मदन
Sanskrit
[edit]Etymology
[edit]From the मद् (mad, “to enjoy; to be drunk; to intoxicate”, root) + -अन (-ana), the root being inherited either from Proto-Indo-European *mad- (“to be wet > be drunk”)[1] or from Proto-Indo-European *med- (“to become full, sated”).[2]
Pronunciation
[edit]Adjective
[edit]मदन • (mádana) stem
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मदनः (mádanaḥ) | मदनौ (mádanau) मदना¹ (mádanā¹) |
मदनाः (mádanāḥ) मदनासः¹ (mádanāsaḥ¹) |
| vocative | मदन (mádana) | मदनौ (mádanau) मदना¹ (mádanā¹) |
मदनाः (mádanāḥ) मदनासः¹ (mádanāsaḥ¹) |
| accusative | मदनम् (mádanam) | मदनौ (mádanau) मदना¹ (mádanā¹) |
मदनान् (mádanān) |
| instrumental | मदनेन (mádanena) | मदनाभ्याम् (mádanābhyām) | मदनैः (mádanaiḥ) मदनेभिः¹ (mádanebhiḥ¹) |
| dative | मदनाय (mádanāya) | मदनाभ्याम् (mádanābhyām) | मदनेभ्यः (mádanebhyaḥ) |
| ablative | मदनात् (mádanāt) | मदनाभ्याम् (mádanābhyām) | मदनेभ्यः (mádanebhyaḥ) |
| genitive | मदनस्य (mádanasya) | मदनयोः (mádanayoḥ) | मदनानाम् (mádanānām) |
| locative | मदने (mádane) | मदनयोः (mádanayoḥ) | मदनेषु (mádaneṣu) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मदनी (mádanī) | मदन्यौ (mádanyau) मदनी¹ (mádanī¹) |
मदन्यः (mádanyaḥ) मदनीः¹ (mádanīḥ¹) |
| vocative | मदनि (mádani) | मदन्यौ (mádanyau) मदनी¹ (mádanī¹) |
मदन्यः (mádanyaḥ) मदनीः¹ (mádanīḥ¹) |
| accusative | मदनीम् (mádanīm) | मदन्यौ (mádanyau) मदनी¹ (mádanī¹) |
मदनीः (mádanīḥ) |
| instrumental | मदन्या (mádanyā) | मदनीभ्याम् (mádanībhyām) | मदनीभिः (mádanībhiḥ) |
| dative | मदन्यै (mádanyai) | मदनीभ्याम् (mádanībhyām) | मदनीभ्यः (mádanībhyaḥ) |
| ablative | मदन्याः (mádanyāḥ) मदन्यै² (mádanyai²) |
मदनीभ्याम् (mádanībhyām) | मदनीभ्यः (mádanībhyaḥ) |
| genitive | मदन्याः (mádanyāḥ) मदन्यै² (mádanyai²) |
मदन्योः (mádanyoḥ) | मदनीनाम् (mádanīnām) |
| locative | मदन्याम् (mádanyām) | मदन्योः (mádanyoḥ) | मदनीषु (mádanīṣu) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मदनम् (mádanam) | मदने (mádane) | मदनानि (mádanāni) मदना¹ (mádanā¹) |
| vocative | मदन (mádana) | मदने (mádane) | मदनानि (mádanāni) मदना¹ (mádanā¹) |
| accusative | मदनम् (mádanam) | मदने (mádane) | मदनानि (mádanāni) मदना¹ (mádanā¹) |
| instrumental | मदनेन (mádanena) | मदनाभ्याम् (mádanābhyām) | मदनैः (mádanaiḥ) मदनेभिः¹ (mádanebhiḥ¹) |
| dative | मदनाय (mádanāya) | मदनाभ्याम् (mádanābhyām) | मदनेभ्यः (mádanebhyaḥ) |
| ablative | मदनात् (mádanāt) | मदनाभ्याम् (mádanābhyām) | मदनेभ्यः (mádanebhyaḥ) |
| genitive | मदनस्य (mádanasya) | मदनयोः (mádanayoḥ) | मदनानाम् (mádanānām) |
| locative | मदने (mádane) | मदनयोः (mádanayoḥ) | मदनेषु (mádaneṣu) |
- ¹Vedic
Noun
[edit]मदन • (mádana) stem, m
- passion; love (of sexual nature)
- c. 400 CE – 500 CE, Śūdraka, Mṛcchakaṭikam Act 1:
- मम मदनम् अनङ्गं मन्मथं वर्धयन्ती
निशि च शयनके मम निद्रां प्रक्षिषन्ती ।- mama madanam anaṅgaṃ manmathaṃ vardhayantī
niśi ca śayanake mama nidrāṃ prakṣiṣantī. - (You who are) increasing my passion, my lust, my desire,
And at night exhausting my sleep in the bedchamber.
