वरेण्य

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ৱৰেণ্য (Assamese script)
• ᬯᬭᬾᬡ᭄ᬬ (Balinese script)
• বরেণ্য (Bengali script)
• 𑰪𑰨𑰸𑰜𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀯𑀭𑁂𑀡𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ဝရေဏျ (Burmese script)
• વરેણ્ય (Gujarati script)
• ਵਰੇਣ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌵𑌰𑍇𑌣𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦮꦫꦺꦟꦾ (Javanese script)
• 𑂫𑂩𑂵𑂝𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ವರೇಣ್ಯ (Kannada script)
• វរេណ្យ (Khmer script)
• ວເຣຓ຺ຍ (Lao script)
• വരേണ്യ (Malayalam script)
• ᠸᠠᡵᡝᢏᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘪𑘨𑘹𑘜𑘿𑘧 (Modi script)
• ᠸᠠᠷᠧᢏᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑧊𑧈𑧚𑦼𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐰𑐬𑐾𑐞𑑂𑐫 (Newa script)
• ଵରେଣ୍ଯ (Odia script)
• ꢮꢬꢾꢠ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆮𑆫𑆼𑆟𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖪𑖨𑖸𑖜𑖿𑖧 (Siddham script)
• වරෙණ්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩾𑩼𑩔𑩪 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚦𑚤𑚲𑚘𑚶𑚣 (Takri script)
• வரேண்ய (Tamil script)
• వరేణ్య (Telugu script)
• วเรณฺย (Thai script)
• ཝ་རེ་ཎྱ (Tibetan script)
• 𑒫𑒩𑒹𑒝𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨭𑨫𑨄𑨘𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

From the root वृ (vṛ, “to choose, select; to like”) +‎ -एन्य (-enya).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ʋɐ́.ɾɐj.ɳi.jɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ʋɐ.ɾeːɳ.jɐ/

Adjective

वरेण्य • (váreṇya) stem (metrical Vedic váreṇiya)

1. desirable, excellent; best or most worthy among (with genitive case)
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 3.62.10:

     तत् स॑वि॒तुर् वरे॑ण्यं॒ भर्गो॑ दे॒वस्य॑ धीमहि ।
     धियो॒ यो नः॑ प्रचो॒दया॑त् ॥

     tát savitúr váreṇyaṃ bhárgo devásya dhīmahi.
     dhíyo yó naḥ pracodáyāt.

     Let's hold in mind the excellent splendour of the divine Savitṛ,
     Who, we pray, inspire our thoughts.

Declension

Masculine a-stem declension of वरेण्य

	singular	dual	plural
nominative	वरेण्यः (váreṇyaḥ)	वरेण्यौ (váreṇyau) वरेण्या¹ (váreṇyā¹)	वरेण्याः (váreṇyāḥ) वरेण्यासः¹ (váreṇyāsaḥ¹)
vocative	वरेण्य (váreṇya)	वरेण्यौ (váreṇyau) वरेण्या¹ (váreṇyā¹)	वरेण्याः (váreṇyāḥ) वरेण्यासः¹ (váreṇyāsaḥ¹)
accusative	वरेण्यम् (váreṇyam)	वरेण्यौ (váreṇyau) वरेण्या¹ (váreṇyā¹)	वरेण्यान् (váreṇyān)
instrumental	वरेण्येन (váreṇyena)	वरेण्याभ्याम् (váreṇyābhyām)	वरेण्यैः (váreṇyaiḥ) वरेण्येभिः¹ (váreṇyebhiḥ¹)
dative	वरेण्याय (váreṇyāya)	वरेण्याभ्याम् (váreṇyābhyām)	वरेण्येभ्यः (váreṇyebhyaḥ)
ablative	वरेण्यात् (váreṇyāt)	वरेण्याभ्याम् (váreṇyābhyām)	वरेण्येभ्यः (váreṇyebhyaḥ)
genitive	वरेण्यस्य (váreṇyasya)	वरेण्ययोः (váreṇyayoḥ)	वरेण्यानाम् (váreṇyānām)
locative	वरेण्ये (váreṇye)	वरेण्ययोः (váreṇyayoḥ)	वरेण्येषु (váreṇyeṣu)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of वरेण्या

	singular	dual	plural
nominative	वरेण्या (váreṇyā)	वरेण्ये (váreṇye)	वरेण्याः (váreṇyāḥ)
vocative	वरेण्ये (váreṇye)	वरेण्ये (váreṇye)	वरेण्याः (váreṇyāḥ)
accusative	वरेण्याम् (váreṇyām)	वरेण्ये (váreṇye)	वरेण्याः (váreṇyāḥ)
instrumental	वरेण्यया (váreṇyayā) वरेण्या¹ (váreṇyā¹)	वरेण्याभ्याम् (váreṇyābhyām)	वरेण्याभिः (váreṇyābhiḥ)
dative	वरेण्यायै (váreṇyāyai)	वरेण्याभ्याम् (váreṇyābhyām)	वरेण्याभ्यः (váreṇyābhyaḥ)
ablative	वरेण्यायाः (váreṇyāyāḥ) वरेण्यायै² (váreṇyāyai²)	वरेण्याभ्याम् (váreṇyābhyām)	वरेण्याभ्यः (váreṇyābhyaḥ)
genitive	वरेण्यायाः (váreṇyāyāḥ) वरेण्यायै² (váreṇyāyai²)	वरेण्ययोः (váreṇyayoḥ)	वरेण्यानाम् (váreṇyānām)
locative	वरेण्यायाम् (váreṇyāyām)	वरेण्ययोः (váreṇyayoḥ)	वरेण्यासु (váreṇyāsu)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of वरेण्य

	singular	dual	plural
nominative	वरेण्यम् (váreṇyam)	वरेण्ये (váreṇye)	वरेण्यानि (váreṇyāni) वरेण्या¹ (váreṇyā¹)
vocative	वरेण्य (váreṇya)	वरेण्ये (váreṇye)	वरेण्यानि (váreṇyāni) वरेण्या¹ (váreṇyā¹)
accusative	वरेण्यम् (váreṇyam)	वरेण्ये (váreṇye)	वरेण्यानि (váreṇyāni) वरेण्या¹ (váreṇyā¹)
instrumental	वरेण्येन (váreṇyena)	वरेण्याभ्याम् (váreṇyābhyām)	वरेण्यैः (váreṇyaiḥ) वरेण्येभिः¹ (váreṇyebhiḥ¹)
dative	वरेण्याय (váreṇyāya)	वरेण्याभ्याम् (váreṇyābhyām)	वरेण्येभ्यः (váreṇyebhyaḥ)
ablative	वरेण्यात् (váreṇyāt)	वरेण्याभ्याम् (váreṇyābhyām)	वरेण्येभ्यः (váreṇyebhyaḥ)
genitive	वरेण्यस्य (váreṇyasya)	वरेण्ययोः (váreṇyayoḥ)	वरेण्यानाम् (váreṇyānām)
locative	वरेण्ये (váreṇye)	वरेण्ययोः (váreṇyayoḥ)	वरेण्येषु (váreṇyeṣu)

• ¹Vedic

References

• Apte, Vaman Shivram (1890) “वरेण्य”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 1393
• Arthur Anthony Macdonell (1893) “वरेण्य”, in A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press, page 270
• Monier Williams (1899) “वरेण्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 923.