वरेण्य

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ৱৰেণ্য (Assamese script)
• ᬯᬭᬾᬡ᭄ᬬ (Balinese script)
• বরেণ্য (Bengali script)
• 𑰪𑰨𑰸𑰜𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀯𑀭𑁂𑀡𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ဝရေဏျ (Burmese script)
• વરેણ્ય (Gujarati script)
• ਵਰੇਣ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌵𑌰𑍇𑌣𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦮꦫꦺꦟꦾ (Javanese script)
• 𑂫𑂩𑂵𑂝𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ವರೇಣ್ಯ (Kannada script)
• វរេណ្យ (Khmer script)
• ວເຣຓ຺ຍ (Lao script)
• വരേണ്യ (Malayalam script)
• ᠸᠠᡵᡝᢏᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘪𑘨𑘹𑘜𑘿𑘧 (Modi script)
• ᠸᠠᠷᠧᢏᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑧊𑧈𑧚𑦼𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐰𑐬𑐾𑐞𑑂𑐫 (Newa script)
• ଵରେଣ୍ଯ (Odia script)
• ꢮꢬꢾꢠ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆮𑆫𑆼𑆟𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖪𑖨𑖸𑖜𑖿𑖧 (Siddham script)
• වරෙණ්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩾𑩼𑩔𑩪 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚦𑚤𑚲𑚘𑚶𑚣 (Takri script)
• வரேண்ய (Tamil script)
• వరేణ్య (Telugu script)
• วเรณฺย (Thai script)
• ཝ་རེ་ཎྱ (Tibetan script)
• 𑒫𑒩𑒹𑒝𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨭𑨫𑨄𑨘𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

From the root वृ (vṛ, “to choose, select; to like”) +‎ -एन्य (-enya).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ʋɐ́.ɾɐj.ɳi.jɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ʋɐˈɾeːɳ.jɐ/

Adjective

वरेण्य • (váreṇya) stem (metrical Vedic váreṇiya)

1. desirable, excellent; best or most worthy among (with genitive case)
   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 3.62.10:

     तत् स॑वि॒तुर् वरे॑ण्यं॒ भर्गो॑ दे॒वस्य॑ धीमहि ।
     धियो॒ यो नः॑ प्रचो॒दया॑त् ॥

     tát savitúr váreṇyaṃ bhárgo devásya dhīmahi.
     dhíyo yó naḥ pracodáyāt.

     Let's hold in mind the excellent splendour of the divine Savitṛ,
     Who, we pray, inspire our thoughts.

Declension

Masculine a-stem declension of वरेण्य (váreṇya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वरेण्यः váreṇyaḥ	वरेण्यौ / वरेण्या¹ váreṇyau / váreṇyā¹	वरेण्याः / वरेण्यासः¹ váreṇyāḥ / váreṇyāsaḥ¹
Vocative	वरेण्य váreṇya	वरेण्यौ / वरेण्या¹ váreṇyau / váreṇyā¹	वरेण्याः / वरेण्यासः¹ váreṇyāḥ / váreṇyāsaḥ¹
Accusative	वरेण्यम् váreṇyam	वरेण्यौ / वरेण्या¹ váreṇyau / váreṇyā¹	वरेण्यान् váreṇyān
Instrumental	वरेण्येन váreṇyena	वरेण्याभ्याम् váreṇyābhyām	वरेण्यैः / वरेण्येभिः¹ váreṇyaiḥ / váreṇyebhiḥ¹
Dative	वरेण्याय váreṇyāya	वरेण्याभ्याम् váreṇyābhyām	वरेण्येभ्यः váreṇyebhyaḥ
Ablative	वरेण्यात् váreṇyāt	वरेण्याभ्याम् váreṇyābhyām	वरेण्येभ्यः váreṇyebhyaḥ
Genitive	वरेण्यस्य váreṇyasya	वरेण्ययोः váreṇyayoḥ	वरेण्यानाम् váreṇyānām
Locative	वरेण्ये váreṇye	वरेण्ययोः váreṇyayoḥ	वरेण्येषु váreṇyeṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of वरेण्या (váreṇyā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वरेण्या váreṇyā	वरेण्ये váreṇye	वरेण्याः váreṇyāḥ
Vocative	वरेण्ये váreṇye	वरेण्ये váreṇye	वरेण्याः váreṇyāḥ
Accusative	वरेण्याम् váreṇyām	वरेण्ये váreṇye	वरेण्याः váreṇyāḥ
Instrumental	वरेण्यया / वरेण्या¹ váreṇyayā / váreṇyā¹	वरेण्याभ्याम् váreṇyābhyām	वरेण्याभिः váreṇyābhiḥ
Dative	वरेण्यायै váreṇyāyai	वरेण्याभ्याम् váreṇyābhyām	वरेण्याभ्यः váreṇyābhyaḥ
Ablative	वरेण्यायाः / वरेण्यायै² váreṇyāyāḥ / váreṇyāyai²	वरेण्याभ्याम् váreṇyābhyām	वरेण्याभ्यः váreṇyābhyaḥ
Genitive	वरेण्यायाः / वरेण्यायै² váreṇyāyāḥ / váreṇyāyai²	वरेण्ययोः váreṇyayoḥ	वरेण्यानाम् váreṇyānām
Locative	वरेण्यायाम् váreṇyāyām	वरेण्ययोः váreṇyayoḥ	वरेण्यासु váreṇyāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of वरेण्य (váreṇya)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	वरेण्यम् váreṇyam	वरेण्ये váreṇye	वरेण्यानि / वरेण्या¹ váreṇyāni / váreṇyā¹
Vocative	वरेण्य váreṇya	वरेण्ये váreṇye	वरेण्यानि / वरेण्या¹ váreṇyāni / váreṇyā¹
Accusative	वरेण्यम् váreṇyam	वरेण्ये váreṇye	वरेण्यानि / वरेण्या¹ váreṇyāni / váreṇyā¹
Instrumental	वरेण्येन váreṇyena	वरेण्याभ्याम् váreṇyābhyām	वरेण्यैः / वरेण्येभिः¹ váreṇyaiḥ / váreṇyebhiḥ¹
Dative	वरेण्याय váreṇyāya	वरेण्याभ्याम् váreṇyābhyām	वरेण्येभ्यः váreṇyebhyaḥ
Ablative	वरेण्यात् váreṇyāt	वरेण्याभ्याम् váreṇyābhyām	वरेण्येभ्यः váreṇyebhyaḥ
Genitive	वरेण्यस्य váreṇyasya	वरेण्ययोः váreṇyayoḥ	वरेण्यानाम् váreṇyānām
Locative	वरेण्ये váreṇye	वरेण्ययोः váreṇyayoḥ	वरेण्येषु váreṇyeṣu
Notes	¹Vedic

References

• Apte, Vaman Shivram (1890) “वरेण्य”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 1393
• Arthur Anthony Macdonell (1893) “वरेण्य”, in A practical Sanskrit dictionary with transliteration, accentuation, and etymological analysis throughout, London: Oxford University Press, page 270
• Monier Williams (1899) “वरेण्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 923.