प्रमद

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• প্ৰমদ (Assamese script)
• ᬧ᭄ᬭᬫᬤ (Balinese script)
• প্রমদ (Bengali script)
• 𑰢𑰿𑰨𑰦𑰟 (Bhaiksuki script)
• 𑀧𑁆𑀭𑀫𑀤 (Brahmi script)
• ပြမဒ (Burmese script)
• પ્રમદ (Gujarati script)
• ਪ੍ਰਮਦ (Gurmukhi script)
• 𑌪𑍍𑌰𑌮𑌦 (Grantha script)
• ꦥꦿꦩꦢ (Javanese script)
• 𑂣𑂹𑂩𑂧𑂠 (Kaithi script)
• ಪ್ರಮದ (Kannada script)
• ប្រមទ (Khmer script)
• ປ຺ຣມທ (Lao script)
• പ്രമദ (Malayalam script)
• ᢒᡵᠠᠮᠠᡩᠠ (Manchu script)
• 𑘢𑘿𑘨𑘦𑘟 (Modi script)
• ᢒᠷᠠᠮᠠᢑᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑧂𑧠𑧈𑧆𑦿 (Nandinagari script)
• 𑐥𑑂𑐬𑐩𑐡 (Newa script)
• ପ୍ରମଦ (Odia script)
• ꢦ꣄ꢬꢪꢣ (Saurashtra script)
• 𑆥𑇀𑆫𑆩𑆢 (Sharada script)
• 𑖢𑖿𑖨𑖦𑖟 (Siddham script)
• ප්‍රමද (Sinhalese script)
• 𑩰 𑪙𑩼𑩴𑩭 (Soyombo script)
• 𑚞𑚶𑚤𑚢𑚛 (Takri script)
• ப்ரமத³ (Tamil script)
• ప్రమద (Telugu script)
• ปฺรมท (Thai script)
• པྲ་མ་ད (Tibetan script)
• 𑒣𑓂𑒩𑒧𑒠 (Tirhuta script)
• 𑨞𑩇𑨫𑨢𑨛 (Zanabazar Square script)

Etymology

Etymology tree

Proto-Indo-European *per-

Proto-Indo-European *pró

Proto-Indo-European *pro-

Proto-Indo-Iranian *pra-

Sanskrit प्र- (pra-)

Proto-Indo-European *meh₂d-

Sanskrit मद् (mad)

Proto-Indo-European *-os

Sanskrit -अ (-a)

Sanskrit प्रमद (pramada)

From प्र- (pra-) + मद् (mad) + -अ (-a).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /pɾɐ.mɐ.dɐ/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /pɾɐ.mɐ.d̪ɐ/

Noun

प्रमद • (pramada) stem, m

1. pleasure, delight
   • c. 400 BCE, Mahābhārata

Declension

Masculine a-stem declension of प्रमद

	singular	dual	plural
nominative	प्रमदः (pramadaḥ)	प्रमदौ (pramadau) प्रमदा¹ (pramadā¹)	प्रमदाः (pramadāḥ) प्रमदासः¹ (pramadāsaḥ¹)
vocative	प्रमद (pramada)	प्रमदौ (pramadau) प्रमदा¹ (pramadā¹)	प्रमदाः (pramadāḥ) प्रमदासः¹ (pramadāsaḥ¹)
accusative	प्रमदम् (pramadam)	प्रमदौ (pramadau) प्रमदा¹ (pramadā¹)	प्रमदान् (pramadān)
instrumental	प्रमदेन (pramadena)	प्रमदाभ्याम् (pramadābhyām)	प्रमदैः (pramadaiḥ) प्रमदेभिः¹ (pramadebhiḥ¹)
dative	प्रमदाय (pramadāya)	प्रमदाभ्याम् (pramadābhyām)	प्रमदेभ्यः (pramadebhyaḥ)
ablative	प्रमदात् (pramadāt)	प्रमदाभ्याम् (pramadābhyām)	प्रमदेभ्यः (pramadebhyaḥ)
genitive	प्रमदस्य (pramadasya)	प्रमदयोः (pramadayoḥ)	प्रमदानाम् (pramadānām)
locative	प्रमदे (pramade)	प्रमदयोः (pramadayoḥ)	प्रमदेषु (pramadeṣu)

• ¹Vedic

Adjective

प्रमद • (pramada) stem

1. intoxicated, drunk, impassioned
2. wanton, dissolute
   • Rasaratnākara 7.1:

     वीर्यं स्थिरं योनिमुखेषु येषां स्थूलं दृढं दीर्घतमं च लिङ्गम् ।
     तेषां प्रगल्भाः प्रमदाश् च सर्वा भवन्ति तृप्ताः सुरतप्रसङ्गे ॥

     vīryaṃ sthiraṃ yonimukheṣu yeṣāṃ sthūlaṃ dṛḍhaṃ dīrghatamaṃ ca liṅgam.
     teṣāṃ pragalbhāḥ pramadāś ca sarvā bhavanti tṛptāḥ surataprasaṅge.

