मायूरक

From Wiktionary, the free dictionary
Jump to navigation Jump to search

Sanskrit

[edit]

Alternative scripts

[edit]

Etymology

[edit]

From मायूर (māyūra) +‎ -क (-ka).

Pronunciation

[edit]

Noun

[edit]

मायूरक (māyūraka) stemm

  1. a peacock-catcher or an artisan in peacock-feathers
    • c. 500 BCE – 100 BCE, Rāmāyaṇa 2.83.12–15:
      मणिकाराश् च ये केचित् कुम्भकाराश् च शोभनाः ।
      सूत्रकर्मकृतश् चैव ये च शस्त्रोपजीविनः ॥
      मायूरकाः क्राकचिका रोचकाः वेधकास् तथा ।
      दन्तकाराः सुधाकारास् तथा गन्धोपजीविनः ॥
      सुवर्णकाराः प्रख्यातास् तथा कम्बलधावकाः ।
      स्नापकोष्णोदका वैद्या धूपकाः शौण्डिकास् तथा ॥
      रजकास् तुन्नवायाश् च ग्रामघोषमहत्तराः ।
      शैलूषाश् च सह स्त्रीभिर् ययुः कैवर्तकास् तथा ॥
      maṇikārāś ca ye kecit kumbhakārāś ca śobhanāḥ.
      sūtrakarmakṛtaś caiva ye ca śastropajīvinaḥ.
      māyūrakāḥ krākacikā rocakāḥ vedhakās tathā.
      dantakārāḥ sudhākārās tathā gandhopajīvinaḥ.
      suvarṇakārāḥ prakhyātās tathā kambaladhāvakāḥ.
      snāpakoṣṇodakā vaidyā dhūpakāḥ śauṇḍikās tathā.
      rajakās tunnavāyāś ca grāmaghoṣamahattarāḥ.
      śailūṣāś ca saha strībhir yayuḥ kaivartakās tathā.
      All those who were jewellers, potters, carpenters, armourers, makers of articles with peacock-feathers, perforators of shells and ornaments, ivorysmiths, plasterers, perfumers, goldsmiths, woollen-washers, hot-water bathers, physicians, incense-makers, liquor-vendors, washermen, tailors, village headmen, actors, fishermen, along with women, all went [following Bharata].

Declension

[edit]
Masculine a-stem declension of मायूरक (māyūraka)
Singular Dual Plural
Nominative मायूरकः
māyūrakaḥ
मायूरकौ / मायूरका¹
māyūrakau / māyūrakā¹
मायूरकाः / मायूरकासः¹
māyūrakāḥ / māyūrakāsaḥ¹
Vocative मायूरक
māyūraka
मायूरकौ / मायूरका¹
māyūrakau / māyūrakā¹
मायूरकाः / मायूरकासः¹
māyūrakāḥ / māyūrakāsaḥ¹
Accusative मायूरकम्
māyūrakam
मायूरकौ / मायूरका¹
māyūrakau / māyūrakā¹
मायूरकान्
māyūrakān
Instrumental मायूरकेण
māyūrakeṇa
मायूरकाभ्याम्
māyūrakābhyām
मायूरकैः / मायूरकेभिः¹
māyūrakaiḥ / māyūrakebhiḥ¹
Dative मायूरकाय
māyūrakāya
मायूरकाभ्याम्
māyūrakābhyām
मायूरकेभ्यः
māyūrakebhyaḥ
Ablative मायूरकात्
māyūrakāt
मायूरकाभ्याम्
māyūrakābhyām
मायूरकेभ्यः
māyūrakebhyaḥ
Genitive मायूरकस्य
māyūrakasya
मायूरकयोः
māyūrakayoḥ
मायूरकाणाम्
māyūrakāṇām
Locative मायूरके
māyūrake
मायूरकयोः
māyūrakayoḥ
मायूरकेषु
māyūrakeṣu
Notes
  • ¹Vedic

Further reading

[edit]