वपति
Pali
[edit]Alternative forms
[edit]Verb
[edit]वपति
- Devanagari script form of vapati (“to sow”)
Sanskrit
[edit]Alternative forms
[edit]- ৱপতি (Assamese script)
- ᬯᬧᬢᬶ (Balinese script)
- বপতি (Bengali script)
- 𑰪𑰢𑰝𑰰 (Bhaiksuki script)
- 𑀯𑀧𑀢𑀺 (Brahmi script)
- ဝပတိ (Burmese script)
- વપતિ (Gujarati script)
- ਵਪਤਿ (Gurmukhi script)
- 𑌵𑌪𑌤𑌿 (Grantha script)
- ꦮꦥꦠꦶ (Javanese script)
- 𑂫𑂣𑂞𑂱 (Kaithi script)
- ವಪತಿ (Kannada script)
- វបតិ (Khmer script)
- ວປຕິ (Lao script)
- വപതി (Malayalam script)
- ᠸᠠᢒᠠᢠᡳ (Manchu script)
- 𑘪𑘢𑘝𑘱 (Modi script)
- ᠸᠠᢒᠠᢐᠢ (Mongolian script)
- 𑧊𑧂𑦽𑧒 (Nandinagari script)
- 𑐰𑐥𑐟𑐶 (Newa script)
- ଵପତି (Odia script)
- ꢮꢦꢡꢶ (Saurashtra script)
- 𑆮𑆥𑆠𑆴 (Sharada script)
- 𑖪𑖢𑖝𑖰 (Siddham script)
- වපති (Sinhalese script)
- 𑩾𑩰𑩫𑩑 (Soyombo script)
- 𑚦𑚞𑚙𑚮 (Takri script)
- வபதி (Tamil script)
- వపతి (Telugu script)
- วปติ (Thai script)
- ཝ་པ་ཏི (Tibetan script)
- 𑒫𑒣𑒞𑒱 (Tirhuta script)
- 𑨭𑨞𑨙𑨁 (Zanabazar Square script)
Pronunciation
[edit]Etymology 1
[edit]From Proto-Indo-Iranian *(H)wap- (“to strew, scatter”), from Proto-Indo-European *h₂wep(h₁)- (“to scatter, harass”). Cognate with Avestan 𐬬𐬍𐬎𐬎𐬁𐬞𐬀𐬝 (vīuuāpat̰, “strews apart, plunders”), and Hittite 𒄷𒉿𒀊𒍣 (huwapp-i, “to hurl, throw; to mistreat, harass”). See वप् (vap) for more etymological information.
The cognates show a semantic development from "strew, scatter" to "plunder, harass, destroy" ("to scatter" --> "to scatter the enemy armies"); this meaning is preserved in Rigveda 2.33.11.2 : anyáṃ te asmán ní vapantu sénāḥ (“[O Rudra] May your armies attack someone other than us”).
Verb
[edit]वपति • (vápati) third-singular indicative (class 1, type UP, root वप्)
- to scatter, spread, strew, bestrew
- (especially) to strew or scatter seeds, sow
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.101.3:
- यु॒नक्त॒ सीरा॒ वि यु॒गा त॑नुध्वं कृ॒ते योनौ॑ वपते॒ह बीजं॑ ।
गि॒रा च॑ श्रु॒ष्टिः सभ॑रा॒ अस॑न्नो॒ नेदी॑य॒ इत्सृ॒ण्यः॑ प॒क्वमेया॑त् ॥- yunákta sī́rā ví yugā́ tanudhvaṃ kṛté yónau vapatehá bī́jaṃ.
girā́ ca śruṣṭíḥ sábharā ásanno nédīya ítsṛṇyàḥ pakváméyāt. - Lay on the yokes, and fasten well the traces: formed is the furrow, sow the seed within it.
Through song may we find bearing fraught with plenty: near to the ripened grain approach the sickle.
- yunákta sī́rā ví yugā́ tanudhvaṃ kṛté yónau vapatehá bī́jaṃ.
- यु॒नक्त॒ सीरा॒ वि यु॒गा त॑नुध्वं कृ॒ते योनौ॑ वपते॒ह बीजं॑ ।
- to scatter an army, to plunder
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 2.33.11:
- स्तु॒हि श्रु॒तं ग॑र्त॒सदं॒ युवा॑नं मृ॒गं न भी॒ममु॑पह॒त्नुमु॒ग्रम् ।
मृ॒ळा ज॑रि॒त्रे रु॑द्र॒ स्तवा॑नो॒ऽन्यं ते॑ अ॒स्मन्नि व॑पन्तु॒ सेनाः॑ ॥- stuhí śrutáṃ gartasádaṃ yúvānaṃ mṛgáṃ ná bhīmámupahatnúmugrám.
mṛḷā́ jaritré rudra stávānoʼnyáṃ te asmánní vapantu sénāḥ. - Praise him the chariot-borne, the young, the famous, fierce, slaying like a dreaded beast of the forest.
O Rudra, praised, be gracious to the singer of your hymns. Let thy armies spare us and attack someone else.
- stuhí śrutáṃ gartasádaṃ yúvānaṃ mṛgáṃ ná bhīmámupahatnúmugrám.
