Jump to content

मुहूर्त

From Wiktionary, the free dictionary

Sanskrit

[edit]

Alternative forms

[edit]
Alternative scripts

Etymology

[edit]

Derived from Proto-Indo-Iranian *mr̥ȷ́ʰúš (“brief, short”), from Proto-Indo-European *mr̥ǵʰ-ú-s (“short, brief”). Related to Ancient Greek βραχύς (brakhús), Latin brevis (“short”) and also to मुहुर् (múhur, “in a moment; suddenly”).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

मुहूर्त • (muhūrtá) stem, m or n

  1. a moment, an instant; a fleeting or a brief period of time
    • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 3.33.5:
      रमध्वं मे वचसे सोम्याय ऋतावरीर् उप मुहूर्तम् एवैः ।
      ramadhvaṃ me vacase somyāya ṛtāvarīr upa muhūrtam evaiḥ.
      Come to rest and stand still for a moment, you truthful ones, for the sake of my soma-like word.
  2. a period of time equal to 48 minutes which is equivalent to one thirtieth of a day

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of मुहूर्त
singular dual plural
nominative मुहूर्तः (muhūrtáḥ) मुहूर्तौ (muhūrtaú)
मुहूर्ता¹ (muhūrtā́¹) 		मुहूर्ताः (muhūrtā́ḥ)
मुहूर्तासः¹ (muhūrtā́saḥ¹)
vocative मुहूर्त (múhūrta) मुहूर्तौ (múhūrtau)
मुहूर्ता¹ (múhūrtā¹) 		मुहूर्ताः (múhūrtāḥ)
मुहूर्तासः¹ (múhūrtāsaḥ¹)
accusative मुहूर्तम् (muhūrtám) मुहूर्तौ (muhūrtaú)
मुहूर्ता¹ (muhūrtā́¹) 		मुहूर्तान् (muhūrtā́n)
instrumental मुहूर्तेन (muhūrténa) मुहूर्ताभ्याम् (muhūrtā́bhyām) मुहूर्तैः (muhūrtaíḥ)
मुहूर्तेभिः¹ (muhūrtébhiḥ¹)
dative मुहूर्ताय (muhūrtā́ya) मुहूर्ताभ्याम् (muhūrtā́bhyām) मुहूर्तेभ्यः (muhūrtébhyaḥ)
ablative मुहूर्तात् (muhūrtā́t) मुहूर्ताभ्याम् (muhūrtā́bhyām) मुहूर्तेभ्यः (muhūrtébhyaḥ)
genitive मुहूर्तस्य (muhūrtásya) मुहूर्तयोः (muhūrtáyoḥ) मुहूर्तानाम् (muhūrtā́nām)
locative मुहूर्ते (muhūrté) मुहूर्तयोः (muhūrtáyoḥ) मुहूर्तेषु (muhūrtéṣu)
  • ¹Vedic
Neuter a-stem declension of मुहूर्त
singular dual plural
nominative मुहूर्तम् (muhūrtám) मुहूर्ते (muhūrté) मुहूर्तानि (muhūrtā́ni)
मुहूर्ता¹ (muhūrtā́¹)
vocative मुहूर्त (múhūrta) मुहूर्ते (múhūrte) मुहूर्तानि (múhūrtāni)
मुहूर्ता¹ (múhūrtā¹)
accusative मुहूर्तम् (muhūrtám) मुहूर्ते (muhūrté) मुहूर्तानि (muhūrtā́ni)
मुहूर्ता¹ (muhūrtā́¹)
instrumental मुहूर्तेन (muhūrténa) मुहूर्ताभ्याम् (muhūrtā́bhyām) मुहूर्तैः (muhūrtaíḥ)
मुहूर्तेभिः¹ (muhūrtébhiḥ¹)
dative मुहूर्ताय (muhūrtā́ya) मुहूर्ताभ्याम् (muhūrtā́bhyām) मुहूर्तेभ्यः (muhūrtébhyaḥ)
ablative मुहूर्तात् (muhūrtā́t) मुहूर्ताभ्याम् (muhūrtā́bhyām) मुहूर्तेभ्यः (muhūrtébhyaḥ)
genitive मुहूर्तस्य (muhūrtásya) मुहूर्तयोः (muhūrtáyoḥ) मुहूर्तानाम् (muhūrtā́nām)
locative मुहूर्ते (muhūrté) मुहूर्तयोः (muhūrtáyoḥ) मुहूर्तेषु (muhūrtéṣu)
  • ¹Vedic

Descendants

[edit]

Further reading

[edit]
Retrieved from "https://en.wiktionary.org/w/index.php?title=मुहूर्त&oldid=83209577"