- mama madanam anaṅgaṃ manmathaṃ vardhayantī
- मम मदनम् अनङ्गं मन्मथं वर्धयन्ती
Declension
[edit]| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मदनः (mádanaḥ) | मदनौ (mádanau) मदना¹ (mádanā¹) |
मदनाः (mádanāḥ) मदनासः¹ (mádanāsaḥ¹) |
| vocative | मदन (mádana) | मदनौ (mádanau) मदना¹ (mádanā¹) |
मदनाः (mádanāḥ) मदनासः¹ (mádanāsaḥ¹) |
| accusative | मदनम् (mádanam) | मदनौ (mádanau) मदना¹ (mádanā¹) |
मदनान् (mádanān) |
| instrumental | मदनेन (mádanena) | मदनाभ्याम् (mádanābhyām) | मदनैः (mádanaiḥ) मदनेभिः¹ (mádanebhiḥ¹) |
| dative | मदनाय (mádanāya) | मदनाभ्याम् (mádanābhyām) | मदनेभ्यः (mádanebhyaḥ) |
| ablative | मदनात् (mádanāt) | मदनाभ्याम् (mádanābhyām) | मदनेभ्यः (mádanebhyaḥ) |
| genitive | मदनस्य (mádanasya) | मदनयोः (mádanayoḥ) | मदनानाम् (mádanānām) |
| locative | मदने (mádane) | मदनयोः (mádanayoḥ) | मदनेषु (mádaneṣu) |
- ¹Vedic
| singular | dual | plural | |
|---|---|---|---|
| nominative | मदना (mádanā) | मदने (mádane) | मदनाः (mádanāḥ) |
| vocative | मदने (mádane) | मदने (mádane) | मदनाः (mádanāḥ) |
| accusative | मदनाम् (mádanām) | मदने (mádane) | मदनाः (mádanāḥ) |
| instrumental | मदनया (mádanayā) मदना¹ (mádanā¹) |
मदनाभ्याम् (mádanābhyām) | मदनाभिः (mádanābhiḥ) |
| dative | मदनायै (mádanāyai) | मदनाभ्याम् (mádanābhyām) | मदनाभ्यः (mádanābhyaḥ) |
| ablative | मदनायाः (mádanāyāḥ) मदनायै² (mádanāyai²) |
मदनाभ्याम् (mádanābhyām) | मदनाभ्यः (mádanābhyaḥ) |
| genitive | मदनायाः (mádanāyāḥ) मदनायै² (mádanāyai²) |
मदनयोः (mádanayoḥ) | मदनानाम् (mádanānām) |
| locative | मदनायाम् (mádanāyām) | मदनयोः (mádanayoḥ) | मदनासु (mádanāsu) |
- ¹Vedic
- ²Brāhmaṇas
References
[edit]- ^ Mayrhofer, Manfred (1992) “MAD”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan][1] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, pages 299-300
- ^ Rix, Helmut, editor (2001), “2 *med-”, in Lexikon der indogermanischen Verben [Lexicon of Indo-European Verbs] (in German), 2nd edition, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, →ISBN, pages 423-25
Further reading
[edit]- Apte, Vaman Shivram (1890) “मदन”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan
- Monier Williams (1899) “Mádana”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 778/2.
- Otto Böhtlingk, Richard Schmidt (1879-1928) “मदन”, in Walter Slaje, Jürgen Hanneder, Paul Molitor, Jörg Ritter, editors, Nachtragswörterbuch des Sanskrit [Dictionary of Sanskrit with supplements] (in German), Halle-Wittenberg: Martin-Luther-Universität, published 2016
Categories:
- Sanskrit terms belonging to the root मद्
- Sanskrit terms suffixed with -अन
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit adjectives
- Sanskrit adjectives in Devanagari script
- Sanskrit a-stem adjectives
- Sanskrit nouns
- Sanskrit nouns in Devanagari script
- Sanskrit masculine nouns
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit a-stem nouns
- Sanskrit ā-stem nouns
- sa:Love
- sa:Sex