रहस्य

Hindi

Etymology

Learned borrowing from Sanskrit रहस्य (rahasya).

Pronunciation

• (Delhi) IPA^(key): /ɾə.ɦəs.jᵊ/, [ɾɛ.ɦɛs.jᵊ]

Noun

रहस्य • (rahasya) m (Urdu spelling رہسیہ)

1. secret, mystery

   Synonyms: राज़ (rāz), भेद (bhed)

   उसके स्वास्थ्य का रहस्य क्या है?

   uske svāsthya kā rahasya kyā hai?

   What is the secret to his health?

   थानेदार ने रहस्य झट से खोल दिया।

   thānedār ne rahasya jhaṭ se khol diyā.

   The police inspector quickly solved the mystery.

Declension

Declension of रहस्य (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	रहस्य rahasya	रहस्य rahasya
oblique	रहस्य rahasya	रहस्यों rahasyõ
vocative	रहस्य rahasya	रहस्यो rahasyo

Derived terms

• रहस्यपूर्ण (rahasyapūrṇ, “mysterious, secretive”)
• रहस्यपूर्णता (rahasyapūrṇatā, “mysteriousness”)
• रहस्यमय (rahasyamay, “mystery”)
• रहस्यमयता (rahasyamaytā, “mysteriousness”)

Further reading

• Bahri, Hardev (1989) “रहस्य”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons.
• Caturvedi, Mahendra, Bhola Nath Tiwari (1970) “रहस्य”, in A practical Hindi-English dictionary, Delhi: National Publishing House

Marathi

Etymology

Borrowed from Sanskrit रहस्य (rahasya).

Pronunciation

• 'IPA^(key): /ɾə.ɦəs.jə/, [ɾəs.jə]

Noun

रहस्य • (rahasya) n

1. secret

   Synonym: गुपित (gupit)

2. mystery, suspence

   Synonyms: गूढ (gūḍh), गौडबंगाल (gauḍbaṅgāl)

Declension

Declension of रहस्य (neut cons-stem)
direct singular	रहस्य rahasya
direct plural	रहस्ये, रहस्यं rahasye, rahasya
	singular एकवचन		plural अनेकवचन
nominative प्रथमा	रहस्य rahasya		रहस्ये, रहस्यं rahasye, rahasya
oblique सामान्यरूप	रहस्या rahasyā		रहस्यां- rahasyān-
acc. / dative द्वितीया / चतुर्थी	रहस्याला rahasyālā		रहस्यांना rahasyānnā
ergative	रहस्याने, रहस्यानं rahasyāne, rahasyāna		रहस्यांनी rahasyānnī
instrumental	रहस्याशी rahasyāśī		रहस्यांशी rahasyānśī
locative सप्तमी	रहस्यात rahasyāt		रहस्यांत rahasyāt
vocative संबोधन	रहस्या rahasyā		रहस्यांनो rahasyānno
Oblique Note: The oblique case precedes all postpositions. There is no space between the stem and the postposition. Locative Note: -त (-ta) is a postposition.

Genitive declension of रहस्य (neut cons-stem)
	masculine object पुल्लिंगी कर्म		feminine object स्त्रीलिंगी कर्म		neuter object नपुसकलिंगी कर्म		oblique सामान्यरूप
	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular एकवचन	plural अनेकवचन	singular* एकवचन	plural अनेकवचन
singular subject एकवचनी कर्ता	रहस्याचा rahasyāċā	रहस्याचे rahasyāċe	रहस्याची rahasyācī	रहस्याच्या rahasyācā	रहस्याचे, रहस्याचं rahasyāċe, rahasyāċa	रहस्याची rahasyācī	रहस्याच्या rahasyācā
plural subject अनेकवचनी कर्ता	रहस्यांचा rahasyānċā	रहस्यांचे rahasyānċe	रहस्यांची rahasyāñcī	रहस्यांच्या rahasyāncā	रहस्यांचे, रहस्यांचं rahasyānċe, rahasyānċa	रहस्यांची rahasyāñcī	रहस्यांच्या rahasyāñcā
* Note: Word-final ए (e) in neuter words is alternatively written with the anusvara and pronounced as अ (a). Oblique Note: For most postpostions, the oblique genitive can be optionally inserted between the stem and the postposition.