     The seed of the ones with a strong, stout and long penis reaches the mouth of the womb.
     All proud and wanton females are satisfied with them during copulation.

Declension

Masculine a-stem declension of प्रमद

	singular	dual	plural
nominative	प्रमदः (pramadaḥ)	प्रमदौ (pramadau) प्रमदा¹ (pramadā¹)	प्रमदाः (pramadāḥ) प्रमदासः¹ (pramadāsaḥ¹)
vocative	प्रमद (pramada)	प्रमदौ (pramadau) प्रमदा¹ (pramadā¹)	प्रमदाः (pramadāḥ) प्रमदासः¹ (pramadāsaḥ¹)
accusative	प्रमदम् (pramadam)	प्रमदौ (pramadau) प्रमदा¹ (pramadā¹)	प्रमदान् (pramadān)
instrumental	प्रमदेन (pramadena)	प्रमदाभ्याम् (pramadābhyām)	प्रमदैः (pramadaiḥ) प्रमदेभिः¹ (pramadebhiḥ¹)
dative	प्रमदाय (pramadāya)	प्रमदाभ्याम् (pramadābhyām)	प्रमदेभ्यः (pramadebhyaḥ)
ablative	प्रमदात् (pramadāt)	प्रमदाभ्याम् (pramadābhyām)	प्रमदेभ्यः (pramadebhyaḥ)
genitive	प्रमदस्य (pramadasya)	प्रमदयोः (pramadayoḥ)	प्रमदानाम् (pramadānām)
locative	प्रमदे (pramade)	प्रमदयोः (pramadayoḥ)	प्रमदेषु (pramadeṣu)

• ¹Vedic

Feminine ā-stem declension of प्रमदा

	singular	dual	plural
nominative	प्रमदा (pramadā)	प्रमदे (pramade)	प्रमदाः (pramadāḥ)
vocative	प्रमदे (pramade)	प्रमदे (pramade)	प्रमदाः (pramadāḥ)
accusative	प्रमदाम् (pramadām)	प्रमदे (pramade)	प्रमदाः (pramadāḥ)
instrumental	प्रमदया (pramadayā) प्रमदा¹ (pramadā¹)	प्रमदाभ्याम् (pramadābhyām)	प्रमदाभिः (pramadābhiḥ)
dative	प्रमदायै (pramadāyai)	प्रमदाभ्याम् (pramadābhyām)	प्रमदाभ्यः (pramadābhyaḥ)
ablative	प्रमदायाः (pramadāyāḥ) प्रमदायै² (pramadāyai²)	प्रमदाभ्याम् (pramadābhyām)	प्रमदाभ्यः (pramadābhyaḥ)
genitive	प्रमदायाः (pramadāyāḥ) प्रमदायै² (pramadāyai²)	प्रमदयोः (pramadayoḥ)	प्रमदानाम् (pramadānām)
locative	प्रमदायाम् (pramadāyām)	प्रमदयोः (pramadayoḥ)	प्रमदासु (pramadāsu)

• ¹Vedic
• ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of प्रमद

	singular	dual	plural
nominative	प्रमदम् (pramadam)	प्रमदे (pramade)	प्रमदानि (pramadāni) प्रमदा¹ (pramadā¹)
vocative	प्रमद (pramada)	प्रमदे (pramade)	प्रमदानि (pramadāni) प्रमदा¹ (pramadā¹)
accusative	प्रमदम् (pramadam)	प्रमदे (pramade)	प्रमदानि (pramadāni) प्रमदा¹ (pramadā¹)
instrumental	प्रमदेन (pramadena)	प्रमदाभ्याम् (pramadābhyām)	प्रमदैः (pramadaiḥ) प्रमदेभिः¹ (pramadebhiḥ¹)
dative	प्रमदाय (pramadāya)	प्रमदाभ्याम् (pramadābhyām)	प्रमदेभ्यः (pramadebhyaḥ)
ablative	प्रमदात् (pramadāt)	प्रमदाभ्याम् (pramadābhyām)	प्रमदेभ्यः (pramadebhyaḥ)
genitive	प्रमदस्य (pramadasya)	प्रमदयोः (pramadayoḥ)	प्रमदानाम् (pramadānām)
locative	प्रमदे (pramade)	प्रमदयोः (pramadayoḥ)	प्रमदेषु (pramadeṣu)

• ¹Vedic

References

• Monier Williams (1899) “प्रमद”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 685.
• Hellwig, Oliver (2010–2025) “pramada”, in DCS - The Digital Corpus of Sanskrit, Berlin, Germany.
• Apte, Vaman Shivram (1890) “प्रमद”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan, page 1100