- स्तु॒हि श्रु॒तं ग॑र्त॒सदं॒ युवा॑नं मृ॒गं न भी॒ममु॑पह॒त्नुमु॒ग्रम् ।
- to throw, cast (dice)
- to throw or heap up, dam up
Conjugation
[edit]Present: वपति (vápati), वपते (vápate) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | ||||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | ||
Indicative | |||||||
Third | वपति vápati |
वपतः vápataḥ |
वपन्ति vápanti |
वपते vápate |
वपेते vápete |
वपन्ते vápante | |
Second | वपसि vápasi |
वपथः vápathaḥ |
वपथ vápatha |
वपसे vápase |
वपेथे vápethe |
वपध्वे vápadhve | |
First | वपामि vápāmi |
वपावः vápāvaḥ |
वपामः / वपामसि¹ vápāmaḥ / vápāmasi¹ |
वपे vápe |
वपावहे vápāvahe |
वपामहे vápāmahe | |
Imperative | |||||||
Third | वपतु vápatu |
वपताम् vápatām |
वपन्तु vápantu |
वपताम् vápatām |
वपेताम् vápetām |
वपन्ताम् vápantām | |
Second | वप vápa |
वपतम् vápatam |
वपत vápata |
वपस्व vápasva |
वपेथाम् vápethām |
वपध्वम् vápadhvam | |
First | वपानि vápāni |
वपाव vápāva |
वपाम vápāma |
वपै vápai |
वपावहै vápāvahai |
वपामहै vápāmahai | |
Optative/Potential | |||||||
Third | वपेत् / उपेत्² vápet / upet² |
वपेताम् vápetām |
वपेयुः vápeyuḥ |
वपेत vápeta |
वपेयाताम् vápeyātām |
वपेरन् váperan | |
Second | वपेः vápeḥ |
वपेतम् vápetam |
वपेत vápeta |
वपेथाः vápethāḥ |
वपेयाथाम् vápeyāthām |
वपेध्वम् vápedhvam | |
First | वपेयम् vápeyam |
वपेव vápeva |
वपेम vápema |
वपेय vápeya |
वपेवहि vápevahi |
वपेमहि vápemahi | |
Subjunctive | |||||||
Third | वपात् / वपाति vápāt / vápāti |
वपातः vápātaḥ |
वपान् vápān |
वपाते / वपातै vápāte / vápātai |
वपैते vápaite |
वपन्त / वपान्तै vápanta / vápāntai | |
Second | वपाः / वपासि vápāḥ / vápāsi |
वपाथः vápāthaḥ |
वपाथ vápātha |
वपासे / वपासै vápāse / vápāsai |
वपैथे vápaithe |
वपाध्वै vápādhvai | |
First | वपानि vápāni |
वपाव vápāva |
वपाम vápāma |
वपै vápai |
वपावहै vápāvahai |
वपामहै vápāmahai | |
Participles | |||||||
वपत् vápat |
वपमान vápamāna | ||||||
Notes |
|
Imperfect: अवपत् (ávapat), अवपत (ávapata) | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Active | Mediopassive | |||||
Singular | Dual | Plural | Singular | Dual | Plural | |
Indicative | ||||||
Third | अवपत् ávapat |
अवपताम् ávapatām |
अवपन् ávapan |
अवपत ávapata |
अवपेताम् ávapetām |
अवपन्त ávapanta |
Second | अवपः ávapaḥ |
अवपतम् ávapatam |
अवपत ávapata |
अवपथाः ávapathāḥ |
अवपेथाम् ávapethām |
अवपध्वम् ávapadhvam |
First | अवपम् ávapam |
अवपाव ávapāva |
अवपाम ávapāma |
अवपे ávape |
अवपावहि ávapāvahi |
अवपामहि ávapāmahi |
Descendants
[edit]Etymology 2
[edit]From Proto-Indo-Iranian *(H)wap- (“to shave, shear”). See वप् (vap) for more etymological information.
Verb
[edit]वपति • (vápati) third-singular indicative (class 1, root वप्)
- to shave, shear
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 10.142.4:
- यदु॒द्वतो॑ नि॒वतो॒ यासि॒ बप्स॒त्पृथ॑गेषि प्रग॒र्धिनी॑व॒ सेना॑ ।
य॒दा ते॒ वातो॑ अनु॒वाति॑ शो॒चिर्वप्ते॑व॒ श्मश्रु॑ वपसि॒ प्र भूम॑ ॥- yádudváto niváto yā́si bápsatpṛ́thageṣi pragardhínīva sénā.
yadā́ te vā́to anuvā́ti śocírvápteva śmáśru vapasi prá bhū́ma. - O'er hills through vales devouring as thou goest, thou partest like an army fain for loot
As when a barber shaves a beard, thou shavest earth when the wind blows on thy flame and fans it.
- yádudváto niváto yā́si bápsatpṛ́thageṣi pragardhínīva sénā.
- यदु॒द्वतो॑ नि॒वतो॒ यासि॒ बप्स॒त्पृथ॑गेषि प्रग॒र्धिनी॑व॒ सेना॑ ।
- Pali lemmas
- Pali verbs
- Pali verbs in Devanagari script
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit verbs
- Sanskrit class 1 verbs
- Sanskrit ubhayapada verbs
- Sanskrit parasmaipada verbs
- Sanskrit terms belonging to the root वप्
- Sanskrit verbs in Devanagari script
- Sanskrit terms with quotations