕𑍍𑌤𑍃 (Grantha script)
ꦮꦶꦨꦏ꧀ꦠꦽ (Javanese script)
𑂫𑂱𑂦𑂍𑂹𑂞𑃂 (Kaithi script)
ವಿಭಕ್ತೃ (Kannada script)
វិភក្ត្ឫ (Khmer script)
ວິຠກ຺ຕ຺ຣິ (Lao script)
വിഭക്തൃ (Malayalam script)
ᠸᡳᢨᠠᡬᢠᡵᡳ (Manchu script)
𑘪𑘱𑘥𑘎𑘿𑘝𑘵 (Modi script)
ᠸᠢᠪᠾᠠᢉᢐᠷᠢ (Mongolian script)
𑧊𑧒𑧅𑦮𑧠𑦽𑧖 (Nandinagari script)
𑐰𑐶𑐨𑐎𑑂𑐟𑐺 (Newa script)
ଵିଭକ୍ତୃ (Odia script)
ꢮꢶꢩꢒ꣄ꢡꢺ (Saurashtra script)
𑆮𑆴𑆨𑆑𑇀𑆠𑆸 (Sharada script)
𑖪𑖰𑖥𑖎𑖿𑖝𑖴 (Siddham script)
විභක‍්තෘ (Sinhalese script)
𑩾𑩑𑩳𑩜 𑪙𑩫𑩙 (Soyombo script)
𑚦𑚮𑚡𑚊𑚶𑚙 (Takri script)
விப⁴க்த்ரி (Tamil script)
విభక్తృ (Telugu script)
วิภกฺตฺฤ (Thai script)
ཝི་བྷ་ཀྟྲྀ (Tibetan script)
𑒫𑒱𑒦𑒏𑓂𑒞𑒵 (Tirhuta script)
𑨭𑨁𑨡𑨋𑩇𑨙𑨼𑨉 (Zanabazar Square script)

Etymology

From वि- (vi-) + Proto-Indo-Iranian *bʰaktā́ (“distributer, dispenser”), from Proto-Indo-European *bʰeh₂g-. Cognate with Avestan 𐬠𐬀𐬑𐬙𐬀𐬭 (baxtar, “distributer”).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /ʋi.bʱɐk.tŕ̩/, /ʋí.bʱɐk.tr̩/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ʋi.bʱɐk.t̪r̩/, [ʋi.bʱɐk̚.t̪r̩]

Noun

विभक्तृ • (vibhaktṛ́ or víbhaktṛ) stem, m (root विभज्)

one who distributes, apportions, or dispenses
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 1.22.7:
  वि॒भ॒क्तारं॑ हवामहे॒ वसो॑श्चि॒त्रस्य॒ राध॑सः ।
  स॒वि॒तारं॑ नृ॒चक्ष॑सम् ॥
  vibhaktā́raṃ havāmahe vásościtrásya rā́dhasaḥ.
  savitā́raṃ nṛcákṣasam.
  We call on him, distributer of wondrous bounty and of wealth,
  On Savitar who looks on men.

Declension

Masculine ṛ-stem declension of विभक्तृ
	singular	dual	plural
nominative	विभक्ता (vibhaktā́)	विभक्तारौ (vibhaktā́rau) विभक्तारा¹ (vibhaktā́rā¹)	विभक्तारः (vibhaktā́raḥ)
vocative	विभक्तः (víbhaktaḥ)	विभक्तारौ (víbhaktārau) विभक्तारा¹ (víbhaktārā¹)	विभक्तारः (víbhaktāraḥ)
accusative	विभक्तारम् (vibhaktā́ram)	विभक्तारौ (vibhaktā́rau) विभक्तारा¹ (vibhaktā́rā¹)	विभक्तॄन् (vibhaktṝ́n)
instrumental	विभक्त्रा (vibhaktrā́)	विभक्तृभ्याम् (vibhaktṛ́bhyām)	विभक्तृभिः (vibhaktṛ́bhiḥ)
dative	विभक्त्रे (vibhaktré)	विभक्तृभ्याम् (vibhaktṛ́bhyām)	विभक्तृभ्यः (vibhaktṛ́bhyaḥ)
ablative	विभक्तुः (vibhaktúḥ)	विभक्तृभ्याम् (vibhaktṛ́bhyām)	विभक्तृभ्यः (vibhaktṛ́bhyaḥ)
genitive	विभक्तुः (vibhaktúḥ)	विभक्त्रोः (vibhaktróḥ)	विभक्तॄणाम् (vibhaktṝṇā́m)
locative	विभक्तरि (vibhaktári)	विभक्त्रोः (vibhaktróḥ)	विभक्तृषु (vibhaktṛ́ṣu)

¹Vedic

Masculine ṛ-stem declension of विभक्तृ
	singular	dual	plural
nominative	विभक्ता (víbhaktā)	विभक्तारौ (víbhaktārau) विभक्तारा¹ (víbhaktārā¹)	विभक्तारः (víbhaktāraḥ)
vocative	विभक्तः (víbhaktaḥ)	विभक्तारौ (víbhaktārau) विभक्तारा¹ (víbhaktārā¹)	विभक्तारः (víbhaktāraḥ)
accusative	विभक्तारम् (víbhaktāram)	विभक्तारौ (víbhaktārau) विभक्तारा¹ (víbhaktārā¹)	विभक्तॄन् (víbhaktṝn)
instrumental	विभक्त्रा (víbhaktrā)	विभक्तृभ्याम् (víbhaktṛbhyām)	विभक्तृभिः (víbhaktṛbhiḥ)
dative	विभक्त्रे (víbhaktre)	विभक्तृभ्याम् (víbhaktṛbhyām)	विभक्तृभ्यः (víbhaktṛbhyaḥ)
ablative	विभक्तुः (víbhaktuḥ)	विभक्तृभ्याम् (víbhaktṛbhyām)	विभक्तृभ्यः (víbhaktṛbhyaḥ)
genitive	विभक्तुः (víbhaktuḥ)	विभक्त्रोः (víbhaktroḥ)	विभक्तॄणाम् (víbhaktṝṇām)
locative	विभक्तरि (víbhaktari)	विभक्त्रोः (víbhaktroḥ)	विभक्तृषु (víbhaktṛṣu)

¹Vedic

Related terms

विभजति (vibhajati)
विभक्त (vibhakta)
विभाग (vibhāga)

Usage notes

The oxytone vibhaktṛ́ is used with the genitive of the thing being distributed whereas the barytone víbhaktṛ is attached to the accusative of the same.

References

Monier Williams (1899) “विभक्तृ”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 1288.