References

• Berntsen, Maxine (1982–1983) “रहस्य”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• ৰহস্য (Assamese script)
• ᬭᬳᬲ᭄ᬬ (Balinese script)
• রহস্য (Bengali script)
• 𑰨𑰮𑰭𑰿𑰧 (Bhaiksuki script)
• 𑀭𑀳𑀲𑁆𑀬 (Brahmi script)
• ရဟသျ (Burmese script)
• રહસ્ય (Gujarati script)
• ਰਹਸ੍ਯ (Gurmukhi script)
• 𑌰𑌹𑌸𑍍𑌯 (Grantha script)
• ꦫꦲꦱꦾ (Javanese script)
• 𑂩𑂯𑂮𑂹𑂨 (Kaithi script)
• ರಹಸ್ಯ (Kannada script)
• រហស្យ (Khmer script)
• ຣຫສ຺ຍ (Lao script)
• രഹസ്യ (Malayalam script)
• ᡵᠠᡥᠠᠰ᠌ᠶᠠ (Manchu script)
• 𑘨𑘮𑘭𑘿𑘧 (Modi script)
• ᠷᠠᠾᠠᠰᠶ᠎ᠠ (Mongolian script)
• 𑧈𑧎𑧍𑧠𑧇 (Nandinagari script)
• 𑐬𑐴𑐳𑑂𑐫 (Newa script)
• ରହସ୍ଯ (Odia script)
• ꢬꢲꢱ꣄ꢫ (Saurashtra script)
• 𑆫𑆲𑆱𑇀𑆪 (Sharada script)
• 𑖨𑖮𑖭𑖿𑖧 (Siddham script)
• රහස්‍ය (Sinhalese script)
• 𑩼𑪂𑪁 𑪙𑩻 (Soyombo script)
• 𑚤𑚩𑚨𑚶𑚣 (Takri script)
• ரஹஸ்ய (Tamil script)
• రహస్య (Telugu script)
• รหสฺย (Thai script)
• ར་ཧ་སྱ (Tibetan script)
• 𑒩𑒯𑒮𑓂𑒨 (Tirhuta script)
• 𑨫𑨱𑨰𑩇𑨪 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *raȷ́ʰ- (“secret, mystery; to abandon”), with further origin uncertain. Mayrhofer tentatively derived the root from Proto-Indo-European *legʰ- (“to lay”) originally, but later doubts this derivation. Cognate with Persian راز (râz). Also related to रहति (rahati, “to abandon”). The Sanskrit root is रह् (rah).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /ɾɐ.ɦɐs.jɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ɾɐ.ɦɐs̪.jɐ/

Adjective

रहस्य • (rahasya) stem

1. secret, private, clandestine, concealed, mysterious

Declension

Masculine a-stem declension of रहस्य

	singular	dual	plural
nominative	रहस्यः (rahasyaḥ)	रहस्यौ (rahasyau) रहस्या¹ (rahasyā¹)	रहस्याः (rahasyāḥ) रहस्यासः¹ (rahasyāsaḥ¹)
accusative	रहस्यम् (rahasyam)	रहस्यौ (rahasyau) रहस्या¹ (rahasyā¹)	रहस्यान् (rahasyān)
instrumental	रहस्येन (rahasyena)	रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām)	रहस्यैः (rahasyaiḥ) रहस्येभिः¹ (rahasyebhiḥ¹)
dative	रहस्याय (rahasyāya)	रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām)	रहस्येभ्यः (rahasyebhyaḥ)
ablative	रहस्यात् (rahasyāt)	रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām)	रहस्येभ्यः (rahasyebhyaḥ)
genitive	रहस्यस्य (rahasyasya)	रहस्ययोः (rahasyayoḥ)	रहस्यानाम् (rahasyānām)
locative	रहस्ये (rahasye)	रहस्ययोः (rahasyayoḥ)	रहस्येषु (rahasyeṣu)
vocative	रहस्य (rahasya)	रहस्यौ (rahasyau) रहस्या¹ (rahasyā¹)	रहस्याः (rahasyāḥ) रहस्यासः¹ (rahasyāsaḥ¹)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of रहस्या

