विपक्ष
Jump to navigation
Jump to search
Hindi
[edit]Etymology
[edit]From Sanskrit विपक्ष (vipakṣ).
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]विपक्ष • (vipakṣ) m
Declension
[edit]Declension of विपक्ष (masc cons-stem)
Sanskrit
[edit]Adjective
[edit]विपक्ष • (vi-pakṣa)
- deprived of wings
- counteracting
Declension
[edit]| Masculine a-stem declension of विपक्ष | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | विपक्षः (vipakṣaḥ) | ||
| Gen. sg. | विपक्षस्य (vipakṣasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | विपक्षः (vipakṣaḥ) | विपक्षौ (vipakṣau) | विपक्षाः (vipakṣāḥ) |
| Vocative | विपक्ष (vipakṣa) | विपक्षौ (vipakṣau) | विपक्षाः (vipakṣāḥ) |
| Accusative | विपक्षम् (vipakṣam) | विपक्षौ (vipakṣau) | विपक्षान् (vipakṣān) |
| Instrumental | विपक्षेण (vipakṣeṇa) | विपक्षाभ्याम् (vipakṣābhyām) | विपक्षैः (vipakṣaiḥ) |
| Dative | विपक्षाय (vipakṣāya) | विपक्षाभ्याम् (vipakṣābhyām) | विपक्षेभ्यः (vipakṣebhyaḥ) |
| Ablative | विपक्षात् (vipakṣāt) | विपक्षाभ्याम् (vipakṣābhyām) | विपक्षेभ्यः (vipakṣebhyaḥ) |
| Genitive | विपक्षस्य (vipakṣasya) | विपक्षयोः (vipakṣayoḥ) | विपक्षाणाम् (vipakṣāṇām) |
| Locative | विपक्षे (vipakṣe) | विपक्षयोः (vipakṣayoḥ) | विपक्षेषु (vipakṣeṣu) |
| Feminine ā-stem declension of विपक्ष | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | विपक्षा (vipakṣā) | ||
| Gen. sg. | विपक्षायाः (vipakṣāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | विपक्षा (vipakṣā) | विपक्षे (vipakṣe) | विपक्षाः (vipakṣāḥ) |
| Vocative | विपक्षे (vipakṣe) | विपक्षे (vipakṣe) | विपक्षाः (vipakṣāḥ) |
| Accusative | विपक्षाम् (vipakṣām) | विपक्षे (vipakṣe) | विपक्षाः (vipakṣāḥ) |
| Instrumental | विपक्षया (vipakṣayā) | विपक्षाभ्याम् (vipakṣābhyām) | विपक्षाभिः (vipakṣābhiḥ) |
| Dative | विपक्षायै (vipakṣāyai) | विपक्षाभ्याम् (vipakṣābhyām) | विपक्षाभ्यः (vipakṣābhyaḥ) |
| Ablative | विपक्षायाः (vipakṣāyāḥ) | विपक्षाभ्याम् (vipakṣābhyām) | विपक्षाभ्यः (vipakṣābhyaḥ) |
| Genitive | विपक्षायाः (vipakṣāyāḥ) | विपक्षयोः (vipakṣayoḥ) | विपक्षाणाम् (vipakṣāṇām) |
| Locative | विपक्षायाम् (vipakṣāyām) | विपक्षयोः (vipakṣayoḥ) | विपक्षासु (vipakṣāsu) |
| Neuter a-stem declension of विपक्ष | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | विपक्षम् (vipakṣam) | ||
| Gen. sg. | विपक्षस्य (vipakṣasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | विपक्षम् (vipakṣam) | विपक्षे (vipakṣe) | विपक्षाणि (vipakṣāṇi) |
| Vocative | विपक्ष (vipakṣa) | विपक्षे (vipakṣe) | विपक्षाणि (vipakṣāṇi) |
| Accusative | विपक्षम् (vipakṣam) | विपक्षे (vipakṣe) | विपक्षाणि (vipakṣāṇi) |
| Instrumental | विपक्षेण (vipakṣeṇa) | विपक्षाभ्याम् (vipakṣābhyām) | विपक्षैः (vipakṣaiḥ) |
| Dative | विपक्षाय (vipakṣāya) | विपक्षाभ्याम् (vipakṣābhyām) | विपक्षेभ्यः (vipakṣebhyaḥ) |
| Ablative | विपक्षात् (vipakṣāt) | विपक्षाभ्याम् (vipakṣābhyām) | विपक्षेभ्यः (vipakṣebhyaḥ) |
| Genitive | विपक्षस्य (vipakṣasya) | विपक्षयोः (vipakṣayoḥ) | विपक्षाणाम् (vipakṣāṇām) |
| Locative | विपक्षे (vipakṣe) | विपक्षयोः (vipakṣayoḥ) | विपक्षेषु (vipakṣeṣu) |
Noun
[edit]विपक्ष • (vi-pakṣa) stem, m
- "being on a different side", an opponent, adversary, enemy
- disputant
- female rival
- the day of transition from one half of a lunar month to another
- (grammar) an exception
- (logic) a counter-statement, counter-instance, argument proving the contrary (e.g. "there cannot be fire in a lake, because there is no smoke there")
Declension
[edit]| Masculine a-stem declension of विपक्ष | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | विपक्षः (vipakṣaḥ) | ||
| Gen. sg. | विपक्षस्य (vipakṣasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | विपक्षः (vipakṣaḥ) | विपक्षौ (vipakṣau) | विपक्षाः (vipakṣāḥ) |
| Vocative | विपक्ष (vipakṣa) | विपक्षौ (vipakṣau) | विपक्षाः (vipakṣāḥ) |
| Accusative | विपक्षम् (vipakṣam) | विपक्षौ (vipakṣau) | विपक्षान् (vipakṣān) |
| Instrumental | विपक्षेण (vipakṣeṇa) | विपक्षाभ्याम् (vipakṣābhyām) | विपक्षैः (vipakṣaiḥ) |
| Dative | विपक्षाय (vipakṣāya) | विपक्षाभ्याम् (vipakṣābhyām) | विपक्षेभ्यः (vipakṣebhyaḥ) |
| Ablative | विपक्षात् (vipakṣāt) | विपक्षाभ्याम् (vipakṣābhyām) | विपक्षेभ्यः (vipakṣebhyaḥ) |
| Genitive | विपक्षस्य (vipakṣasya) | विपक्षयोः (vipakṣayoḥ) | विपक्षाणाम् (vipakṣāṇām) |
| Locative | विपक्षे (vipakṣe) | विपक्षयोः (vipakṣayoḥ) | विपक्षेषु (vipakṣeṣu) |
Derived terms
[edit]References
[edit]- Monier Williams (1899) “विपक्ष”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0973.