	singular	dual	plural
nominative	रहस्या (rahasyā)	रहस्ये (rahasye)	रहस्याः (rahasyāḥ)
accusative	रहस्याम् (rahasyām)	रहस्ये (rahasye)	रहस्याः (rahasyāḥ)
instrumental	रहस्यया (rahasyayā) रहस्या¹ (rahasyā¹)	रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām)	रहस्याभिः (rahasyābhiḥ)
dative	रहस्यायै (rahasyāyai)	रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām)	रहस्याभ्यः (rahasyābhyaḥ)
ablative	रहस्यायाः (rahasyāyāḥ) रहस्यायै² (rahasyāyai²)	रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām)	रहस्याभ्यः (rahasyābhyaḥ)
genitive	रहस्यायाः (rahasyāyāḥ) रहस्यायै² (rahasyāyai²)	रहस्ययोः (rahasyayoḥ)	रहस्यानाम् (rahasyānām)
locative	रहस्यायाम् (rahasyāyām)	रहस्ययोः (rahasyayoḥ)	रहस्यासु (rahasyāsu)
vocative	रहस्ये (rahasye)	रहस्ये (rahasye)	रहस्याः (rahasyāḥ)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of रहस्य

	singular	dual	plural
nominative	रहस्यम् (rahasyam)	रहस्ये (rahasye)	रहस्यानि (rahasyāni) रहस्या¹ (rahasyā¹)
accusative	रहस्यम् (rahasyam)	रहस्ये (rahasye)	रहस्यानि (rahasyāni) रहस्या¹ (rahasyā¹)
instrumental	रहस्येन (rahasyena)	रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām)	रहस्यैः (rahasyaiḥ) रहस्येभिः¹ (rahasyebhiḥ¹)
dative	रहस्याय (rahasyāya)	रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām)	रहस्येभ्यः (rahasyebhyaḥ)
ablative	रहस्यात् (rahasyāt)	रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām)	रहस्येभ्यः (rahasyebhyaḥ)
genitive	रहस्यस्य (rahasyasya)	रहस्ययोः (rahasyayoḥ)	रहस्यानाम् (rahasyānām)
locative	रहस्ये (rahasye)	रहस्ययोः (rahasyayoḥ)	रहस्येषु (rahasyeṣu)
vocative	रहस्य (rahasya)	रहस्ये (rahasye)	रहस्यानि (rahasyāni) रहस्या¹ (rahasyā¹)

• ¹Vedic

Noun

रहस्य • (rahasya) stem, n

1. a secret, any secret doctrine or mystery, any subtle or recondite point, mystical or esoteric teaching

Declension

Neuter a-stem declension of रहस्य

	singular	dual	plural
nominative	रहस्यम् (rahasyam)	रहस्ये (rahasye)	रहस्यानि (rahasyāni) रहस्या¹ (rahasyā¹)
accusative	रहस्यम् (rahasyam)	रहस्ये (rahasye)	रहस्यानि (rahasyāni) रहस्या¹ (rahasyā¹)
instrumental	रहस्येन (rahasyena)	रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām)	रहस्यैः (rahasyaiḥ) रहस्येभिः¹ (rahasyebhiḥ¹)
dative	रहस्याय (rahasyāya)	रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām)	रहस्येभ्यः (rahasyebhyaḥ)
ablative	रहस्यात् (rahasyāt)	रहस्याभ्याम् (rahasyābhyām)	रहस्येभ्यः (rahasyebhyaḥ)
genitive	रहस्यस्य (rahasyasya)	रहस्ययोः (rahasyayoḥ)	रहस्यानाम् (rahasyānām)
locative	रहस्ये (rahasye)	रहस्ययोः (rahasyayoḥ)	रहस्येषु (rahasyeṣu)
vocative	रहस्य (rahasya)	रहस्ये (rahasye)	रहस्यानि (rahasyāni) रहस्या¹ (rahasyā¹)

• ¹Vedic

Descendants

• → Bengali: রহস্য (rohośśo)
• Pali: rahassa
  • → Thai: รหัส (rá-hàt)
• → Hindi: रहस्य (rahasya)
• → Kannada: ರಹಸ್ಯ (rahasya)
• Maharastri Prakrit: 𑀭𑀳𑀲𑁆𑀲 (rahassa)
• → Marathi: रहस्य (rahasya)
• → Malay: rahsia
  • → Indonesian: rahasia
• → Malayalam: രഹസ്യം (rahasyaṁ)
• → Tamil: ரகசியம் (rakaciyam)
• → Telugu: రహస్యము (rahasyamu)

References

• Monier Williams (1899) “रहस्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 0871.
• Mayrhofer, Manfred (1976) Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary]‎^[1] (in German), volume III, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 49
• Mayrhofer, Manfred (1996) “rasā́- - RĀ”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[2] (in German), volume II, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 442